Łatwiej będzie handlować uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w ramach wspólnotowego systemu obrotu - wynika z projektu ustawy, przyjętego we wtorek przez rząd. Zmiany dostosowują polskie prawo do unijnego i precyzują obecne przepisy, obowiązujące od 2004 r.
Zgodnie z unijnymi przepisami, każda instalacja emitująca do atmosfery gazy cieplarniane będzie musiała uzyskać do tego uprawnienia. Część tych praw będzie rozdzielana bezpłatnie, część trzeba będzie kupić na aukcjach. W razie przekroczenia limitów trzeba będzie na rynku dokupić prawa do emisji.
Podstawowym celem proponowanych przez rząd zmian jest ułatwienie polskim przedsiębiorcom obrotu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w ramach wspólnotowego systemu obrotu. Handel uprawnieniami obejmie w Polsce emisję gazów cieplarnianych z instalacji przemysłowych i operacji lotniczych. Lotnictwo do tej pory było włączone z tego systemu.
Zgodnie z projektem, w kraju systemem handlu uprawnieniami do emisji będzie administrował Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami w miejsce obecnie istniejącego Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji. Nadzór nad systemem należy do ministra środowiska.
Uprawnienia do emisji będą utrzymywane w krajowym rejestrze. Będzie można nimi swobodnie rozporządzać, a niewykorzystane przenosić między okresami rozliczeniowymi - zakłada projekt. Rząd che też, aby uprawnienia niewykorzystane w danym roku okresu rozliczeniowego zachowały ważność w kolejnych latach tego okresu. "Takie rozwiązania zapewnią swobodny obrót uprawnieniami do emisji i umożliwią efektywne wykorzystanie przyznanych uprawnień" - zaznaczył CIR w komunikacie.
W okresie rozliczeniowym 2008-12 nie zmienią się zasady rozdziału uprawnień między prowadzących instalacje. Jak dotychczas będą one rozdzielane w krajowym planie rozdziału uprawnień do emisji. Krajowy plan zawiera m.in. całkowitą liczbę uprawnień do emisji, przeznaczonych do rozdziału w danym okresie rozliczeniowym, a także krajową rezerwę uprawnień do emisji dla nowych instalacji i tych, w których dokonano zmian - przypomina CIR.
W projekcie zapewniono specjalną rezerwę uprawnień do emisji, by można było przekazywać je zagranicznym podmiotom, które w Polsce realizują projekty wspólnych wdrożeń. Chodzi o przedsięwzięcia, które wpływają na obniżenie emisji gazów cieplarnianych.
W projekcie zostały również opisane zasady zbywania uprawnień do emisji przez aukcje. Zbywanie uprawnień będzie wymagało zgody rządu, wyrażonej na wniosek ministra środowiska. W latach 2008-12 do systemu aukcyjnego trafi niewiele uprawnień, ponieważ mogą się tam znaleźć jedynie niewykorzystane uprawnienia z rezerw na nowe instalacje i na projekty wspólnych wdrożeń. "Od 2013 r. państwa członkowskie będą musiały sprzedawać na aukcji wszystkie uprawnienia do emisji, które nie zostaną przydzielone" - wyjaśnił CIR.
Każdy prowadzący instalację będzie musiał uzyskać zezwolenie, które pozwoli mu na zakup uprawnień do emisji. Zezwolenie będzie obowiązywało do 10 lat - zakłada projekt. Wskazano w nim też przypadki, kiedy prowadzący instalację będzie musiał wystąpić o zmianę zezwolenia.
Projekt zawiera szczególne zasady wydawania zezwoleń dla nowych elektrowni. Określa też, że do krajowej rezerwy uprawnień trafią limity emisji z likwidowanych instalacji i tych, które przestały spełniać warunki uczestnictwa w systemie uprawnień.
Monitorowaniem i rozliczaniem wielkości emisji będzie się zajmował ośrodek bilansowania. Raporty firm będą przekazywane do ośrodka do końca marca każdego roku. Za nieprzekazanie raportu o wielkości emisji grozić będzie kara 10 tys. euro, a za niezgłoszenie, że instalacja przestała spełniać warunki uczestnictwa w systemie uprawnień - 5 tys. euro.
Projektowana ustawa miałaby wejść w życie z dniem ogłoszenia.
Rząd zapoznał się też we wtorek z informacją ministra środowiska, w jaki sposób będą prowadzone aukcje uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w latach 2013-20. Resort rekomenduje, by wybrać wspólnotowy system aukcji, a nie krajową platformę aukcyjną. Po 2013 r. ponad połowa całej puli uprawnień do emisji będzie kupowana na aukcji, a pozostała część przyznawana bezpłatnie.
Na wybór europejskiej platformy aukcji miały wpływ przychody z aukcji, koszty działalności platform oraz ich wpływ na funkcjonowanie rynku i cenę uprawnień - wyjaśniło CIR.(PAP)
ago/ je/ woj/
