Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci ogłosił kolejną edycję polskich eliminacji do prestiżowego unijnego konkursu na uczniowskie projekty badawcze. Dotychczasowe wyniki młodych Polaków plasują nasz kraj w ścisłej czołówce.
Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci już po raz 20. zachęca uczniów z całej Polski do prowadzenia badań i zgłaszania swoich projektów. Oryginalne prace z różnych dziedzin (od nauk ścisłych, przez przyrodnicze - po społeczne i humanistyczne) należy przesyłać na warszawski adres stowarzyszenia do końca października.
Konkurs Prac Młodych Naukowców Unii Europejskiej (EU Contest for Young Scientists - EUCYS) jest organizowany przez Komisję Europejską od 1989 roku, jako kontynuacja międzynarodowego konkursu Philipsa, organizowanego od 1968 roku. Projekt musi mieć charakter badawczy i powstać przed podjęciem studiów na wyższej uczelni. Autorów może być maksymalnie trójka. Praca musi zostać wyróżniona na centralnym etapie olimpiady przedmiotowej albo uzyskać rekomendację eksperta - pracownika naukowego z doktoratem. W pracach doświadczalnych nie mogą być stosowane inwazyjne eksperymenty na zwierzętach.
Nadesłane artykuły są recenzowane przez ekspertów z poszczególnych dziedzin i drobiazgowo oceniane przez jury. Na wiosnę 2014 roku autorzy najlepszych projektów zostaną zaproszeni do Warszawy. Sędziowie poproszą ich wówczas o przygotowanie plakatów prezentujących wyniki badań.
Polski finał Konkursu Prac Młodych Naukowców UE ma formę sesji plakatowej, podczas której uczniowie prezentują swój projekt każdemu z jurorów oraz publiczności. Udział w sesji plakatowej to szansa na rozmowę o swoich pasjach z rówieśnikami i - co najważniejsze - z jurorami, wybitnymi badaczami i popularyzatorami nauki. Na takich spotkaniach rodzą się pomysły na dalsze badania, przyjaźnie i wspólne projekty. Są też nagrody pieniężne, rzeczowe oraz indeksy na najlepsze polskie uczelnie. Zwycięzcy wezmą udział w finale europejskim, co roku odbywającym się w innej stolicy - w roku 2014 będzie to Warszawa.
Na finałach europejskich na młodych badaczy czekają nagrody pieniężne, wyróżnienia honorowe i liczne nagrody dodatkowe - w postaci staży w najlepszych europejskich ośrodkach badawczych. Z finałów europejskich młodzi zdolni Polacy przywożą główne nagrody i dodatkowe wyróżnienia niemal co roku. Szybko utorowali sobie drogę do grona najlepszych. Od 1995 roku, kiedy to Polska po raz pierwszy wzięła udział w Konkursie, międzynarodowe jury nagrodziło 28 projektów z naszego kraju (łącznie 34 autorów). Polacy zdobyli aż 22 nagrody główne i 17 dodatkowych. Pod względem osiągnięć wyprzedzają nas jedynie Niemcy i Brytyjczycy, przy czym reprezentanci tych państw biorą udział w Konkursie od 1989 roku. Nic dziwnego, że młodzi naukowcy z Polski występują tam w roli faworytów.
Finały konkursu ogłoszonego w ubiegłym roku odbyły się w połowie marca 2013. We wrześniu w Pradze, na 25 edeycji konkursu reprezentować nas będą Michał Gumiela (Andrychów) i Rafał Kozik (Bielsko-Biała), autorzy pracy "Badanie możliwości zastosowania matryc CMOS oraz CCD w celu detekcji, dozymetrii oraz mapowania wiązki promieniowania alfa, beta, gamma, rentgenowskiego oraz protonów", Aleksander Horawa (Warszawa) z pracą "Skończone przestrzenie metryczne" i Arkadiusz Jankiewicz (Wałbrzych) z projektem "Zasięg lotu pszczoły miodnej (Apis mellifera L.) na podstawie analizy palinologicznej składu jej obnóży pyłkowych".
Bywa, że wygrywają prace napisane przez gimnazjalistów. Podczas finałów w 2012 roku w Bratysławie jedną z trzech pierwszych nagród i nagrodę honorową, w postaci udziału w London International Youth Science Forum, zdobył 17-letni Jakub Nagrodzki za napisaną jeszcze w łomżyńskim gimnazjum pracę "Synteza trimetyloguanozynowych analogów kapu o potencjalnym znaczeniu w terapii genowej". Jedną z trzech trzecich nagród zdobyła wówczas Anna Kuśnierczak, absolwentka LO św. Marii Magdaleny w Poznaniu, za pracę "Wpływ różnych ekosystemów na rozrodczość murarki ogrodowej (Osmia rufa L.) na przykładzie łąki, sadu, lasu i arboretum".
Polskie Eliminacje organizowane są od początku, czyli od 1995 roku, przez Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, stowarzyszenie naukowców, lekarzy i studentów, pracujące od ponad 30 lat z utalentowanymi uczniami. Jury Polskich Eliminacji, w skład którego wchodzą wybitni naukowcy z najlepszych polskich uczelni i instytutów PAN, przewodniczy dr Piotr Chrząstowski-Wachtel z Instytutu Informatyki UW. Funkcję Krajowego Organizatora Konkursu sprawuje od 2010 roku prof. Jan Madey z Instytutu Informatyki UW. We wrześniu 2014 europejskie finały odbędą się właśnie na Uniwersytecie Warszawskim. Regulamin i więcej informacji o Konkursie Prac Młodych Naukowców UE na stronie organizatora Polskich Eliminacji: http://fundusz.org/konkurs (PAP)
pmw/ ula/
