Kompozycja rzeźbiarska "Przejście" dłuta nieżyjącego już artysty i byłego więźnia Auschwitz Józefa Szajny została odsłonięta w poniedziałek w Oświęcimiu. Będzie ona elementem powstającego tam Kopca Pamięci i Pojednania.
Odsłonięcie było elementem uroczystości upamiętniających 70. rocznicę deportacji pierwszego transportu polskich więźniów politycznych do Auschwitz. W uroczystości uczestniczyli byli więźniowie Auschwitz, m.in. Józef Stós, Kazimierz Piechowski, a także Roman Trojanowski i Jerzy Bogusz.
Kompozycja przypomina bramę z wyciętą sylwetką ludzką. Symbolizuje przejście od czasów pogardy dla podstawowych wartości człowieka do czasów poszanowania godności ludzkiej, odwołujących się do tolerancji, zaufania, miłości bliźniego i idei pojednania.
Kopiec Pamięci powstaje w Oświęcimiu między byłymi niemieckimi obozami kompleksu Auschwitz - Auschwitz I (Stammlager) i Auschwitz II-Birkenau. Jego pomysłodawca, zmarły już prof. Józef Szajna - były więzień Auschwitz i Buchenwaldu - uważał, że jego usypanie będzie realizacją "woli i testamentu" byłych więźniów.
Kamień węgielny został wmurowany 14 czerwca 2007 roku. Podczas uroczystości prof. Szajna mówił o idei Kopca: "Sądziłem, że w wieku XX nastąpiła kulminacja. II wojna światowa była ostatnia. Gdy okazało się jednak, że trzecie tysiąclecie, mimo tych doświadczeń, rozpoczyna się wojną, poczułem się współwinny. Pomyślałem, że to dlatego, że za mało walczyłem o pokój. (...) W związku z tym zaproponowałem, aby wznosić Kopiec Pamięci Ofiar Ludobójstwa i Pojednania Ludzi na Świecie. Wszyscy zwiedzający ludzie dobrej woli, prezydenci państw, członkowie rozmaitych organizacji, niech przynoszą na Kopiec choćby jeden kamień, jedną grudkę ziemi - także jako swoje oczyszczenie, katharsis. Wiele musimy czynić, aby chronić nasze życie - z pamięcią o nieżyjących".
Wśród już ofiarowanych na Kopiec kamieni, które w szczególny sposób zostaną wyeksponowane, są m.in.: kostka brukowa z więzienia w Tarnowie, skąd deportowano pierwszych więźniów Auschwitz, kamienie z KL Buchenwald, fragment dachówki z Nagasaki, cegła z twierdzy w Terezinie, a także fragment sklepienia groty zwiastowania z Nazaretu i Ściany Płaczu w Jerozolimie.(PAP)
szf/ hes/ jbr/
