*"Sierpień Solidarności" - taki tytuł nosi wystawa fotografii Erazma Ciołka, którą od soboty można będzie oglądać w warszawskim CSW. Znalazły się na niej czarno-białe fotografie wykonane w 1980 roku w Stoczni Gdańskiej. *
Warszawskie Centrum Sztuki Współczesnej unikało dotąd wystaw fotografii stricte reportażowych - ekspozycja prac Erazma Ciołka jest pierwszą wystawą w CSW o takim charakterze. "Prace Ciołka wykraczają i poetyką, i znaczeniem poza prosty reportaż dokumentujący rzeczywistość. Te zdjęcia nie tylko opisywały, ale w pewnym sensie współtworzyły materię procesów historycznych, stały się ikonami walki i zwycięstwa ruchu Solidarności. Fotografie wyrażające idee tego ruchu upowszechniały je nie mniej skutecznie, a często bardziej dobitnie niż hasła i manifesty" - podkreślił kurator wystawy, Wojciech Krukowski
Erazm Ciołek w latach 1965-1970 pracował dla Polskiej Agencji Prasowej i Centralnej Agencji Fotograficznej, a w latach 1971-1973 - dla tygodnika "Polityka". Kiedy w sierpniu 1980 roku Ciołek jechał do Stoczni Gdańskiej, telefony nie działały, fotoreporter nie wiedział, co go czeka. Jechał bez zezwolenia, bez nadziei na publikację zdjęć, ale już wtedy miał świadomość, że znalazł się w centrum wydarzeń, które całkowicie zmienią obraz Polski i świata.
"Nie byłem obiektywny. Nie mogłem i nie chciałem w sytuacji walki. Szukałem ujęć obnażających tamtą stronę i chciałem uzupełnić to, co nie znalazło się w publikacjach oficjalnych. To, co było poza kadrem propagandy" - wspominał Erazm Ciołek. Na czarno-białych fotografiach uwiecznił entuzjazm pierwszych strajków w Stoczni Gdańskiej, powstanie "Solidarności", formułowanie postulatów wobec władzy.
W latach 1980-1992 Erazm Ciołek poświęcił się całkowicie fotograficznej rejestracji przełomowych wydarzeń politycznych i społecznych. Działał w Zespole ds. Kultury Regionu Mazowsze Solidarność, był członkiem podziemnego Przeglądu Wiadomości Agencyjnych - PWA. W 1989 organizował dział fotograficzny w powstającej redakcji Gazety Wyborczej, potem pracował w tygodniku "Nowy Świat" i "Spotkaniach".
"W fotografiach Erazma Ciołka podziwiam niezwykłą intuicję twórcy, która przesądzała o zatrzymaniu w fotograficznym kadrze niepowtarzalnych epizodów życia społecznego. Te zdjęcia, zachowując unikalny charakter dokumentu zachowań jednostkowych i grupowych z czasem urosły do roli symbolicznych znaków epoki wielkich przemian" - podkreślił Wojciech Krukowski.
Erazm Ciołek jest autorem kilkunastu albumów o tematyce społecznej i artystycznej. Był pierwszym w Polsce fotografem, który pokazał na wystawie ponury świat narkomanów mieszkając z nimi przez miesiąc w 1981 roku.
Wystawę "Sierpień Solidarności" będzie można oglądać w warszawskim CSW do 5 września. (PAP)
aszw/ ls/
