Fundacja Itaka przedstawiła w piątek sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych propozycje zmian w prawie, które mogłyby usprawnić poszukiwania osób zaginionych. Wśród postulatów jest skrócenie czasu, po jakim osobę zaginioną można uznać za zmarłą.
Prezes zarządu fundacji Anna Dziurka przekonywała, że poszukiwanie osób zaginionych należy dopisać do ustawowych zadań policji. Dziś reguluje to wewnętrzne zarządzenie Komendanta Głównego Policji, którego - w jej ocenie - często nie znają i nie stosują sami policjanci.
Jak powiedziała, skutkuje to np. tym, że funkcjonariusze często uzależniają przyjęcie zgłoszenia zaginięcia od upływu 24 lub 48 godzin od zaistnienia tego faktu, co niezgodne jest z instrukcją komendanta. Mówi ona, że policja podejmuje poszukiwanie "po otrzymaniu informacji o zaginięciu osoby".
Dziurka postulowała także, by policja częściej kwalifikowała zaginionych do kategorii zaginięć w okolicznościach uzasadniających podejrzenie zagrożenia dla życia, zdrowia lub wolności. W jej ocenie takie przesłanki spełnia większość przypadków zaginięć.
Fundacja zgłosiła też propozycje dotyczące usprawnienia przepływu informacji o osobach zaginionych w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji (KSIP). Chodzi m.in. o niezwłoczne wpisywanie do KSIP informacji o zgłoszonym zaginięciu, ale też o niewykreślanie zaginionego z KSIP po 25 latach od zgłoszenia jego zaginięcia.
Dziurka zwróciła uwagę, że obecnie w KSIP nie są oddzieleni zaginieni od poszukiwanych, a w przypadku zwłok osób niezidentyfikowanych nie ma bazy do porównań z zaginionymi i poszukiwanymi.
Postulaty Fundacji mają także na celu poprawę sytuacji rodziny zaginionego. Ma temu służyć m.in. skrócenie do pięciu lat czasu, po upływie którego zaginioną osobę można uznać za zmarłą. Dziś jest to 10 lat.
"Taki stan prawny powoduje liczne trudności, zwłaszcza gdy zaginął jedyny żywiciel rodziny. Jego bliscy często nie mają możliwości zawierania umów kupna-sprzedaży, dysponowania nieruchomościami czy dostępu do rachunku bankowego zaginionego" - mówiła Dziurka.
Zwróciła także uwagę na potrzebę zmian w ustawie o emeryturach i rentach, które ustanowiłyby obowiązek wypłaty zasiłku pogrzebowego także w przypadku, gdy pochówek odbywa się na podstawie sądowego uznania za zmarłego, a ciało zaginionego nie zostało odnalezione.
Itaka chciałaby także wprowadzenia instytucji kuratora dla osoby zaginionej, którego rolą byłoby zabezpieczenie praw i interesów jej oraz rodziny. W ocenie fundacji stworzony powinien zostać także system stałych szkoleń dla policji i służb ratowniczych z zakresu problematyki zaginięć, obejmujący m.in. wiedzę psychologiczną, socjalną i prawną.
Przedstawiciele fundacji zwrócili się także do posłów o rozważenie możliwości ustanowienia stałego współfinansowania z budżetu państwa działań poszukiwawczych podejmowanych przez Itakę. Według przedstawionych danych, na jej bieżącą działalność potrzeba ok. 75 tys. zł miesięcznie. W 2009 r. fundacja otrzymała z budżetu państwa ok. 350 tys. zł - to 25 proc. środków, jakie udało się jej pozyskać. W br. dotacja MSWiA na prowadzony przez fundację telefon w sprawie zaginionego dziecka (116 000) wyniosła 100 tys. zł.
Prowadząca obrady wiceprzewodnicząca komisji Stanisława Prządka (SLD) zapowiedziała, że komisja przyjrzy się postulatom zgłoszonym przez Itakę. Ponowne spotkanie z przedstawicielami fundacji ma odbyć się w następnym kwartale.
Itaka - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych - działa w Polsce od 11 lat i jest jedyną organizacją pozarządową zajmującą się całościowo tematyką zaginięć. Prowadzi działania poszukiwawcze, oferuje wsparcie psychologiczne, prawne i socjalne dla rodzin zaginionych oraz realizuje działania profilaktyczne, których celem jest zmniejszanie liczby zaginięć. Średnio, w 2010 r., Itaka przyjmuje 28 zgłoszeń zaginięć tygodniowo. W Polsce rocznie jest ok. 15 tys. zaginięć. (PAP)
mca/ itm/ gma/
