Dostępny dla zwiedzających od ponad roku edukacyjny gabinet prof. Jana Karskiego w Rudzie Śląskiej od środy ma nowe oblicze. Ekspozycję uatrakcyjniły kolejne unikatowe pamiątki po legendarnym kurierze Polskiego Państwa Podziemnego oraz multimedia.
Rudzki gabinet to pomysł działającego w tym mieście od czterech lat Międzynarodowego Instytutu Dialogu i Tolerancji im. Jana Karskiego. Jego inicjatorką była przyjaciółka profesora i Kaya Mirecka-Ploss, która również przekazała instytutowi część pamiątek po legendarnym kurierze.
"Przez rok działania Interaktywnego Gabinetu Profesora Jana Karskiego odwiedziło nas już blisko 600 osób. Na podstawie obserwacji i opinii zwiedzających postanowiliśmy uatrakcyjnić salę przedstawiającą przebieg misji kurierskich profesora" - powiedział dyrektor wykonawczy instytutu Aleksander Maicher.
Nowa sala ekspozycyjna została wyposażona w trzy dotykowe tablety i podświetlane mapy z przebiegiem misji Karskiego. Całość otrzymała nowy wystrój, lepiej oddający klimat heroicznych misji profesora.
"To nie koniec nowości. Dzięki współpracy z Instytutem Hoovera w Waszyngtonie pozyskaliśmy kserokopię oryginalnego raportu profesora Karskiego oraz zdjęcia rodzinne Kozielewskich (to prawdziwe nazwisko Karskiego - PAP) sprzed 1939 roku" - wskazał dyrektor.
Wśród eksponatów, które już wcześniej znalazły się w gabinecie, jest m.in. biurko, przy którym Karski pracował przez ostatnie dziesięć lat swego życia. Jest wiele innych pamiątek, w tym popiersie prof. Karskiego i kryształowa szkatułka z widokiem Pałacu Prezydenckiego, którą profesorowi podarował Aleksander Kwaśniewski.
Inne eksponaty to np. srebrny krzyż Virtuti Militari, dwie flagi - polska i amerykańska - które okrywały trumnę Karskiego, oraz dokument nadania profesorowi 7 czerwca 1982 r. tytułu "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Z przedmiotów codziennego użytku jest kubek i talerz profesora, różaniec, porcelanowy krzyż oraz zdjęcie kota, które Karski zwykł trzymać na biurku.
Środową uroczystość otwarcia gabinetu połączono z panelem dyskusyjnym na temat zagrożeń nacjonalizmem i ksenofobią w czasach obecnego kryzysu. Dyskusję poświęcono m.in. niebezpieczeństwom, jakie niesie światowy kryzys dla dialogu międzykulturowego w Europie. W tym kontekście Maicher wspomniał słowa Jana Karskiego: "wielkie zbrodnie mają zawsze początek w małych aktach nietolerancji".
"W czasach rosnącej ilości wydarzeń na tle nacjonalistycznym i ksenofobicznym w Europie chcemy zapytać, czy rosnące napięcie w społeczeństwach europejskich w czasach kryzysu może być początkiem odradzających się idei, zagrażających budowanemu od kilkudziesięciu lat dialogowi międzykulturowemu w Europie" - powiedział dyrektor.
Gabinet prof. Karskiego znajduje się w dawnym Pałacyku Myśliwskim Donnersmarcków; w pomieszczeniach przekazanych Instytutowi Karskiego przez rudzki samorząd.
Prof. Jan Karski - w rzeczywistości Jan Kozielewski - urodził się 24 czerwca 1914 r. w Łodzi. Na Śląsku - w konsulacie polskim w Gliwicach - rozpoczynał karierę jako młody dyplomata przed II wojną światową. W czasie wojny jako kurier Polskiego Państwa Podziemnego pierwszy przekazał przywódcom państw alianckich informacje o zagładzie Żydów. W porozumieniu z Żydowskim Komitetem Narodowym przeprowadził wizję lokalną w warszawskim getcie. Był autorem wielu publikacji, z których kilka okazało się bestsellerami, jak napisana w 1944 r. książka "Tajne państwo", opisująca sytuację w okupowanej Polsce. W 1998 r. izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem zgłosił jego kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla. Zmarł 13 lipca 2000 r. w wieku 86 lat.
Międzynarodowy Instytut Dialogu i Tolerancji im. Jana Karskiego działa od jesieni 2008 r. Jego celem jest edukacja młodzieży w duchu otwartości i dialogu. Placówka uczestniczy w międzynarodowych projektach m.in. teatralnych.(PAP)
mab/ ls/ mow/
