Samorząd woj. śląskiego będzie współprowadził Zamek Cieszyn - instytucję, w której mieści się jedno z najważniejszych centrów designu w Polsce. W poniedziałek stosowną uchwałę podjęli radni wojewódzkiego sejmiku.
Dyrektor Zamku Cieszyn Ewa Gołębiowska mówiła po głosowaniu, że nie widzi minusów sytuacji, w której Zamek będzie miał dwóch organizatorów. Jej zdaniem, to efekt i konsekwencja całego działania Zamku przez ostatnie osiem lat. "Działamy dla Śląska jako instytucja, która została +urodzona+, by wspierać innowacyjną przedsiębiorczość, siłę regionu i zmiany społeczne" - wskazała.
"Powstaliśmy dzięki środkom programu PHARE przeznaczonym na spójność społeczną i gospodarczą województwa. Potem dzięki środkom unijnym mogliśmy tworzyć Śląską Sieć na rzecz Wzornictwa, zresztą ocenioną jako najlepszy program w Regionalnej Strategii Innowacji, pomagać w transferze technologii. Możemy pokazywać siłę tradycyjnego rzemiosła, tradycyjnych metod produkcji" - wymieniała Gołębiowska.
Zaznaczyła, że prowadzony przez Zamek konkurs Śląska Rzecz promuje region nie tylko w Polsce, ale też za jego granicami. Placówka promuje też projekty śląskich firm i regionalnych placówek kultury. "Myślę, że dzięki temu wiele osób zobaczyło woj. śląskie nowymi oczami - zobaczyło potencjał Śląska nie tylko płynący z tradycyjnych branż, ale też nowoczesności" - oceniła.
O planach przejęcia części odpowiedzialności za Zamek Cieszyn marszałek woj. śląskiego informował pod koniec września. Wyjaśniał, że lokalne władze nie były w stanie samodzielnie prowadzić placówki.
"Zamek to na pewno nie muzeum, które ma charakter miejski. Dzisiaj to jedno z największych, o ile nie najistotniejsze w Polsce centrum designu, nowoczesnego wzornictwa przemysłowego" - mówił Matusiewicz przypominając m.in., że program designu w Zamku był zainicjowany i finansowany poprzez samorząd województwa dzięki środkom z Europejskiego Funduszu Społecznego.
W uzasadnieniu poniedziałkowej uchwały szef wydziału kultury urzędu marszałkowskiego woj. śląskiego Przemysław Smyczek przypomniał m.in., że gminna jednostka budżetowa pn. "Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości w Cieszynie" istniała w Cieszynie od 2005 r. Od stycznia 2011 r. działa pod nazwą "Zamek Cieszyn. Ośrodek Badań i Dokumentacji nad Kulturą Materialną i Wzornictwem" - jako komunalna instytucja kultury, ośrodek badań i dokumentacji kultury materialnej i wzornictwa na Śląsku.
Od początku statutowe cele Zamku odpowiadały potrzebom przekraczającym zakres lokalny. Zamek prowadzi m.in. kilkuletnie projekty związane z badaniem kultury materialnej, przedsiębiorczości i wzornictwa w regionie, ułatwianiem dostępu do potencjału naukowo-badawczego czy promocją i pomocą we wdrażaniu wzornictwa i nowych technologii. Ich regionalny i ponadregionalny zasięg wiązał się z problemami w uzasadnianiu utrzymywania Zamku z podatków mieszkańców Cieszyna.
Tamtejsi radni i burmistrz przekonywali marszałka, że liczące 35 tys. mieszkańców miasto nie jest w stanie samodzielnie utrzymywać placówki obejmującej pięć różnych obiektów. Według dyrektor Gołębiowskiej, budżet instytucji to ponad 2 mln zł, z czego ok. 700 tys. zł to miejska dotacja.
Trudna sytuacja finansowa Zamku zmuszała do szukania oszczędności. Ograniczone możliwości wpływały na trudności z uczestnictwem w większych, także międzynarodowych projektach i sieciach współpracy. Kłopotliwe stało się też korzystanie z zewnętrznych środków np. unijnych, które stały się ostatnio istotnym wsparciem dla Zamku - na ogół wiąże się to bowiem z zapewnieniem wkładu własnego.
Zgodnie z planami Zamek Cieszyn ma mieć dwóch organizatorów - miasto i samorząd województwa - od 1 stycznia przyszłego roku. (PAP)
mtb/ kon/ mlu/
