W parlamencie Słowenii toczy się w środę debata nad wotum zaufania dla centroprawicowego rządu zamieszanego w skandal korupcyjny Janeza Janszy. Zakończy się ona zapewne zmianą na rząd centrolewicowy z finansową ekspertką Alenką Bratuszek na czele - pisze AFP.
Obecny rząd stracił od stycznia poparcie trzech z pięciu partii koalicji rządowej i dysponuje w parlamencie jedynie 30 głosami na 90. Koalicję rządową opuścili deputowani centroprawicowej Ligi Obywatelskiej (DL), Demokratycznej Partii Emerytów Słowenii (DeSUS) i Słoweńskiej Partii Ludowej (SLS).
Ponieważ Jansza nie chce ustąpić, główna opozycyjna partia Pozytywna Słowenia (PS) złożyła wniosek o głosowanie nad wotum nieufności wobec obecnego rządu i uzyskała poparcie innej dużej partii opozycyjnej - Socjaldemokratów prezydenta Boruta Pahora.
Zarówno Liga Obywatelska jak i partia emerytów (DeSUS) oznajmiły, że będą głosować za odwołaniem rządu, i jeśli dotrzymają obietnicy, doprowadzi to do końca gabinetu Janszy ponad rok po objęciu przez niego tej funkcji w wyniku wyborów parlamentarnych w grudniu 2011 roku.
Premier Jansza broni się wobec zarzutów nieprawidłowości w deklaracjach majątkowych. Majątek premiera miał wzrosnąć w niejasny sposób co najmniej o 210 tys. euro. Jansza twierdzi, że jest niewinny. Jest on także oskarżony o korupcję w trwającym obecnie procesie dotyczącym poważnego kontraktu na dostawy z Finlandii czołgów Patria. Do korupcji miałoby dojść podczas poprzedniej kadencji premiera w latach 2004-2008.
Gdy dojdzie do odwołania rządu, Pozytywna Słowenia zgłosi kandydaturę swej nowej przywódczyni, finansowej ekspertki Alenki Bratuszek na premiera. Jeśli parlament powierzy jej mandat utworzenia nowego gabinetu, to będzie ona pierwszą kobietą premierem Słowenii.
Bratuszek będzie miała 14 dni na przedstawienie parlamentowi składu nowego rządu, co wymagać będzie od niej delikatnych negocjacji z różnymi partiami, które prezentują całkowicie sprzeczne interesy. Pierwszą oznaką, że Bratuszek może uzyskać większość w parlamencie, było wybranie w poniedziałek przez socjaldemokratów, Listę Obywatelską, Pozytywną Słowenię i DeSUS (łącznie 52 głosy) socjaldemokraty Janko Vebera do prezydium parlamentu. Większość w parlamencie to 46 głosów.
Politolog Vlado Miheljak, profesor uniwersytetu w Lublanie, uważa, że "Alence Bratuszek będzie bardzo trudno utworzyć nowy rząd, biorąc pod uwagę wahania Listy Obywatelskiej i ludowców". "Lecz jest to jedyna droga wyjścia z kryzysu, a deputowani tych dwóch ugrupowań nie mają ochoty na konfrontację przy urnach wyborczych. W takim kryzysie sukces Alenki Bratuszek może być jedynie pozytywny dla Słowenii" - ocenił Miheljak.
Kryzys polityczny nastąpił w bardzo trudnej chwili dla małej, dwumilionowej Słowenii, należącej do strefy euro od 2004 roku i uzależnionej od eksportu, która i w tym roku nie wyjdzie z recesji. Ta sytuacja sprawia, że Słowenia jest, po Irlandii, Grecji, Portugalii i Hiszpanii, potencjalnym kandydatem do pilnej pomocy finansowej Unii Europejskiej.
Nowy rząd będzie musiał zreformować system bankowy, borykający się ze złymi pożyczkami, sprywatyzować wiele przedsiębiorstw państwowych i ewentualnie zwiększyć stawkę VAT, aby zredukować deficyt budżetowy do 3 proc. PKB w 2013 roku; w 2012 roku wyniósł on 4,2 procent.
Gabinet będzie musiał także liczyć się z rosnącym ruchem społecznym, mobilizującym do wyjścia na ulicę dziesiątek tysięcy ludzi, protestujących zarówno przeciwko "niepopularnej polityce oszczędności" Janeza Janszy, jak i "korupcji klasy politycznej" - pisze AFP.(PAP)
jo/ kar/
13297727 13296369
