Sejm znowelizował w czwartek Kodeks postępowania cywilnego, wprowadzający do polskiej procedury cywilnej protokoły elektroniczne z zapisem przebiegu rozpraw sądowych.
Przepisy w tym zakresie wejdą w życie od lipca.
Zasadą stanie się sporządzanie podczas rozprawy protokołu elektronicznego, czyli zapisu dokonanego za pomocą urządzeń technicznych rejestrujących dźwięk albo obraz i dźwięk. Gdy ze względów technicznych nie będzie to możliwe, ma być spisywany tradycyjny protokół.
Protokół elektroniczny oraz protokół sporządzany na dotychczasowych zasadach będą sobie równoważne pod względem skutków prawnych. W szczególnych przypadkach, np. na potrzeby osób niesłyszących, możliwe ma być spisanie nagrania.
Zgodnie z nowelą, wyposażenie konieczne do sporządzania protokołów elektronicznych najpierw ma zostać zainstalowane w sądach apelacyjnych i okręgowych. Ma to pozwolić na uniknięcie sytuacji, w której sąd odwoławczy, zapoznając się z aktami sprawy zawierającymi zapis elektroniczny, nie będzie dysponował możliwościami jego odtworzenia. Wyposażanie sal sądowych w sprzęt audio-wideo odbywać się ma sukcesywnie aż do roku 2012.
Wdrożenie rozwiązań umożliwiających korzystanie z protokołu elektronicznego przez sądy wymaga poniesienia wydatków z budżetu państwa w wysokości ok. 250 mln zł. W pierwszym roku po wejściu w życie ustawy - tj. 2010 - wydatki mają wynieść ok. 40 mln zł, w ciągu kolejnych dwóch lat - 210 mln zł.
Utrwalanie przebiegu rozpraw w sposób elektroniczny praktykowane jest już w wielu państwach - m.in.: Australii, Hiszpanii, USA i Wlk. Brytanii.
Zwolennicy tego rozwiązania podkreślają, że rejestracja dźwięku czy obrazu pozwala na wierne odnotowanie sformułowań uczestników postępowania. Obecnie sędzia zmuszony jest czasami przerywać wypowiedź przesłuchiwanego lub ją modyfikować, a nawet skracać w celu dokonania zapisu. Zwolnienie przewodniczącego z konieczności dyktowania protokolantowi treści protokołu ma skrócić czas trwania posiedzeń.
"Elektroniczny sposób protokołowania skróci przebieg rozprawy, bo odpada konieczność dyktowania protokolantowi oraz odczytywania zeznań, ale z drugiej strony znacznie przedłuży czas zapoznawania się z protokołem" - wskazuje tymczasem Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia".
Obecnie "półgodzinne wywody strony można w protokole skwitować jednym zdaniem: wnosi i wywodzi jak w pozwie" - przypomniano w opinii; zapoznanie się z pisemnym protokołem nie trwa więc długo, tymczasem zapoznanie się z protokołem elektronicznym będzie trwało tyle, co wypowiedź strony.(PAP)
ktt/ mok/ bk/
