Samorządy cieszą się, że VAT na unijne inwestycje będzie finansowany z pieniędzy UE. Rada Europejska zdecydowała w piątek, że w Polsce w latach 2014-2020 nadal będą obowiązywać te same zasady co obecnie.
Premier Donald Tusk poinformował w piątek po zakończeniu rozmów w sprawie budżetu UE na lata 2014-2020, że polskiej ekipie udało się wynegocjować, że VAT płacony m.in. przez samorządy przy okazji inwestycji finansowanych przez UE będzie mógł być pokrywany ze środków unijnych (tzw. kwalifikowalność VAT). Zdaniem Tuska to daje wymierną korzyść w wysokości prawie 7 mld euro, skorzysta z tego też budująca drogi GDDKiA.
B. wiceminister rozwoju regionalnego Jerzy Kwieciński wyjaśnił w rozmowie z PAP, że zgodnie z uchwałą Rady Europejskiej, jeżeli beneficjent nie jest w stanie odzyskać VAT, to podatek będzie traktowany jako koszt kwalifikowany - pod warunkiem, że pozwalają na to przepisy krajowe. "Sukces polega na tym, że udało się utrzymać stosowane w Polsce zasady dotyczące VAT jako kosztu kwalifikowalnego" - mówił Kwieciński. Dodał, że jeżeli polskie przepisy się nie zmienią, korzystne regulacje dotyczące kwalifikowania VAT nadal będą obowiązywać.
Podobnego zdania jest Agata Rutkowska, menedżerka z działu doradztwa podatkowego firmy Taxand Polska. "Bez szczegółowych informacji o warunkach wynegocjowanych przez rząd wydaje się, że przedstawione jako sukces negocjacyjny uzyskanie +kwalifikowalności+ VAT-u oznacza w rzeczywistości, że zostaną utrzymane zasady, które już obowiązują" - powiedziała PAP Rutkowska.
Wyjaśniła, że zgodnie z ogólnymi wytycznymi dot. realizacji projektów dofinansowanych ze środków unijnych, VAT związany z ponoszonymi wydatkami może stanowić koszt kwalifikowalny projektu i być objęty dofinansowaniem UE jedynie w sytuacji, gdy beneficjent nie ma prawnej możliwości odzyskania VAT. "W praktyce oznacza to, że co do zasady VAT wynikający z wydatków związanych z prowadzoną przez dany podmiot działalnością gospodarczą jako podlegający odliczeniu nie jest uznawany za wydatek kwalifikowalny" - zaznaczyła.
Jeżeli więc samorząd nie działa jak podatnik VAT w związku z dofinansowanymi projektami, np. realizuje zadania własne związane z budową dróg, promocją gminy lub powiatu czy też ochroną dóbr kultury, to ponoszone na te cele wydatki nie dają prawa do odliczenia VAT, są uznawane za koszt kwalifikowalny projektów, czyli są objęte dofinansowaniem ze środków unijnych.
"Jeśli jednak przykładowo gmina otrzyma środki unijne na rozbudowę stadionu, który następnie będzie wynajmowany, wówczas gmina ta będzie działać w tym zakresie jako podatnik VAT, a w konsekwencji będzie miała prawo do odliczenia zapłaconego VAT. Taki VAT nie będzie mógł być potraktowany jako wydatek kwalifikowalny. Zasada uznawania VAT za wydatek kwalifikowalny odnosi się bowiem wyłącznie do prawnej możliwości odzyskania VAT, nie będzie istotne, czy beneficjent skorzysta z tego prawa, lecz jedynie czy mu ono przysługiwało" - wyjaśniła Rutkowska.
"Wynegocjowane przez rząd podejście jest z pewnością korzystniejsze od rozwiązania promowanego w trakcie poprzedniej tury negocjacji przez przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya. W listopadzie 2012 r. przedstawił on propozycję, aby w perspektywie finansowej 2014-2020 VAT był w całości finansowany przez beneficjentów pomocy unijnej" - zaznaczyła.
Z efektów negocjacji budżetowych w UE cieszą się polskie samorządy.
Zdaniem starosty olsztyńskiego Mirosława Pampucha uzyskanie kwalifikowalności VAT znacznie obniży wkład własny samorządów w projektach unijnych. Pozwoli to zrealizować więcej inwestycji, mimo trudności finansowych, jakie przeżywa wiele gmin i powiatów.
Jak przypomniał Pampuch, wszystkie korporacje samorządowe od dawna zabiegały u premiera o "twarde negocjowanie", aby VAT był kwalifikowanym kosztem projektów unijnych. Inaczej wiele samorządów nie byłoby stać na rozpoczęcie kolejnych inwestycji. "Samorządy realizują inwestycje celu publicznego, nie mają więc prawa do odliczenia podatku VAT. Są to koszty, które trzeba wyłożyć z własnej kieszeni" - stwierdził starosta.
"Wynik negocjacji w sprawie kwalifikowalności VAT to bardzo dobra wiadomość. Ma ogromne znaczenie dla samorządów w tych trudnych czasach" - ocenił w rozmowie z PAP zastępca burmistrza Gołdapi Jacek Morzy. Jego zdaniem kłopoty finansowe wielu gmin wynikają właśnie z tego, że chciały wykorzystać swoją szansę i zrealizować jak najwięcej projektów inwestycyjnych za środki z UE. Dlatego, aby zapewnić wkład własny, zaciągały kredyty i się zadłużały.
"W Gołdapi za blisko 40 mln zł realizujemy budowę uzdrowiska (...) Gdyby nie pomoc unijna, to nawet nie pomyślelibyśmy o takiej inwestycji (...). Nie byłoby nas na to stać" - stwierdził burmistrz.
Rzecznik marszałka województwa podkarpackiego Wiesław Bek powiedział PAP, że samorządy od wielu lat postulowały, aby VAT był wliczany do środków kwalifikowanych. "Dzięki tej decyzji, podjętej na szczeblu europejskim, więcej pieniędzy będzie zostawało w budżetach samorządów. Pieniądze te będą mogły być przeznaczane na kolejne inwestycje czy projekty unijne" - dodał.
Bek podkreślił, że dotychczas VAT znacznie obciążał budżety samorządów, które realizowały unijne budżety. "Szacujemy, że od 7 do 10 proc. wartości projektów stanowił właśnie podatek VAT" - zaznaczył rzecznik.
Według skarbnika Bydgoszczy Piotra Tomaszewskiego utrzymanie dotychczasowych regulacji to bardzo dobre rozwiązanie. Zaznaczył, że gdyby na szczycie nie udało się obronić kwalifikowalnego VAT-u, samorządy miałyby do dyspozycji mniej pieniędzy.
"Obrona dotychczasowych rozwiązań jest dla nas bardzo korzystna. Jeżeli płacimy koszt w postaci VAT-u, którego nie możemy sobie rozliczyć, to jest nasz wydatek. Uznanie tego za koszt kwalifikowany jest dla nas bardzo korzystne. Po prostu będziemy mieli więcej pieniędzy" - podkreślił Tomaszewski. (PAP)
mmu/ mbo/ huk/ rau/ amac/ gma/
