Publicysta i działacz katolicki, były wieloletni redaktor naczelny miesięcznika "Znak", współautor preambuły do konstytucji z 1997 r. Stefan Wilkanowicz kończy w piątek 90 lat.
W niedzielę w Filharmonii Krakowskiej odbędzie się galowy koncert kolęd w wykonaniu Chór Organum połączony ze zbiórką na rzecz krakowskiego Hospicjum św. Łazarza. Gościem specjalnym koncertu będzie jubilat. Wcześniej, o. godz. 11.30 w kościele pw. św. Andrzeja przy ul. Grodzkiej z okazji 90. urodzin Wilkanowicza odprawiona zostanie msza św.
Stefan Wilkanowicz urodził się 3 stycznia 1924 r. w Warszawie. Ukończył studia na wydziale mechanicznym Politechniki Warszawskiej i na wydziale filozoficznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1950 r. w związku z procesem wytoczonym przez władze przeciwko członkom Sodalicji Mariańskiej trafił na siedem miesięcy do więzienia. Tuż po studiach pracował jako inżynier, potem jako nauczyciel, a od 1957 r. jako dziennikarz w miesięczniku "Znak" oraz w "Tygodniku Powszechnym" (od 1959 r.).
W latach 1956-1957 był współzałożycielem Klubów Inteligencji Katolickiej w Warszawie i w Krakowie. Przez lata był prezesem krakowskiego KIK. Od 1978 do 1994 był redaktorem naczelnym miesięcznika "Znak".
Jako działacz katolicki przewodniczył w latach 1972-1979 Komisji Apostolstwa Świeckich Duszpasterskiego Synodu archidiecezji krakowskiej. Był współpracownikiem biskupa Karola Wojtyły, a potem papieża Jana Pawła II, w latach 1977-1988 członkiem Papieskiej Rady ds. Świeckich.
Był wiceprzewodniczącym Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
Do 2012 r. był wiceprzewodniczącym Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Jest przewodniczącym Rady Programowej Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, wiceprezydentem Rady Fundacji Pamięci Ofiar Auschwitz-Birkenau, wiceprzewodniczącym Krajowej Rady Katolików Świeckich.
Wilkanowicz przewodniczący Fundacji Kultury Chrześcijańskiej Znak. Redaguje serwis internetowy Forum: Żydzi - Chrześcijanie - Muzułmanie. Angażuje się w szereg inicjatyw ekumenicznych, edukacyjnych i społecznych, w szczególności w dialog chrześcijańsko-żydowski.
W 1989 r. był mianowany przez premiera Tadeusza Mazowieckiego nieformalnym pełnomocnikiem ds. rozwiązania konfliktu wokół klasztoru karmelitanek w Oświęcimiu.
Jest współautorem preambuły do konstytucji z 1997 r.
Gdy w marcu 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała, przyznaną za całokształt twórczości na rzecz dialogu i pojednania polsko-żydowskiego, prezydent Krakowa Jacek Majchrowski mówił, że Wilkanowicz "przez całe swoje twórcze życie niestrudzenie przypomina o tym, jak wiele znaczą dla siebie Żydzi i chrześcijanie, a także o pożytku, jaki niesie otwarty dialog niezbędny dla lepszego wzajemnego poznania, ale też wzbogacenia religijności samych chrześcijan".
To z inicjatywy Wilkanowicza jako prezesa krakowskiego KIK-u w 1970 r. zorganizowano tzw. Rekolekcje oświęcimskie, będące próbą namysłu nad chrześcijańską odpowiedzialnością za Auschwitz, a w 1983 r. ukazał się 400-stronicowy numer miesięcznika "Znak" poświęcony problematyce żydowskiej.
W książce "Chrześcijanin", w rozmowie z Tomaszem Ponikło, Wilkanowicz mówi, że "starał się i stara się wciąż być osobą otwartą". "Na początek trzeba uznać, że świat jest o wiele, wiele bogatszy, niż potrafimy to sobie wyobrazić. Że nie sposób +przyciąć go+ do naszych ciasnych horyzontów. Potem trzeba pokornie zrozumieć rolę tego, co niezrozumiałe, czyli paradoksów, które tworzą treść naszej codzienności. Człowiek musi uświadomić sobie, że poza jego logiką w świecie funkcjonuje jeszcze inna logika - Boża logika paradoksów" - mówił Wilkanowicz.
"Świat jest i nie jest złowrogi - świat to ogromne bogactwo. Zło jest jakby +nie z tego świata+, czujemy to, gdy się pojawia. Dlatego musimy je przekroczyć. Cierpienie nie może zatrzymywać naszego rozwoju, bo wtedy wygra i pokona nas zło. W naszą ludzką kondycję jest wpisane ciągłe przekraczanie siebie, nieustanny rozwój. () Kiedyś trafiłem na takie pięknie paradoksalne zdanie w pismach Feliksa Konecznego +Szczęście polega na przechodzeniu do trudności wyższego rzędu+" - powiedział Ponikle Wilkanowicz.
Wilkanowicz został odznaczony m.in. orderem św. Sylwestra, który w 1979 r. przyznał mu Jan Paweł II. W kwietniu 2013 r. z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego odebrał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Jest laureatem m.in. Oświęcimskiej Nagrody Praw Człowieka (2005) oraz Nagrody Europejskiego Kongresu Żydów (2002), przyznawanej pionierom dialogu żydowsko-katolickiego w Europie.
Jest autorem m.in. książki "Dlaczego i jak wierzę?". Wraz z ks. Markiem Głownią zredagował książkę "Auschwitz. Konflikt i dialog". (PAP)
wos/ itm/ jbr/
