Sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przyjęła w czwartek sprawozdanie podkomisji, która pracowała nad projektem nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Zmiany w prawie dotyczą stosowania przez służby kontroli operacyjnej, np. podsłuchów.
Zgodnie z projektem prokurator generalny będzie przedstawiał Sejmowi i Senatowi coroczną, jawną informację o liczbie wnioskowanych i zastosowanych technik operacyjnych. Informacja ta będzie także zawierać dane o efektach sądowego i prokuratorskiego nadzoru nad tymi czynnościami.
Podkomisja wprowadziła poprawki w stosunku do projektu rządowego, jednak - jak powiedział jej szef Marek Biernacki (PO) - były one głównie legislacyjnie i językowe. Biernacki tłumaczył, że jedyna merytoryczna zmiana miała na celu ułatwienie pracy Centralnemu Biuru Śledczemu jako samodzielnemu podmiotowi w strukturach policji.
Na czwartkowym posiedzeniu komisji ożywioną dyskusję wywołały jedynie uprawnienia przyznane w projekcie organom kontroli skarbowej. Jak zauważył obecny na sali Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych Wojciech Wiewiórowski, wywiad skarbowy mógłby m.in. "wykorzystywać dowód uzyskany w trakcie kontroli operacyjnej osoby A w postępowaniu kontrolnym wobec osoby B", a takich możliwości nie mają inne służby.
Po dłuższej dyskusji komisja zdecydowała się wprowadzić poprawkę w przepisach ustawy o kontroli skarbowej, zezwalając na wykorzystanie materiałów np. z podsłuchu w postępowaniu kontrolnym prowadzonym tylko przeciwko osobie, wobec której prowadzono kontrolę operacyjną.
Planowane zmiany Kpk - oprócz corocznej informacji o liczbie wnioskowanych i zastosowanych technik operacyjnych - przewidują też zakaz wykorzystywania dowodów uzyskanych w wyniku kontroli procesowej oraz kontroli operacyjnej w innych postępowaniach niż postępowanie karne. Chodzi na przykład o postępowania przed sądami cywilnymi czy sądami pracy.
Zaostrzeniu mają ulec kryteria pozwalające na wydanie zgody na stosowanie podsłuchów. Wprowadzony zostanie też obowiązek dołączenia do wniosku o zgodę materiałów operacyjnych uzasadniających ten wniosek. Obecnie składany jest tylko wniosek bez materiałów uzasadniających. Zmiana, w ocenie autorów projektu, ma zapewnić możliwość nie tylko formalnej, ale i merytorycznej oceny wnioskowanych czynności operacyjnych.
Materiały z podsłuchów, które w ocenie służb są istotne dla bezpieczeństwa państwa, będą mogły być przechowywane dopiero po zatwierdzeniu przez warszawski sąd okręgowy, na pisemny wniosek szefa służby, po uzyskaniu zgody prokuratora generalnego. Uznano zatem konieczność sprawowania nadzoru przez organy zewnętrzne nad podejmowaniem decyzji o˙zachowaniu materiałów pochodzących z kontroli operacyjnej.
W projekcie zobowiązano też organa ścigania do powiadomienia prokuratora o wydaniu i wykonaniu zarządzenia dotyczącego zniszczenia materiałów z kontroli operacyjnej, które nie potwierdziły informacji o popełnieniu przestępstwa.
"W wypadkach niecierpiących zwłoki, kontrolę i utrwalanie rozmów telefonicznych może zarządzić prokurator, który obowiązany jest zwrócić się w˙terminie trzech dni do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie postanowienia. Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie wniosku w terminie pięciu dni na posiedzeniu bez udziału stron. Sąd zarządza zniszczenie utrwalonych zapisów, gdy nie zatwierdził postanowienia prokuratora. Zaskarżenie postanowienia wstrzymuje jego wykonanie" - tak ma brzmieć przepis pozwalający stosować podsłuch jeszcze przed zgodą sądu, ale wymagający uzyskania potem jego "zgody następczej".
Wniosek prokuratora o wyrażenie zgody przez sąd na wykorzystanie w postępowaniu dowodów utrwalonych w toku kontroli będzie mógł dotyczyć jedynie najpoważniejszych przestępstw. (PAP)
ral/ bos/ gma/
