Kilkadziesiąt makatek z Polski, Słowacji, Czech, Bułgarii, Niemiec i Węgier można będzie oglądać od 28 kwietnia na wystawie "Słowackie +kucharki+ i inne makatki europejskie" w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu.
Makatki to głównie białe płótna zdobione haftem, a czasami wzorami drukowanymi lub malowane farbami. Występują na nich motywy roślinne, scenki rodzajowe, a także napisy - najczęściej rymowane sentencje zaczerpnięte z tzw. mądrości ludowej. Na wystawie zostanie zaprezentowanych kilkadziesiąt makatek pochodzących z prywatnych zbiorów trzech kolekcjonerek: Luby Vladykovej-Smajdowej, Elżbiety Piskorz-Branekowej i Elżbiety Berendt, kierownika Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu.
Jak poinformowała PAP w poniedziałek Anna Kowalów, rzeczniczka Muzeum Narodowego we Wrocławiu, którego oddziałem jest Muzeum Etnograficzne, makatki wywodzą się z terenów dzisiejszych Niemiec i Holandii, gdzie były powszechnie używane w XIX w. "Zdobiły kuchnie i podkreślały jej schludność i przytulność. Na przełomie XIX i XX w. makatki zadomowiły się również w innych krajach Europy, najpierw w domach mieszczańskich, potem robotniczych, a na koniec także i wiejskich. Ten ostatni etap ich migracji miał miejsce po I wojnie światowej" - wyjaśniła rzeczniczka. Największy rozkwit makatkowej mody przypada na lata 60. XX w.
Według właścicielki kolekcji Elżbiety Piskorz-Branekovej, makatka to rodzaj kompilacyjnego obrazu, usiłującego pogodzić ze sobą tak przeciwstawne idee jak unikatowa sztuka profesjonalna i powielany po wielokroć wyrób fabryczny.
"Zamieszczany na płótnie wzór powstawał z połączenia schematycznego rysunku i słowa pisanego. Do najczęściej zamieszczanych na makatkach motywów przewodnich należały te sławiące dom i rodzinny spokój" - tłumaczy właścicielka kolekcji. Według niej, ulubionymi motywami umieszczanymi na makatkach były wątki miłosne, nie brakowało też inspiracji religijnych. Na makatkach często przedstawiano postaci dzieci, zwierzęta, martwe natury.
-uba Vladykova-Smajdowa pochodzi ze Słowacji i jest posiadaczką bogatej, liczącej ponad 500 obiektów kolekcji tkanin słowackich, z której część będzie pokazana we Wrocławiu.
Elżbieta Piskorz-Branekowa - autorka scenariusza wystawy - jest etnografem, b. pracownikiem Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, a jej zbiór liczy ponad 150 makatek z różnych krajów europejskich (Bułgaria, Niemcy, Węgry, Czechy, Słowacja i Polska).
Polskie makatki prezentowane na wystawie pokaże Elżbieta Berendt, kierownik wrocławskiego Muzeum Etnograficznego.
Wystawa będzie czynna do połowy czerwca. (PAP)
umw/ hes/
