Kryteria, na podstawie których minister sprawiedliwości będzie miał prawo tworzenia sądów rejonowych, określa nowelizacja przepisów, którą w czwartek poparł Senat. Do ustawy senatorowie zaproponowali kilka redakcyjnych poprawek.
Projekt zmian w ustroju sądów powszechnych wniósł do Sejmu prezydent. Projekt powstał jako odpowiedź na spór wywołany likwidacją 79 sądów rejonowych przez b. ministra sprawiedliwości Jarosława Gowina.
Za nowelizacją Prawa o ustroju sądów powszechnych głosowało 76 senatorów, nikt nie był przeciw, jedna osoba wstrzymała się od głosu.
Ustawa trafi teraz ponownie do Sejmu.
W końcu czerwca zeszłego roku prezydent Bronisław Komorowski zawetował obywatelską ustawę o okręgach sądowych, która miała przywrócić 79 sądów rejonowych zniesionych na początku 2013 r. w wyniku reorganizacji dokonanej na mocy reformy poprzedniego ministra sprawiedliwości Jarosława Gowina. Sejm podtrzymał to weto. Jednocześnie jednak prezydent skierował do Sejmu własny projekt zmian w ustroju sądów powszechnych, mający pozwolić ministrowi sprawiedliwości na przywrócenie niektórych sądów rejonowych.
Według ustawy sąd rejonowy ma być powoływany dla obszaru jednej lub większej liczby gmin zamieszkanych przez 50 tys. osób tam, gdzie rocznie wpływa minimum 5 tys. spraw. Sąd mógłby być także fakultatywnie utworzony dla obszaru zamieszkanego przez mniejszą liczbę ludności, jeśli liczba wpływających rocznie spraw wynosiłaby co najmniej 5 tys.
Według szacunków Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" mogłoby zostać przywróconych nawet 58 z 79 sądów zniesionych i przekształconych w wydziały zamiejscowe - "obligatoryjna reaktywacja" ma dotyczyć 41 sądów, zaś fakultatywna kolejnych 17.
Senat zaproponował do ustawy 10 poprawek o charakterze redakcyjnym i porządkującym. Poparcia senatorów nie zyskały jednak dwie zaproponowane w komisjach poprawki modyfikujące kryteria tworzenia sądów. Jedna znosiła możliwość fakultatywnego przywracania sądów, zaś druga wykreślała kryterium liczby spraw wpływających rocznie z obszaru, dla którego musiałby być utworzony sąd. "Iustitia" podawała, że przyjęcie tych poprawek oznaczałoby konieczność przywrócenia 52 sądów rejonowych.
Ponadto, według nowelizacji sąd rejonowy mógłby być zniesiony, jeśli ogólna liczba spraw wpływających do niego w ciągu kolejnych trzech lat nie przekracza 5 tys. rocznie. Minister sprawiedliwości w ciągu pół roku od wejścia w życie ustawy ma wydać akty wykonawcze dostosowujące strukturę sądownictwa do jej zapisów. Przepisy mają wejść w życie po trzech miesiącach od ich ogłoszenia.
Według pierwotnych zapisów prezydenckiego projektu sąd rejonowy miał być tworzony dla obszaru jednej lub większej liczby gmin zamieszkanych przez co najmniej 60 tys. mieszkańców, jeżeli łączna liczba wpływających spraw cywilnych, karnych i dotyczących nieletnich wynosiłaby co najmniej 7 tys. w ciągu roku. Oznaczałoby to możliwość przywrócenia około 30 sądów. Podczas prac i dyskusji w sejmowej podkomisji progi te zmieniono. (PAP)
akw/ mja/ itm/ jbr/
