Sejmowa komisja kultury i środków przekazu uzgodniła w czwartek tekst uchwały z okazji 25. rocznicy Okrągłego Stołu. Pomysłodawcą uchwały był klub SLD.
Poseł SLD Tadeusz Iwiński podkreślił, że Sojusz chciał uczczenia niezwykle ważnego dla Polski wydarzenia, jakim były obrady Okrągłego Stołu. Rozmowy Okrągłego Stołu rozpoczęły się 6 lutego 1989 r.
Jak dodał projekt uchwały przygotowany przez Sojusz jest "krótki i syntetyczny". Zapisano w nim, że "w 25. rocznicę obrad Okrągłego Stołu Sejm RP wyraża podziękowanie wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji koncepcji porozumienia narodowego". "Sejm RP uznaje porozumienie okrągłostołowe za przykład politycznej mądrości i dowód patriotyzmu jego twórców" - brzmi projekt SLD.
Iwiński przypomniał, że propozycja jego klubu została złagodzona przez Prezydium Sejmu. Mimo to, nie udało się doprowadzić do tego, by poparły go wszystkie kluby przez aklamację.
Wicemarszałkowie Sejmu Cezary Grabarczyk i Jerzy Wenderlich na podstawie projektów zgłoszonych przez SLD oraz PO 5 lutego uzgodnili treść projektu uchwały Sejmu ws. uczczenia 25. rocznicy obrad Okrągłego Stołu, tak aby mógł on być do zaakceptowania przez wszystkie kluby.
"Dzisiaj w 25-tą rocznicę rozpoczęcia obrad Okrągłego Stołu, a tym samym rozpoczęcia pokojowych przemian w naszym kraju Sejm RP wyraża uznanie dla uczestników obrad Okrągłego Stołu, którzy wytyczyli drogę ku wolnej i demokratycznej Polsce" - czytamy w projekcie. Projekt poparły wszystkie kluby, poza Solidarną Polską.
Klub SP zaproponował uzupełnienie propozycji Prezydium o następujący akapit: "Dzisiaj w 25-tą rocznicę rozpoczęcia obrad Okrągłego Stołu Sejm RP doceniając wolę bezkrwawego rozwiązania polskich spraw pamięta, że obrady Okrągłego Stołu przyczyniły się również do rabunkowej prywatyzacji, bezkarności zbrodniarzy PRL, niewyrównania krzywd dla ich ofiar oraz braku dekomunizacji i lustracji. Doprowadziło to do wykluczenia społecznego, bezrobocia, ubóstwa, emigracji zarobkowej wielu milionów Polaków oraz spowodowało inne problemy społeczne i gospodarcze trwające do dziś". Grabarczyk ocenił wówczas, że poprawka SP jest nie do przyjęcia.
Komisja kultury i środków przekazu pracowała w czwartek nad projektem uchwały SLD, który został zgłoszony formalnie.
O odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu na posiedzeniu komisji wnioskował poseł PiS Jan Dziedziczak; podkreślił, że robi to wyłącznie we własnym imieniu. Argumentował, że "jest dalece niestosowne, by tego typu, historyczne uchwały zgłaszali przedstawiciele partii postkomunistycznej". Proponował, by posłowie SLD "jeśli chodzi o wydarzenia historyczne spuszczali głowę i milczeli".
Dziedziczak zaznaczył też, że "to nie komuniści byli architektami przemian w Europie". "Nie zawdzięczamy wolnej Polski Jaruzelskiemu, Kwaśniewskiemu czy Millerowi" - podkreślił. Wniosek posła PiS został jednak odrzucony.
Ostatecznie - po poprawkach m.in. przewodniczącej komisji Iwony Śledzińskiej-Katarasińskiej (PO) oraz Urszuli Augustyn (PO) - w projekcie uchwały zapisano, że "w 25. rocznicę obrad Okrągłego Stołu, a tym samym rozpoczęcia pokojowych przemian w naszym kraju Sejm Rzeczpospolitej Polskiej wyraża uznanie dla uczestników obrad Okrągłego Stołu, którzy wytyczyli drogę ku wolnej i demokratycznej Polsce".
Podkreślono, że "zawarty kompromis doprowadził do legalizacji NSZZ "Solidarność" i doprowadził do częściowo demokratycznych wyborów 4 czerwca 1989 r." Jak zaznaczono "wybory zakończyły się zwycięstwem Solidarności, a następstwem tych wydarzeń było powołanie w sierpniu 1989 r. roku rządu, na którego czele stanął Tadeusz Mazowiecki".
W komisji nie ma przedstawicieli Solidarnej Polski.
Okrągły Stół, to negocjacje prowadzone od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 r. przez przedstawicieli władz PRL, opozycji solidarnościowej oraz strony kościelnej. Prowadzone były w kilku miejscach, a ich rozpoczęcie i zakończenie odbyło się w siedzibie Urzędu Rady Ministrów PRL w Pałacu Namiestnikowskim (obecnie Pałac Prezydencki) w Warszawie. W obradach wszystkich zespołów brały udział 452 osoby. Okrągły Stół uważany jest za jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, od którego rozpoczęły się zmiany ustrojowe Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w tym częściowo wolne wybory do Sejmu z 4 czerwca 1989 r. i całkowicie wolnych do odrodzonego Senatu. (PAP)
wni/ par/ dym/
