Niemiecka SPD uczciła w czwartek 150. rocznicę powstania Powszechnego Niemieckiego Związku Robotników (ADAV) - pierwszej socjaldemokratycznej formacji w Niemczech. Gościem honorowym uroczystości był socjalistyczny prezydent Francji Francois Hollande.
"SPD stanowi od 150 lat kręgosłup niemieckiej demokracji, jest demokratyczną wartością stałą w historii Niemiec" - powiedział przewodniczący SPD Sigmar Gabriel podczas uroczystości jubileuszowych w Lipsku.
W spotkaniu w sali koncertowej Gewandhaus uczestniczyło 1600 gości z 80 krajów, w tym francuski prezydent Hollande, prezydent Niemiec Joachim Gauck oraz kanclerz Angela Merkel. Z Polski był obecny przewodniczący SLD Leszek Miller.
Gabriel podkreślił, że socjaldemokraci od samego początku uznali za nierozdzielne demokrację i socjalizm, a do liberalnej idei wolności dodali "projekt społecznej emancypacji". Za najważniejszą wartość uznał "wolność w podwójnym znaczeniu - wolność od niedostatku, ucisku i prześladowań, ale przede wszystkim wolność kształtowania przez siebie życia, co oznacza, że nie jest się uzależnionym od pochodzenia, zarobków rodziców, płci, koloru skóry, rasy czy religii, lecz, że życie każdego człowieka jest wolne i otwarte".
Szef SPD przyznał, że socjaldemokraci popełniali czasami błędy, jednak "nigdy nie uczynili czegoś, czego musieliby się tak bardzo wstydzić, że konieczna stałaby się zmiana nazwy partii".
Jak podkreślił, socjaldemokraci walczyli o demokrację, wolność i sprawiedliwość, ale byli też zdolni do pojednania. Jego zdaniem najbardziej jaskrawym przejawem tej cechy było uklękniecie ówczesnego kanclerza RFN Willy'ego Brandta przed pomnikiem bohaterów warszawskiego getta w grudniu 1970 roku.
"Brandt, polityk który nie ponosił odpowiedzialności za zbrodnie nazistów, lecz przeciwnie, walczył przeciwko Hitlerowi, uznał historyczną winę narodu, wykonując jeden z najbardziej mocnych gestów w niemieckiej historii" - powiedział Gabriel. Przypomniał, że po powrocie do kraju Brandt był szkalowany przez polityczną prawicę jako "zdrajca ojczyzny".
Hollande chwalił SPD za odwagę w walce z Hitlerem, a także we wdrażaniu trudnych reform. "Nie można zbudować nic solidnego, jeśli zamyka się oczy na rzeczywistość" - mówił francuski socjalista, krytykowany w swoim kraju za opieszałość w reformach.
Za zaletę SPD uznał jej realizm i wskazał na przeforsowane dziesięć lat temu przez Gerharda Schroedera reformy systemu opieki socjalnej i rynku pracy. Dzięki tym radykalnym reformom Niemcy przezwyciężyły głęboki kryzys, w jakim tkwiły na początku poprzedniej dekady. Reformy wywołały jednak gwałtowne protesty mieszkańców Niemiec i doprowadziły w 2005 roku do utraty władzy przez Schroedera.
Hollande wezwał Niemców do większej solidarności i postawienia na wzrost gospodarczy i walkę z bezrobociem. Merkel opowiada się za zachowaniem równowagi pomiędzy konsolidacją budżetów państw UE a pobudzaniem wzrostu.
Prezydent Niemiec Joachim Gauck podkreślił, że niemieccy socjaldemokraci wybrali od początku swej działalności "reformy zamiast rewolucji", decydując się na akceptowaną przez większość społeczeństwa trudną drogę poprawy życia ludzi krok po kroku, zamiast ogłaszania utopijnych celów.
Powszechny Niemiecki Związek Robotników (ADAV) powstał 23 maja 1863 roku w Lipsku. Jego pierwszym przewodniczącym był pochodzący z Wrocławia publicysta Ferdinand Lasalle, który rok później zginął w pojedynku o kobietę.
Niewielkie, liczące początkowo kilka tysięcy członków ugrupowanie, stało się przed I wojną światową - pomimo represji ze strony władz - ruchem masowym. Po klęsce wojennej Niemiec w 1918 roku SPD po raz pierwszy utworzyła rząd. Po dojściu Hitlera do władzy w 1933 roku partię zdelegalizowano, a jej działacze byli prześladowani. Po 1945 roku SPD dwukrotnie, w latach 1969-1982 oraz 1998-2005 kierowała rządem RFN i zjednoczonych Niemiec. Na cztery miesiące przed wyborami do Bundestagu socjaldemokraci ustępują zdecydowanie w sondażach rządzącej od ośmiu lat CDU Angeli Merkel.
Z Berlina Jacek Lepiarz (PAP)
lep/ ap/
