Zgodnie z danymi chińskiego Urzędu Celnego w ciągu pierwszych 9 miesięcy 2012 r. eksporterzy chińscy wykorzystali poniżej jednej trzeciej przyznanego limitu wywozowego pierwiastków ziem rzadkich, wobec czego obecne kwoty zostaną utrzymane w przyszłym roku.
Takie oświadczenie złożył wiceprezes Chińskiej Izby Handlu Metalami i Minerałami, Liu Yinan, dodając, że ceny tych surowców ustabilizowały się na poziomie odpowiadającym ich rzeczywistej wartości, a spadek popytu nie jest spowodowany jedynie kosztami zakupu lecz pogarszającą się koniunkturą w przemysłach wykorzystujących te kosztowne komponenty.
Po burzliwych dyskusjach na forum międzynarodowym władze chińskie przejęły całkowity monopol nad złożami pierwiastków ziem rzadkich, ustanawiając specjalny fundusz, który znacjonalizował i skupił w jednym ręku wszystkie działki, na których występują te surowce. Ustanowiono maksymalny limit wydobycia i sztywne granice cen sprzedaży.
W roku 2012 maksymalna kwota eksportu ustanowiona została na 30 996 ton, z czego w ciągu pierwszych trzech kwartałów roku wykorzystano tylko 9 667 ton.
W porównaniu z rokiem 2011 eksport pierwiastków ziem rzadkich spadł ilościowo o 11,5 proc., przynosząc obroty w wysokości 702 mln dolarów, co stanowi spadek o 61,5 proc. w stosunku do roku poprzedniego i jest na najniższym poziomie od 10 lat.
W 2011 r. wyeksportowano 16 900 ton, co i tak stanowiło duży spadek w porównaniu z rekordowym rokiem 2003, kiedy Chiny sprzedały zagranicą 70 000 ton tych surowców.
Spadek oficjalnego eksportu Chin spowodowany był także przemytem pierwiastków ziem rzadkich na wielką skalę. Według oficjalnych danych chińskiego Urzędu Celnego, w 2011 r. nielegalnie wywieziono z Chin przez Hongkong 21 tys. ton, co przewyższyło znacznie legalnie wywieziony towar.
"W wielu krajach rozpoczęto prace górnicze przy wydobyciu pierwiastków ziem rzadkich. W USA Molycorp osiągnęło wydobycie na poziomie 40 tys. ton, w Australii Lynas Corp planuje w końcu 2013 produkować 22 tys. ton czystych komponentów. Rozpoczęto też przygotowania do eksploatacji nowych złóż w Indiach i w Rosji" - powiedział Liu największej chińskiej gazecie, Renmin Ribao.
Ekspert z Baichuan Infromation dodał, że ceny pierwiastków ziem rzadkich bardzo się zmieniały w ciągu ostatnich dwóch lat, ale z jego obserwacji rynku wynika, że w 2013 r., wraz z polepszeniem się globalnej koniunktury, wzrośnie zarówno zapotrzebowanie na te surowce, jak i ich ceny. Niemniej, podaż nadal będzie wyższa od popytu.
Chińczycy, którzy opanowali ponad 90 proc. dostaw na rynki światowe, od kilku lat oskarżani są o stosowanie praktyk monopolistycznych w eksporcie pierwiastków ziem rzadkich.
Na wniosek złożony w marcu 2012 przez USA, kraje UE i Japonię, WTO rozważa podjęcie presji na Chiny w celu zaprzestania tej polityki. Państwa UE domagają się od Chin odstąpienia od ustalania ograniczeń eksportowych i odejścia od polityki zaporowych ceł wywozowych.
Chińczycy upierają się jednak, że wszelkie działania z ich strony zmierzają do wprowadzenia sprawiedliwych zasad dystrybucji tych poszukiwanych surowców wśród wszystkich odbiorców na całym świecie, a na cenę ma wpływ poszanowanie zasad ekologii przy eksploatacji złóż pierwiastków ziem rzadkich.
Pierwiastki ziem rzadkich jak itr, lantan, europ i cer są niezbędne w produkcji wielu zaawansowanych technologicznie elementów elektronicznych takich, jak ekrany LCD, telefony komórkowe i przede wszystkim przy wyrobie ogniw akumulatorowych.
Z Pekinu Jacek Wan
jwn/ drag/
