# dochodzą kolejne wypowiedzi szefa MSZ Radosława Sikorskiego #
24.04. Warszawa (PAP) - Szef MSZ Radosław Sikorski ocenił w środę w Senacie, że wprowadzenie przez jego resort nowego systemu współpracy z Polonią było słuszne. Zapewnił, że ministerstwo będzie wspierać polską diasporę, a zarazem zachęcać ją do jeszcze większej aktywności na rzecz Polski.
Sikorski przedstawił w środę senatorom informację MSZ nt. programu współpracy z Polonią i Polakami za granicą oraz środków wydanych na ten cel w zeszłym roku.
Jak zaznaczył, MSZ przejmując z rąk Senatu w zeszłym roku zasadniczą część środków budżetu na współpracę z Polonią i Polakami podjęło duże wyzwanie. "Mamy teraz środki, struktury i wypracowane plany, aby realizować ten obowiązek, który ustawodawca na nas nałożył. (...) Uważam, że wprowadzenie nowego systemu współpracy z Polonią było decyzją słuszną" - powiedział Sikorski.
"Pamiętamy o doświadczeniach i historycznych dokonaniach Senatu na polu tej współpracy przez dwie dekady" - deklarował minister. Dodał, że resort chce czerpać z doświadczenia Senatu w tym zakresie i dlatego zwrócił się do Kancelarii Senatu z prośbą o informację na temat stosowanych procedur.
"Nikt nie ma najmniejszych planów, aby zakończyć wspieranie naszych rodaków, wręcz przeciwnie - będziemy ich wspierać, a jednocześnie zachęcać do jeszcze większej aktywności na rzecz naszego kraju tak, aby na koniec polski podatnik uzyskał z tego korzyść" - zapewnił szef MSZ.
Tak opisał swoją wizję współpracy Warszawy z Polonią i Polakami za granicą: "Każda ze stron powinna mieć swoje zadania, obowiązkiem polskiej służby zagranicznej wobec rodaków poza krajem jest wzmacniać ich narodową tożsamość i związki z ojczyzną (...), powinnością milionów Polaków i osób polskiego pochodzenia jest działać na rzecz polskiej racji stanu i polskiej polityki zagranicznej".
Sikorski zwrócił uwagę, że polska diaspora to ponad 20 mln osób. "Grupa wielka i niejednorodna, różne losy, różny status społeczny, różne związki z Polską, różna znajomość języka, oczekiwania" - wyliczał.
Jak mówił, od zeszłego roku liczba składanych wniosków w konkursie na współpracę z Polonią podwoiła się. Przypomniał, że w 2012 roku konkurs dla organizacji pozarządowych obejmował 201 wniosków na kwotę 139 mln zł, a w konkursie na 2013 rok było już 418 wniosków na 224 mln zł. W ramach prac komisji konkursowej w 2012 roku pozytywnie zaopiniowano 86 wniosków, przyznając dotacje na łączną sumę ponad 52 mln zł.
W ocenie ministra świadczy to o "pozytywnym odbiorze nowego systemu". Jednocześnie zwrócił uwagę, że wzrost liczby wniosków o dotację w sytuacji, gdy resort finansów nie zwiększa puli środków na współpracę z Polonią, oznacza, że rośnie także liczba wniosków odrzucanych, a co za tym idzie - rośnie liczba niezadowolonych.
"Słyszę zarzuty, że rośnie liczba odrzucanych projektów. Ale jest oczywiste, że przy tak dynamicznie rosnącym zainteresowaniu uczestnictwem w konkursie siłą arytmetyki będzie rosła liczba wniosków odrzuconych, dopóki minister finansów nie da nam więcej środków" - powiedział.
Minister zaapelował do wnioskodawców o rzetelność. Jak mówił, w ostatniej edycji konkursu nie można było dofinansować jednej z fundacji z powodu nieprecyzyjnych czy wręcz nieprawdziwych informacji przekazanych we wniosku konkursowym. "Na przykład drastycznie zawyżono deklarowaną liczbę uczniów w jednej ze szkół. Otrzymujemy wnioski o dotacje dla organizacji fikcyjnych lub nieistniejących czasopism" - wymieniał minister.
Przyznał, że wnioskodawcom zdarza się również zawyżanie wynagrodzeń pracowników stowarzyszeń. "Kuriozalne było przedstawienie przez jedną z fundacji kosztorysu uwzględniającego miesięczne wynagrodzenie prezesa w wysokości 20 tys. zł - więcej, niż zarabia minister spraw zagranicznych" - zaznaczył.
"Na takie praktyki w MSZ nie będzie zgody" - oświadczył Sikorski. Zapewnił jednocześnie, że resort słucha głosu rodaków za granicą, polskiej opinii publicznej, środowisk parlamentarnych, organizacji pozarządowych i mediów. Dodał, że tam, gdzie "pojawiają się błędy, będą wyciągane wnioski".
"Wiemy, że zeszły rok był trudny dla beneficjentów i dla krajowych organizacji pozarządowych, które są partnerami i pośrednikami w finansowaniu współpracy z rodakami. Staraliśmy się, aby żadne wartościowe inicjatywy nie ucierpiały. Jednocześnie chcemy, żeby każdy, kto wykorzystuje pieniądze polskiego podatnika, miał świadomość, że ponosi pełną odpowiedzialność za ich racjonalne i uczciwe wydatkowanie" - powiedział szef MSZ.
Sikorski zapowiedział ponadto, że jego resort w maju ogłosi dodatkowy konkurs dla organizacji pozarządowych zajmujących się wsparciem dla Polonii. Jak zaznaczył, na konkurs będzie przeznaczona pula 8 mln zł. Jak tłumaczył, nie wszystkie środki przyznane w ramach konkursu z 2012 r. mogły być "z różnych przyczyn losowych" wydane. "Zobowiązuję się wobec Senatu, że na te środki - co do których jeszcze mamy pewne rezerwy - jeszcze w maju ogłosimy dogrywkę" - oświadczył Sikorski.
Szef MSZ poinformował, że poza procedurą konkursową MSZ przeznaczył w 2012 roku na pomoc dla Polonii ponad 24 mln zł. Środki te zostały rozdysponowane przez placówki zagraniczne.
"Nasze placówki zrealizowały w zeszłym roku 2030 projektów na łączną kwotę 24 mln zł" - poinformował Sikorski. W tym - mówił - 669 projektów z dziedziny oświaty na kwotę ponad 11 mln zł, 1080 projektów z dziedziny kultury i sztuki na kwotę prawie 10 mln zł, 183 projekty związane z wypoczynkiem letnim dzieci na kwotę na kwotę około 2 mln zł, 58 projektów z dziedziny ochrony miejsc pamięci narodowej na kwotę 1,5 mln zł.
Minister podkreślił, że potrzebne jest nie tylko dofinansowanie projektów, ale i ich opiniowanie. "Dlatego z mojej inicjatywy powoływane są Rady Polonijne przy placówkach. Mamy ich już 22, w tym 10 przy ambasadach i 12 przy konsulatach generalnych. To mechanizm, który bardzo się sprawdza" - ocenił.
Sikorski zaznaczył, że należy też "rozwiać niepokoje" dotyczące wsparcia MSZ dla mediów polonijnych. "To jest współpraca dla nas priorytetowa. W zeszłym roku wydaliśmy na ten cel ponad 4,5 mln zł ze środków konkursowych. Nie mniej mamy zamiar wydać w tym roku" - oświadczył szef MSZ.
Jak zaznaczył szef MSZ, resort w ubiegłym roku zajmował się m.in. ochroną praw osób polskiego pochodzenia za granicą i wspieraniem postulatów diaspory wobec krajów, w której ona mieszka. Podkreślił, że najintensywniejsze tego typu działania są prowadzone na Białorusi i Litwie oraz w państwach nowej emigracji zarobkowej.
Sukcesem MSZ nazwał zjazd zdelegalizowanego Związku Polaków na Białorusi, który odbył się w listopadzie ubiegłego roku. "Dzięki działaniom MSZ władze białoruskie tym razem nie stawiały przeszkód" - zaznaczył Sikorski. "Doprowadziliśmy też do umorzenia sprawy karnej przeciwko panu Andrzejowi Poczobutowi, pod koniec ubiegłego roku udało się zarejestrować dwie organizacje Polaków na Białorusi" - wymieniał minister.
Wyzwaniem dla resortu - zaznaczył Sikorski - był dialog z Litwą ws. polskiej mniejszości. Podkreślił, że ta sprawa była "szczególnie uwzględniana" i podnoszona na najwyższych szczeblach oraz forach wielostronnych. "Październikowe wybory stworzyły okazję do poprawy sytuacji Polaków, przyniosły historyczny sukces Akcji Polaków na Litwie, która zdobyła 5,83 proc. głosów" - mówił.
Z kolei w Kazachstanie - mówił Sikorski - największe są problemy w sferze oświaty, szczególnie z delegowaniem polskich nauczycieli. Jak poinformował, dzięki staraniom MSZ, w 2013 r. roku do Kazachstanu wyjechało 12 nauczycieli. Zdaniem Sikorskiego podczas zaplanowanej na maj wizyty premiera Kazachstanu w Warszawie prawdopodobnie zostanie podpisane porozumienie ws. współpracy, ułatwiające także wyjazdy polskim nauczycielom.
Na Ukrainie - podał minister - finalizowana jest sprawa Domu Polskiego we Lwowie. "Przełamaliśmy impas po kilkunastoletnich staraniach o przyznanie tej nieruchomości, władze państwowe podjęły decyzję o przekazaniu i wskazały budynek; trwa procedura przydziału na poziomie terenowym" - relacjonował Sikorski. Zaznaczył, że MSZ planuje pomoc w finansowaniu jego działania.
MSZ wpiera też Polonię amerykańską - wskazał szef MSZ. "Zachodzą tam ważne procesy - dogasa emigracja zarobkowa, a pojawiają się inicjatywy młodego pokolenia - profesjonalistów polskiego pochodzenia. Wspieramy ich najbardziej wartościowe inicjatywy" - podkreślił Sikorski. (PAP)
mzk/ agy/ wni/ son/ bk/
