Senacka komisja praw człowieka, praworządności i petycji przyjęła we wtorek wniosek senatorów PO o odrzucenie uchwalonej w Sejmie obywatelskiej ustawy, przywracającej 79 sądów rejonowych zreorganizowanych przez b. ministra sprawiedliwości Jarosława Gowina.
Komisja zajęła się wnioskiem po raz drugi. 23 maja wniosek o odrzucenie ustawy o okręgach sądowych złożył senator Aleksander Pociej (PO), ale wynik głosowania był 3:3. We wtorek, gdy skład komisji był szerszy o kilku senatorów, wniosek ponowił Aleksander Świeykowski (PO). W głosowaniu poparło go 5 senatorów, a 3 było przeciw. Tym samym komisja na plenarnym posiedzeniu Senatu zarekomenduje Izbie głosowanie za odrzuceniem ustawy.
Na posiedzeniu komisji wiceminister sprawiedliwości Michał Królikowski podkreślał, że rząd chce odrzucenia ustawy przez parlament. "Znoszenie i tworzenie sądów to jedno z narzędzi pozwalających ministrowi na stałe reformowanie i polepszanie dostępu obywateli do sądu" - przekonywał.
W jego opinii często zdarza się, że strony wybierają miejsce toczenia sporu w zależności od tego, jak długo trwał będzie proces. "Np. przed sądem w Warszawie procesy toczą się dłużej i dlatego część procesów strony lokują właśnie tam" - mówił.
Przypominał też, że Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z konstytucją możliwość tworzenia i znoszenia sądów drogą rozporządzenia ministra. "Do wyroku były tylko 4 zdania odrębne. Taki wyrok - w świetle orzeczeń z większą liczbą zdań odrębnych - należy uznać za niekontrowersyjny" - ocenił.
"Orzeczenie TK dla naszej sprawy jest drugorzędne. Trybunał wypowiedział się wprawdzie, że można tworzyć sądy rozporządzeniem, ale nie zakazał tworzenia tego ustawą" - odpowiadał szef komisji Michał Seweryński (PiS).
Ostatecznie senatorowie po krótkiej dyskusji zakończyli posiedzenie przegłosowując wniosek o odrzucenie ustawy w całości. Z powodu przyjęcia tego wniosku PO nie dyskutowano już o poprawkach i uwagach senackiego biura legislacyjnego, odnoszących się do części rozwiązań ustawowych. Grupa senatorów PiS chce zgłosić niektóre z nich jako wnioski mniejszości. Senat zajmie się ustawą na rozpoczynającym się w środę posiedzeniu plenarnym.
10 maja Sejm przyjął ustawę likwidującą reformę przeprowadzoną rozporządzeniem Gowina. Na jej mocy od początku tego roku 79 najmniejszych sądów rejonowych stało się wydziałami zamiejscowymi większych jednostek. Reforma wywołała liczne protesty środowiska sędziowskiego; krytykowała ją i opozycja, i koalicyjne PSL.
Zgłoszona jako projekt obywatelski ustawa o okręgach sądowych, którą w parlamencie pilotował klub PSL, ma przywrócić stan sprzed reformy Gowina oraz udaremnić możliwość tworzenia i znoszenia sądów rozporządzeniem ministra. Ustawa wyszczególnia wszystkie sądy istniejące do końca zeszłego roku wraz z ich okręgami.
W Sejmie za ustawą głosowały wszystkie partie, poza PO. Sam Gowin mówił, że wierzy, iż albo Senat, albo prezydent nie pozwolą na wprowadzenie w życie "tak absurdalnych rozwiązań". Rząd jest przeciwny ustawie.
Prezydent Bronisław Komorowski mówił, że w związku z tą ustawą "ma kłopot". Dodał, że swego czasu dał krytyczny sygnał co do arbitralnej decyzji Gowina w sprawie reorganizacji sądów, która nie była "przygotowana w rozmowach z koalicjantem i w parlamencie". Z drugiej strony - dodał prezydent - "nieuzasadnione, błędne i szkodliwe dla systemu państwa są rozwiązania proponowane w ustawie tzw. obywatelskiej, która przecież jest typowym przykładem sejmokracji, czyli zabierania władzy wykonawczej nie tylko decyzji, ale i odpowiedzialności". (PAP)
wkt/ malk/ jra/
