Biała (PAP) - Sprawa nieczynnej obecnie stałej ekspozycji rosyjskiej w Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau ma szanse niedługo zakończyć się w sposób satysfakcjonujący zarówno Polaków, jak i Rosjan - ocenia dyrektor oświęcimskiej placówki Piotr M.A. Cywiński.
W poniedziałek rozpoczęły się wstępne rozmowy z przedstawicielami Rosji, a ich klimat - zdaniem Cywińskiego - jest dobry. Muzealnicy czekają na przyjazd Rosjan do Oświęcimia.
Ekspozycja jest od kilku lat nieczynna z powodu uznania za obywateli radzieckich ofiar obozu, które pochodziły z ziem włączonych do ZSRR po 17 września 1939 r.
"Sprawa drgnęła, bez dwóch zdań. Po długim czasie, kiedy oczekiwaliśmy, aż strona rosyjska wyznaczy instytucję odpowiedzialną za rozmowy, to nastąpiło. Powstała grupa robocza pod przewodnictwem dyrektora moskiewskiego Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. () Rozpoczęły się wstępne rozmowy. Czekamy teraz na wizytę części tego zespołu w Oświęcimiu. Będziemy omawiać różne możliwości wyjścia z impasu. (...) W moim przekonaniu, jeśli utrzyma się dobra wola, to widzę możliwości wyjścia z obecnej sytuacji w sposób zadowalający wszystkie strony" - powiedział PAP Cywiński.
Jego zdaniem, w rozmowach pojawiły się "pewne propozycje, które wymagają jeszcze rozważenia". Chodzi o ewentualne zorganizowanie - do czasu zakończenia debaty w sprawie stałej ekspozycji rosyjskiej - wstępnych wystaw czasowych. Umiejscowione byłyby na parterze bloku XIV, gdzie obecnie mieści się nieczynna stała wystawa rosyjska.
Pierwsza wystawa ówczesnego ZSRR otwarta została w Muzeum Auschwitz-Birkenau w 1961 r. W 2003 r. strona rosyjska wystąpiła z propozycją stworzenia nowej wystawy. Rosjanie zainstalowali już tę ekspozycję, ale nie została ona otwarta z powodu kontrowersji wokół narodowości ofiar z Polski, a także krajów bałtyckich oraz części Rumunii, również zaanektowanych przez ZSRR na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow.
Po czterech latach bezruchu, w kwietniu 2007 roku rosyjskie media podały, że polska strona zamknęła wystawę. Muzeum zaprzeczyło, wyjaśniając zarazem, że istnieją poważne rozbieżności merytoryczne. We wrześniu 2007 r. doszło w Oświęcimiu do pierwszego spotkania. W imieniu Rosji rozmowy prowadził dyrektor Centralnego Muzeum Sił Zbrojnych Aleksander Nikonow. Muzeum Auschwitz reprezentował dyrektor Cywiński.
Obie strony były wówczas zgodne, że muszą znaleźć rozwiązanie, które nie będzie konfliktogenne, a zarazem odzwierciedli fakty historyczne. Polscy i rosyjscy muzealnicy uznali za konieczne dalszą współpracę i konsultacje obustronne. Ich zdaniem, istnieje także konieczność przygotowania stosownych umów i stworzenia kalendarium prac. (PAP)
szf/ ls/ gma/
