# dochodzą szczegóły, m.in. informacje specjalistów GIG #
09.02. Katowice (PAP) - Do silnego podziemnego wstrząsu doszło we wtorek rano w kopalni "Piast" w Bieruniu (Śląskie). Nikomu nic się nie stało, choć wstrząs odczuli mieszkańcy okolicznych miejscowości - podał rzecznik Kompanii Węglowej, do której należy kopalnia, Zbigniew Madej.
Wstrząs nastąpił ok. godz. 7.35 w rejonie ściany nr 399 - ok. 700 metrów pod ziemią. W zagrożonym rejonie nie było wtedy pracowników, trwała wymiana nocnej zmiany na poranną. Nie ma informacji o podziemnych uszkodzeniach - nie znaleźli ich specjaliści, którzy sprawdzali stan wyrobisk w rejonie ściany.
Jak poinformowano PAP w, oddalonym od Bierunia o ok. 45 km, obserwatorium sejsmologicznym Instytutu Geofizyki PAN w Ojcowie siłę tego wstrząsu można przeliczyć na ok. 3,2 stopnia w skali Richtera. W potocznej 10-stopniowej skali górniczej odpowiadałoby to "siódemce".
Natomiast dr inż. Krystyna Stec z laboratorium geofizyki górniczej Głównego Instytutu Górnictwa (GIG) przekazała PAP, że zgodnie z wynikami dokonanych przez tamtejszych specjalistów pomiarów tzw. magnitudy lokalnej wstrząsu pod Bieruniem, jego siła odpowiadałaby 4 stopniom w skali Richtera, czyli górniczej "dziewiątce".
"To jeden z najsilniejszych wstrząsów na tym terenie w ostatnich latach" - zaznaczyła Stec. Ostatni wstrząs o porównywalnej energii zanotowano w 1992 r. w rejonie nieczynnej dziś kopalni "Czeczott" w Woli koło Miedźnej.
Dr Stec wyjaśniła, że przyczyną wtorkowego wstrząsu w rejonie działalności kopalni "Piast" było prawdopodobnie nałożenie się naprężeń górotworu będących efektem wieloletniej eksploatacji górniczej oraz naturalnych naprężeń tektonicznych. Takie zdarzenia są znacznie trudniejsze do przewidzenia niż te, które wynikają tylko z eksploatacji.
Wstrząs był silnie odczuwalny na powierzchni. Zaraz po nim do kopalni i władz spółki zaczęli dzwonić mieszkańcy okolic m.in. Bierunia, Lędzin, Tychów, Oświęcimia czy Jaworzna, informując o silnym kołysaniu budynków i - w niektórych przypadkach - pojawieniu się pęknięć na ścianach.
Madej wyjaśnił, że w takich sytuacjach mieszkańcy powinni zgłaszać się do działu szkód górniczych kopalni, w której nastąpił wstrząs. Ewentualne zniszczenia oceniają wówczas kopalniani specjaliści, potem zakład dąży do podpisania z poszkodowanymi ugody, na podstawie której usuwa - w określonym terminie - szkody.
Według specjalistów, często silnie odczuwane na powierzchni wstrząsy nie powodują istotnych uszkodzeń pod ziemią - i odwrotnie - czasem bardzo silne, niszczące chodniki wstrząsy pozostają niezauważone na powierzchni. Sposób rozchodzenia się energii wstrząsu wynika m.in. z lokalnej budowy geologicznej.
Dr Stec zaznaczyła, że silne odczuwanie wstrząsu na powierzchni mogło wynikać z tego, że jego źródło znajdowało się nad ścianą 399 "Piasta", nawet 200-300 metrów pod powierzchnią. Wówczas energia tego wstrząsu mogła zostać skierowana ku powierzchni i rozproszyć się po niej tzw. falami powierzchniowymi, powodując kołysanie budynków w promieniu wielu kilometrów.
Wstrząsy powodujące skutki pod ziemią lub na powierzchni nazywa się tąpaniami. Gdy podziemne chodniki nie utracą swojej funkcjonalności, mówi się o odprężeniu górotworu (eksploatacja węgla skutkuje uwolnieniem się skumulowanej w górotworze energii). Wstrząsy trudno przewidzieć, choć kopalnie mają swoje stacje sejsmologiczne.
Po wtorkowym wstrząsie kopalnia "Piast" wyłączyła z eksploatacji ścianę nr 399. Jeszcze tego dnia w zakładzie miał zebrać się kopalniany zespół ds. zagrożeń naturalnych. Do czasu określenia przyczyn wstrząsu i jego ew. następstw wydobycie w pobliskiej ścianie nie będzie prowadzone.
O porannym zdarzeniu kopalnia powiadomiła swego właściciela - Kompanię Węglową w Katowicach i Wyższy Urząd Górniczy w Katowicach. Odnotowało je również Europejskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC), a informacja o nim znalazła się na stronie internetowej tej instytucji - z magnitudą określoną na 3,4. (PAP)
mtb/ wos/ abr/ mag/
