Sejmowa komisja sprawiedliwości rozważa wystąpienie do premiera w sprawie większej aktywności rządu we wdrażaniu zaleceń z wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Zdaniem posłów kwestia ta wymaga bardziej intensywnego zaangażowania polskich władz.
"Jeśli komisja uzna za stosowne, będziemy chcieli wystosować dezyderat do premiera Donalda Tuska wskazujący na brak oczekiwanych postępów w realizacji wyroków ETPC" - powiedziała w środę przewodnicząca komisji Stanisława Prządka (SLD). Dodała, że sprawie tej należy nadać "należny i właściwy wymiar". Formę i treść wystąpienia ma w najbliższym czasie opracować prezydium komisji.
W środę komisja sprawiedliwości i praw człowieka zapoznała się z raportem MSZ z wykonywania przez Polskę w zeszłym roku wyroków ETPC. Jak mówił wiceminister spraw zagranicznych Artur Nowak-Far, Polska nadal ma problemy z wykonaniem tzw. środków generalnych wynikających z wyroków, czyli wprowadzeniem takich zmian w systemie prawnym, aby pewne typy spraw przeciw Polsce nie powtarzały się przed ETPC.
Wiceminister zaznaczył jednak, że w tym roku - do połowy października - uznano za wykonane 181 orzeczeń w sprawach polskich, tymczasem w ciągu całego zeszłego roku wykonano 164 orzeczenia. Dodał, że w 2012 r. Trybunał wydał 74 wyroki w sprawach polskich, w tym 56 stwierdzało naruszenia, z kolei w tym roku 22 wyroki, w tym 13 stwierdzających naruszenie.
"Stale maleje też liczba polskich spraw, które po przejściu wstępnego badania przez kancelarię Trybunału zostają przydzielone składom orzekającym" - wskazał Nowak-Far.
Według Ryszarda Kalisza (niezrzeszony) z przedstawionego raportu jednak "nic nie wynika". "Nic się nie zmienia; (...) czy wykonamy orzeczenie i zmienimy prawo dzisiaj, jutro, za dziesięć lat, to jest dla rządu wszystko jedno" - zaznaczył. Dodał, że władza nie może tłumaczyć opóźnień w wykonaniu wyroków - np. dotyczących praw reprodukcyjnych i nauki etyki w szkołach - ich kontrowersyjnością.
Anna Grodzka (Twój Ruch) przypomniała, że przedłuża się powołanie zapowiadanej od dawna stałej sejmowej podkomisji mającej się zająć analizą i wdrażaniem orzeczeń ETPC. Według Prządki prawdopodobne jest, że rozpocznie ona działalność jeszcze w tym roku.
W kwietniu zeszłego roku komisja sprawiedliwości wystosowała już jeden dezyderat do premiera, w którym wskazywała, że rząd powinien corocznie informować o wykonywaniu w naszym kraju orzeczeń ETPC. W końcu marca MSZ po raz pierwszy przygotował raport z wykonywania tych wyroków przez Polskę. W opracowaniu wskazano, że największą grupę wyroków stanowią sprawy dotyczące przewlekłości postępowań sądowych oraz przedłużających się tymczasowych aresztowań.
W 2013 r. Polska poprawiła swoją pozycję wśród państw, które mają najwięcej skarg w Trybunale i znalazła się poza pierwszą 10-tką w grupie 47 krajów. Obecnie najwięcej wnoszonych skarg dotyczy: Rosji, Turcji, Ukrainy, Włoch, Serbii, Rumunii i Bułgarii.
Jeszcze rok wcześniej pod względem liczby wnoszonych skarg Polska zajmowała siódme miejsce. Na ten spadek wpływ miała jednak decyzja ETPC z początku czerwca - Trybunał uznał wówczas, że skargi byłych funkcjonariuszy SB na polskie przepisy odbierające im wysokie emerytury nie zostaną dopuszczone do rozpatrzenia. Łącznie uznano wtedy za niedopuszczalne 1628 skarg z Polski dotyczących tej kwestii.
Tytułem zadośćuczynień za przegrane przed ETPC sprawy w zeszłym roku Polska musiała wypłacić 153 tys. 880 euro. W 2010 r. było to 138 tys. 700 euro, zaś w 2011 r. - 126 tys. 756 euro.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności weszła w życie 8 września 1953 r. Polska ratyfikowała konwencję w styczniu 1993 r. jako jedno z 47 państw - członków Rady Europy. Na podstawie konwencji w 1959 roku powołano do życia Europejski Trybunał Praw Człowieka mający siedzibę w Strasburgu. Polska uznaje właściwości ETPC do rozpatrywania skarg indywidualnych od 1993 r. (PAP)
mja/ itm/ ura/
