Przyszły rok będzie Rokiem Osób Niepełnosprawnych - zdecydowali w piątek posłowie. Sejm poprzez tę uchwałę apeluje o tworzenie warunków równego dostępu osób niepełnosprawnych do dóbr publicznych i głównych nurtów życia w naszym kraju.
Za przyjęciem uchwały w sprawie ustanowienia roku 2013 Rokiem Osób Niepełnosprawnych głosowało 443 posłów, żaden nie był przeciwko, jedna osoba wstrzymała się od głosu.
Przyjęcie tej uchwały zapowiedziała w poniedziałek marszałek Sejmu Ewa Kopacz, która w Międzynarodowym Dniu Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) spotkała się m.in. z paraolimpijczykami i przedstawicielami organizacji pozarządowych działający na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
W sejmowej uchwale przypomniano, że w 1997 r. Sejm, przyjmując Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych, uznał, że osoby, którym sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia normalne funkcjonowanie, jeśli chodzi o życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą być dyskryminowane.
Autorzy uchwały przypomnieli, że 13 grudnia 2006 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, którą Polska ratyfikowała we wrześniu.
Sejm, ogłaszając rok 2013 Rokiem Osób Niepełnosprawnych, apeluje do wszystkich obywateli oraz instytucji publicznych o podejmowanie różnorodnych inicjatyw służących realizacji ducha i litery Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, a w szczególności o tworzenie warunków równego dostępu osób niepełnosprawnych do dóbr publicznych oraz promowanie postaw aktywizujących i włączających te osoby w główne nurty życia naszego kraju.
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych podkreśla, że osoby z niepełnosprawnościami mają prawo do uczestnictwa w życiu społecznym, również do pracy, na zasadzie równości z innymi osobami.
Konwencja wprowadza do polskiego prawa nową definicję niepełnosprawności - stanowi, że to nie indywidualne ograniczenia, ale zewnętrzne bariery utrudniające uczestniczenie w życiu czynią człowieka niepełnosprawnym. Zalicza do tej grupy osoby, które "mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub w zakresie zmysłów, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami". Oznacza to, że Konwencja definiuje niepełnosprawność jako problem społeczny, a nie sprawę osoby nią dotkniętej.
Za tą nową definicją - zdaniem ekspertów - powinna pójść zmiana podejścia do niepełnosprawności. Dotychczas w polskim prawie nie było jednolitej definicji niepełnosprawności, jednak w myśl przepisów musi być ona potwierdzona odpowiednim orzeczeniem.
Polska ratyfikowała Konwencję z zastrzeżeniami - dotyczą one kwestii związanych z przerywaniem ciąży i zawieraniem małżeństw przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną.
Polska złożyła też oświadczenie interpretacyjne, w którym wskazuje, że kraj interpretuje zapisy Konwencji w sposób zezwalający na stosowanie ubezwłasnowolnienia w okolicznościach i w sposób określony w prawie krajowym. Chodzi o sytuacje, gdy wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych osoba nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem.
Planowane są jednak zmiany prawa mające dostosować polskie przepisy o ubezwłasnowolnieniu i zawieraniu małżeństw do zapisów Konwencji. Nowelizacje w tym zakresie planowane są na rok 2014 lub 2015.
W Polsce jest ok. 5,5 mln niepełnosprawnych. Najczęstszą przyczyną niepełnosprawności są schorzenia układu krążenia, narządów ruchu i neurologiczne. (PAP)
akw/ itm/ jbr/
