W piątek w Warszawie zainaugurowano konkurs Super Samorząd 2011, realizowany w ramach akcji Masz Głos, Masz Wybór. Jego celem jest poprawa współpracy między mieszkańcami a lokalnymi władzami; do udziału zgłosiły się 153 partnerstwa samorządów i organizacji pozarządowych.
Organizatorami konkursu są Fundacja im. Stefana Batorego oraz Stowarzyszenie Szkoła Liderów. W piątek w Pałacu Kultury i Nauki odbyła się konferencja otwierająca konkurs, którą honorowym patronatem objął marszałek Senatu Bogdan Borusewicz.
"Rok temu zachęcaliśmy wszystkich do udziału w wyborach samorządowych. Teraz mamy już nowo wybrane władze i jest rzeczą niezwykle istotną, aby mieszkańcy interesowali się tym, co te władze robią, a z drugiej strony, żeby władze informowały mieszkańców o tym, jakie mają plany" - mówiła Joanna Załuska z Fundacji im. Stefana Batorego, tłumacząc ideę konkursu. Jak dodała, w ten sposób decyzje dokonywane przy urnach wyborczych będą bardziej świadome.
Wicemarszałek Senatu Marek Ziółkowski (PO) podkreślił, że "demokracja nie polega na wrzuceniu kartki do urny raz na cztery lata". Jak zaznaczył, demokracja to ciągłe uczestnictwo, polegające na tym, że "ludzie patrzą władzy na ręce" i starają się z nią współdziałać.
Aby zdobyć tytuł Super Samorząd 2011, należy zrealizować cztery zadania. Oceniany będzie sposób ich realizacji i efekty. Pierwsze zadanie polega na opracowaniu sposobu komunikacji pomiędzy władzami lokalnymi a mieszkańcami, który zapewni zainteresowanym wygodny dostęp do informacji i jednocześnie nie będzie jedynie wypełnieniem ustawowych obowiązków gminy.
Drugim zadaniem jest opracowanie założeń prowadzenia prze gminę konsultacji społecznych, szczególnie w zakresie zagospodarowania przestrzeni publicznej. Kolejne zadanie - nazwane przez organizatorów "Otwarta gmina" - polega na zorganizowaniu posiedzenia rady lub komisji z udziałem mieszkańców, poświęconego rozwiązaniu konkretnego problemu.
Ostatnie zadanie ma na celu zaangażowanie mieszkańców w proces realizacji planów gminy na 2012 r. Polega na zorganizowaniu spotkania mieszkańców z władzami gminy, na którym wójt zaprezentuje założenia budżetowe na przyszły rok.
Doradca prezydenta ds. samorządu, twórca reformy samorządowej prof. Michał Kulesza powiedział, że w Kancelarii Prezydenta "dobiega już końca" praca nad ustawą, która ma zwiększyć udział mieszkańców zarządzaniu gminą, a także zwiększyć koordynację działań poszczególnych szczebli samorządu. Jak ocenił, po ewentualnym uchwaleniu jej przez Sejm stanie się ona "trzecią falą" reformy samorządowej.
Jego zdaniem "ta ustawa byłaby zupełnie niepotrzebna, gdyby gminy wzajemnie między sobą, a także z powiatami, z organizacjami pozarządowymi, z przedstawicielami biznesu potrafiły normalnie współdziałać".
Jak dodał, brak współpracy między gminami prowadzi niekiedy do absurdalnych sytuacji. "Ileż jest takich śmiesznych szlaków turystycznych, które zaczynają się na wschodniej granicy gminy i kończą się na zachodniej, donikąd nie prowadząc. Sąsiednia gmina też ma swoje szlaki. Problem polega na tym, że one się nie łączą z tymi z pierwszej gminy" - powiedział.
W ocenie Kuleszy słabością polskiej demokracji jest też brak społeczeństwa obywatelskiego i bardzo niskie zaangażowanie obywateli w sprawy publiczne. Ocenił, że często Polacy postępują według zasady: "Wybraliśmy władzę, niech ona teraz robi, co obiecała i co może, a my ją ocenimy za cztery lata, jeżeli oczywiście będzie nam się chciało wyjść z domu na wybory".
"Demokracja dzisiaj wymaga znacznie więcej niż pójścia do urny raz na kilka lat. Dzisiaj na świecie mówi się o demokracji partycypacyjnej a nawet deliberatywnej, a więc o takim modelu demokracji, w którym mieszkańcy uczestniczą w zarządzaniu" - powiedział. W jego opinii, w Polsce o taki model trudno, ponieważ z jednej strony "mieszkańcy nie kwapią się do tego, nie ma takich obyczajów i mechanizmów", a z drugiej strony "władza też się nie kwapi, bo władza wie lepiej".
W konkursie Super Samorząd 2011 mogą uczestniczyć organizacje pozarządowe, szkoły, biblioteki, domy kultury, parafie oraz media, w partnerstwie z władzami samorządowymi. Chęć uczestnictwa można było zgłaszać do 12 maja na stronie internetowej koalicji Masz Głos Masz Wybór. Jak informują organizatorzy, do udziału zgłosiły się 153 partnerstwa samorządów i organizacji pozarządowych. Laureaci zostaną ogłoszeni na uroczystej gali w Warszawie w lutym 2012 roku.
Organizatorzy oferują wsparcie dla każdego z uczestników konkursu. W jego ramach zaplanowano m.in. warsztaty nt. promowania i informowania o podejmowanych działaniach w lokalnej społeczności oraz spotkanie dla władz samorządowych, na którym będą oni mogli zapoznać się z rozwiązaniami stosowanymi w innych gminach.
Koalicja "Masz Głos, Masz Wybór" skupia kilkanaście organizacji pozarządowych - m. in. Fundację im. Stefana Batorego i Stowarzyszenie Szkoła Liderów - które wspólnie działają na rzecz zwiększenia udziału obywateli w wyborach.
Koalicja przeprowadziła trzy kampanie profrekwencyjne: "Zmień kraj. Idź na wybory" - przed wyborami parlamentarnymi 2007, "Pępek Europy" - przed wyborami do Parlamentu Europejskiego 2009, "Gdziekolwiek będziesz, zagłosuj" - przed wyborami prezydenckimi 2010 oraz kampanię zachęcającą do kandydowania ("Przyszli radni są tuż obok ciebie! Znasz ich? Przekonaj ich?") i głosowania ("Głosuj świadomie!") w wyborach samorządowych 2010.(PAP)
mzk/ mok/ jbr/
