Wprowadzenie instytucji sędziego ds. postępowania przygotowawczego - to jedna z propozycji Ruchu Palikota ws. zmian w Kodeksie postępowania karnego. Sędzia miałby nadzorować legalność działań prokuratury i być gwarantem przestrzegania praw obywatelskich w postępowaniu przygotowawczym.
"Sędzia do spraw postępowania przygotowawczego będzie takim gwarantem w zakresie praw i ochrony jednostki - w szczególności przy środkach zapobiegawczych" - powiedziała na wtorkowej konferencji prasowej w Sejmie sekretarz Ruchu Anna Kubica. Według niej, sędzia taki stałby "na straży praworządności i rzetelności jeśli chodzi o zbieranie dowodów w postępowaniu przygotowawczym".
Obecny na konferencji prof. Piotr Kruszyński wyjaśnił, że propozycja zakłada wprowadzenie modelu postępowania przygotowawczego zbliżonego do niemieckiego. "To znaczy śledztwo miałby prowadzić prokurator, dochodzenie - policja, natomiast sędzia ds. postępowania przygotowawczego byłby gwarantem przestrzegania praw obywatelskich w postępowaniu przygotowawczym" - powiedział.
Podkreślił, że w proponowanym modelu sędzia ten byłby delegowany na 5-10 lat do nadzorowania legalności działania prokuratury w postępowaniu przygotowawczym. Kruszyński zastrzegł, że do dyskusji jest okres delegacji sędziego. "Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć - ten sędzia ds. postępowania przygotowawczego (...) on by sam nie prowadził śledztw, on by nie był nawet zaangażowany w tok tego śledztwa, on by tylko nadzorował legalność działania prokuratury" - powiedział.
Kruszyński podkreślił, że prokuratura w swych działaniach procesowych byłaby podporządkowana sędziemu ds. postępowania przygotowawczego. "Chcielibyśmy, by w toku postępowania przygotowawczego prokurator zabezpieczał tylko najważniejsze dowody, (...) resztę robiłby sąd" - dodał.
Ekspert zaznaczył, że chodzi przede wszystkim o maksymalne uproszczenie postępowania przygotowawczego. "W jego toku wszystkich świadków przesłuchuje się protokolarnie, stąd państwo widzieli nie raz, np. sędzia ma przed sobą trzysta tomów akt. (...) I co robi następnie sędzia? Odczytuje te protokoły, które były przygotowane w postępowaniu przygotowawczym" - mówił. W jego opinii, "w żadnym cywilizowanym kraju europejskim nie ma tego modelu sowieckiego, który jest u nas".
Anna Kubica podkreśliła, że zaproponowany przez Ruch Palikota projekt noweli kpk ma być pierwszym etapem do dyskusji, nie jest ostateczną wersją i trafi do Sejmu dopiero po konsultacjach ze środowiskami prawniczymi.
Wiceszef Ruchu Artur Dębski poinformował, że jeszcze we wtorek politycy Ruchu spotkają się z przedstawicielami środowisk prawniczych, by rozmawiać o tej propozycji.(PAP)
sdd/ mok/ mag/
