Senat rozpatrzył w czwartek poprawki do zmian w Ustawie o orderach i odznaczeniach, która ustanawia Order Niepodległości oraz Krzyż Wolności i Solidarności. Nowelizację poparło 86 senatorów, trzech było przeciw, a dwóch wstrzymało się od głosu.
Według nowych przepisów, Order Niepodległości będzie mógł być przyznawany tym, którzy zasłużyli się w walce o niepodległość Polski w latach 1939-56, a Krzyż Wolności i Solidarności tym, którzy walczyli w obronie suwerenności w latach 1956-89.
Jedna z przyjętych przez Senat poprawek zmienia nazwę Orderu Krzyża Niepodległości na Order Niepodległości. Senatorowie odrzucili natomiast poprawkę, według której posłowie i senatorowie mieliby prawo występować do prezydenta z wnioskiem o nadawanie każdego orderu i odznaczenia.
W myśl nowelizacji Order Niepodległości będą mogły otrzymać osoby, które w latach 1956-89 prowadziły walkę zagrożoną represjami, były aresztowane, zatrzymane lub internowane, przez co pozostawały bez pracy. Odznaczenie ma być przyznawane także osobom działającym za granicą; może być także przyznawane pośmiertnie.
Kapitułę Orderu Niepodległości tworzy Kanclerz Orderu oraz pięciu członków, których na pięć lat powołuje prezydent spośród Kawalerów Orderu Niepodległości. Pierwszego Kanclerza i członków Kapituły prezydent powoła spośród pierwszych osób odznaczonych tym Orderem.
Senatorowie zdecydowali także, aby przed podjęciem decyzji o nadaniu odznaczenia prezydent miał możliwość wystąpienia do prezesa IPN o udostępnienie informacji zawartych w dokumentach organów bezpieczeństwa państwa dotyczących danej osoby. Jak wyjaśnił sprawozdawca senackiej komisji praw człowieka Piotr Klimowicz (PO), ma się to odnosić do wszystkich orderów i odznaczeń przyznawanych na podstawie przepisów tej ustawy.
W Sejmie podczas prac nad tą ustawą przyjęto także uchwałę w tej sprawie. Podkreślono w niej, że Sejm postanawia uhonorować bohaterów trwającej pół wieku walki o odzyskanie niepodległości i suwerenności Państwa Polskiego.
"Sejm Rzeczpospolitej Polskiej przywracając Krzyż Niepodległości, składa hołd weteranom zbrojnej walki o niepodległość ojczyzny. W dziś stanowionej formie niech niesie on w przyszłość przesłanie, że każdy, kto ponad miarę obowiązku decyduje się bronić ojczyzny w trakcie tej służby dokonuje czynów niezwykłych i bohaterskich, to bohaterstwem jest sam fakt dobrowolnego narażania życia w jej obronie" - głosi uchwała.
Zwrócono w niej też uwagę, że ustanowienie Krzyża Wolności i Solidarności w 30. rocznicę powstania NSZZ "Solidarność", podkreśla rolę, jaką w tej walce odegrała "S". W uchwale podkreślono też, że decyzje ws. ustanowienia tych odznaczeń były oczekiwane "przez dziesięciolecia".
Teraz nowelizacja ponownie trafi do Sejmu; zmiany w ustawie o orderach i odznaczeniach mają wejść w życie 14 dni od dnia ogłoszenia.(PAP)
gdyj/ abr/ jbr/
