Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego przepisy zobowiązujące sąd do zawieszenia postępowania, gdy sąd ten zadaje TK pytanie prawne. Zdaniem RPO przepisy regulujące tę kwestię powinny być zawarte w ustawie, a nie w rozporządzeniu.
"Zawieszenie postępowania sądowego znacząco wpływa na realizację gwarantowanego w konstytucji prawa do sądu, w tym także prawa do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie i odsuwa w czasie uzyskanie rozstrzygnięcia w sprawie" - zaznaczyła RPO prof. Irena Lipowicz. Dlatego, jak wskazała, zawieszenie powinno być stosowane "wyłącznie w oparciu o przesłanki jednoznacznie uregulowane w przepisach rangi ustawowej".
Zgodnie z ustawą o Trybunale Konstytucyjnym "każdy sąd może przedstawić Trybunałowi pytanie prawne co do zgodności aktu normatywnego z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą, jeżeli od odpowiedzi na pytanie prawne zależy rozstrzygnięcie sprawy toczącej się przed sądem". W przypadku przedstawienia takiego pytania - jak stwierdza rozporządzenie ministra sprawiedliwości określające regulamin urzędowania sądów powszechnych - sąd "wydaje postanowienie i zawiesza postępowanie w sprawie". Zawieszone postępowanie jest wznawiane dopiero po rozstrzygnięciu pytania przez TK.
W swym opublikowanym na stronie internetowej wniosku RPO wskazała jednak, że analiza stanu prawnego doprowadziła do konkluzji, iż przepis rozporządzenia "nie znajduje jakiegokolwiek umocowania na płaszczyźnie ustawowej". "Przepis ten samoistnie normuje zagadnienie zawieszenia postępowania mieszczące się w granicach działalności orzeczniczej sądów, lecz pozostające całkowicie poza zakresem ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych" - argumentuje Rzecznik.
Dlatego - w ocenie RPO - zaskarżone przepisy są niezgodne z artykułem ustawy zasadniczej mówiącym, iż rozporządzenia są wydawane na podstawie "szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania", zaś upoważnienie takie powinno "określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu".
We wniosku zaznaczono, iż na ten problem zwrócono uwagę m.in. po interwencjach wnoszonych do RPO przez strony cywilnych postępowań sądowych. Jak dodano, sądy zawieszają prowadzoną sprawę także wówczas, gdy wcześniej inny sąd skierował pytanie prawne w podobnym postępowaniu.
Rzecznik zaznaczyła jednocześnie, że kwestia zawieszania postępowań dotyczy zarówno procedury cywilnej, jak i karnej. "Procedura karna także nie przewiduje wyraźnej podstawy do zawieszenia postępowania karnego w przypadku skierowania pytania prawnego do TK" - wskazała RPO. (PAP)
mja/ bno/ gma/
