Aktualizacja: 18.10
_ Czarne dni Polski , _ Nowy Katyń _, _ Przeklęty Katyń _, _ Smutek bez granic _, _ Katyń znów zgubił Polaków _, _ Katastrofa pod Smoleńskiem - nasz wspólny ból _ - to tylko niektóre z tytułów, pod którymi moskiewska prasa informuje o tragedii pod Smoleńskiem. Niemiecki Frankfurter Allgemeine Zeitung _ *poświęcił katastrofie trzy pełne kolumny poniedziałkowego wydania. Amerykanie spekulują na temat przyczyn tragedii.*
_ - Jesteśmy z Wami! Współczujemy _ - wybija po polsku _ Nowaja Gazieta _. Wszystkie centralne dzienniki w poniedziałek poświęcają katastrofie pod Smoleńskiem, w której zginął prezydent RP Lech Kaczyński, po kilka kolumn.
_ Wiedomosti _ oceniają, że _ tragedia pod Smoleńskiem - to jeden z najtragiczniejszych epizodów w tragicznej historii stosunków polsko-rosyjskich _. _ - Ból może zbliżać ludzi; może jednak również podzielić na zawsze _ - podkreśla ten opiniotwórczy dziennik.
_ __ - Jest szansa, że nieodwracalnie odwrócimy się od siebie i jest szansa na historyczne pojednanie _ - dodają dziennikarze.
Media rosyjskie: To był niewygodny dla Rosji prezydent
_ - Lech Kaczyński był bardzo niewygodnym dla Rosji prezydentem Polski. Nie przepuszczał żadnej okazji, pozwalającej prowadzić politykę wbrew oficjalnej Moskwie - opowiadał się za rozmieszczeniem elementów tarczy antyrakietowej USA w Polsce, blokował negocjacje Rosji z Unią Europejską, popierał Wiktora Juszczenkę i Micheila Saakaszwilego _ - pisze gazeta.
_ Wiedomosti _ zauważają, że prezydent Kaczyński był też nieprzejednany w sprawie uznania przez Rosję odpowiedzialności NKWD za rozstrzelanie polskich oficerówoficerów w Katyniu w 1940 roku._ - I zginął Lech Kaczyński w okolicznościach bardzo niewygodnych dla Rosji. Zginął na rosyjskim terytorium, w samolocie rosyjskiej produkcji i po rosyjskim remoncie; w drodze do tego samego Katynia na 70-lecie egzekucji polskich oficerów; zginął po tym, jak na szczeblu państwowym w uroczystości uczestniczyli tam premierzy dwóch krajów: przeciwnik Kaczyńskiego w polityce wewnętrznej - Donald Tusk i przeciwnik w polityce zagranicznej - Władimir Putin _ - konstatuje dziennik.
_ Natomiast ** Kommiersant _ **pisze, że _ w tym przeklętym rosyjskim lesie spłonął rosyjski samolot z najwyższym kierownictwem Polski; z Polakami, lecącymi uczcić pamięć innych Polaków, 70 lat temu rozstrzelanych w tym lesie przez Rosjan _.
Wielkonakładowy _ Moskowskij Komsomolec _ przewiduje z kolei, że _ w świadomości Polaków śmierć Lecha Kaczyńskiego prawdopodobnie będzie się kojarzyła z inną katastrofą lotniczą - śmiercią w 1943 roku premiera Polski na uchodźstwie Władysława Sikorskiego _. Gazeta przypomina, że Sikorski zginął wkrótce po tym, jak Niemcy obwieścili, iż natrafili w Katyniu na ciała 4 tys. rozstrzelanych polskich oficerów i oskarżyli ZSRR o dokonanie tej zbrodni.
_ _
Amerykanie spekulują na temat przyczyn tragedii
Poniedziałkowy _ New York Times _, opierając się na materiałach z polskiej prasy, pisze, że piloci prezydenckiego samolotu nie słuchali instrukcji rosyjskich kontrolerów lotu, żeby wylądować na innym lotnisku.
_ - Śledztwo może prowadzić do bardziej delikatnej kwestii: czy pilot czuł na sobie presję, aby wylądować, tak żeby polska delegacja nie spóźniła się na sobotnią ceremonię w Lesie Katyńskim _ - pisze gazeta.
Przypomina za _ Dziennikiem _ incydent w czasie podróży prezydenta Kaczyńskiego do Gruzji w 2008 r. w czasie jej wojny z Rosją. Pilot samolotu wylądował wtedy w Azerbejdżanie wbrew woli prezydenta ze względu na niebezpieczne warunki w Tbilisi. Kaczyński groził mu potem bliżej nieokreślonymi konsekwencjami. Pilot nie został dyscyplinarnie ukarany.
W poniedziałek polski prokurator generalny Andrzej Seremet powiedział, że na obecnym etapie śledztwa nie ma danych, by na pilotów prezydenckiego samolotu wywierano presję, żeby lądowali mimo trudnych warunków.
_ NYT _ relacjonuje wypowiedzi przedstawicieli rosyjskich o tym, że kontrolerzy lotu na lotnisku w Smoleńsku kilkakrotnie odradzali pilotowi lądowanie.
Przytacza też opinię amerykańskiego eksperta, byłego przewodniczącego Krajowego Zarządu Bezpieczeństwa Transportu (NTSB) Marka V. Rosenkera. Powiedział on, że kilkakrotne podchodzenie do lądowania wskazuje, _ iż ci ludzie (polska delegacja na pokładzie samolotu) rzeczywiście chcieli wypełnić misję za wszelką cenę _.
Spekulacje na temat przyczyn katastrofy i hipoteza o presji wywieranej na pilota były także głównym wątkiem w korespondencji o katastrofie nadanej w poniedziałek rano przez telewizję CNN.
Przypomina ona także incydent z lotem Kaczyńskiego do Gruzji i powołuje się na opinię pilota tamtego samolotu, z którym przeprowadziła rozmowę.
Autor korespondencji Nic Robertson część jej poświęcił też politycznym reperkusjom wypadku pod Smoleńskiem.
_ Paradoksalnie, tragedia ta może zbliżyć narody polski i rosyjski _ - powiedział, zwracając uwagę na bardzo serdeczne wyrazy współczucia i pomoc ze strony najwyższych władz Rosji.
Niemcy: Rosja może być wdzięczna
Po katastrofie polskiego samolotu prezydenckiego Polska próbuje znaleźć sens tej tragedii - pisze natomiast niemiecki dziennik _ Frankfurter Allgemeine Zeitung _. Zauważa, że Rosji postawiono przed oczyma zbrodnię katyńską w sposób, który uniemożliwia odwrócenie wzroku.
_ - Śmierć 96 Polek i Polaków w okolicy Lasu Katyńskiego zmusiła Władimira Putina do tego, że w ciągu jednego tygodnia dwukrotnie odwiedził miejsce, którego istnienie jego poprzednicy chcieli całkowicie zatuszować. Rosję skonfrontowano ze zbrodnią, która została popełniona w jej imieniu, uniemożliwiając całkowicie odwrócenie wzroku _ - dodaje _ Frankfurter Allgemeine Zeitung _.
Jak pisze gazeta, ostrożnemu procesowi samooceny, jaki zaczął się w Rosji, nadano potężny impuls nie tylko przez walkę Lecha Kaczyńskiego o pamięć, ale bardziej przez jego śmierć koło Katynia. _ - Rosja ma powód do wdzięczności za to _ - podkreśla _ FAZ _.
Belgia: Polska w centrum apokalipsy
Katyń, symbol złych stosunków polsko-rosyjskich, stał się symbolem pojednania - pisze belgijski dziennik _ Le Soir _. Poświęcając wiele miejsca katastrofie samolotu prezydenckiego, prasa w Belgii zastanawia się nad zmianami w polskiej polityce.
_ - Kraj między przekleństwem a zmianami _ - tytułuje swój komentarz _ Le Soir _, pisząc, że Polska była w historii _ w centrum apokalipsy _.
_ - To w Polsce musiała wybuchnąć druga wojna światowa. To w Polsce naziści przedsięwzięli pierwsze masakry na masową skalę. To w Polsce miliony Żydów, Cyganów i homoseksualistów miały umrzeć w obozach zagłady _ - pisze gazeta, podkreślając też _ 40 lat sowieckiego jarzma _. Zdaniem dziennika Polska _ zapłaciła ogromną cenę Historii _ a sobotnia katastrofa samolotu prezydenckiego w Smoleńsku jest kolejnym męczeńskim doświadczeniem, jakie ją spotyka.
Włosi pytają o przyczyny tragedii
Tymczasem włoski dziennik _ La Repubblica _ pisze w poniedziałek, że w kolejnym dniu dramatu w Polsce, pozostaje delikatny problem: _ dlaczego dwóch elitarnych, tak bardzo doświadczonych pilotów, wykazało tak mało profesjonalizmu i chciało wylądować za wszelką cenę _.
_ La Repubblica _ podkreśla, że z pierwszych ustaleń dochodzenia, prowadzonego z maksymalnym zaangażowaniem, zaczyna wynikać, że przyczyną katastrofy samolotu prezydenckiego był błąd ludzki, a nie awaria. - _ Powraca kwestia uporu polskiego prezydenta, epizodu z 2008 roku, kiedy pilot odmówił wylądowania w burzy w Tbilisi i został przykładnie ukarany _ - pisze rzymska gazeta.
W wywiadzie na łamach tej gazety były prezydent Aleksander Kwaśniewski wyraził przekonanie, że tragedia pod Smoleńskiem będzie _ kluczowym sprawdzianem dla stanu rosyjsko-polskiego zbliżenia _, które się dokonało. Były prezydent oświadczył: _ katastrofa może być okazją do scementowania wzajemnego zaufania przez zapewnienie maksymalnej współpracy i jawności _.
W zamieszczonym obok artykule zwraca się z kolei uwagę na niepewną polityczną przyszłość Jarosława Kaczyńskiego, który pozostał sam.
Śmierć prezydenta _ pogrąża kraj w politycznej niepewności _ - odnotowuje _ Il Giornale _. Gazeta informuje także, że cała Polska jest w szoku po utracie politycznego kierownictwa w katastrofie pod Smoleńskiem. _ - Morze ludzi wypełnia ulice przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie _ - pisze gazeta zaznaczając, że to, co się stało, uznano za najtragiczniejsze wydarzenie w powojennej historii Polski.
Brytyjczycy piszą o _ przekleństwie Katynia _
_ Przekleństwo Katynia _ - pisze w nagłówku _ Guardian _, _ Kolejna tragedia w stosunkach polsko-rosyjskich _ - wtóruje _ The Independent _. _ Tragedia, która wykaże, że Polska jest silna _ - to tytuł komentarza redakcyjnego w _ Financial Times _.
_ - Premierzy Władimir Putin i Donald Tusk muszą dopilnować, by dochodzenie ws. przyczyn katastrofy było w pełni przejrzyste. Najmniej pożądaną rzeczą jest to, by widmo zbrodni katyńskiej znów zaciążyło na dwustronnych stosunkach _ - przestrzega _ Guardian _.
W podobnym duchu _ The Independent _ napisał: _ Najgorszym skutkiem katastrofy byłby powrót do nienawiści w stosunkach polsko-rosyjskich, nad przezwyciężeniem której premier Tusk i jego rząd tak usilnie pracowali _.
_ The Irish Times _ wyraża nadzieję, że _ mimo bolesnej straty, dzięki bezpieczeństwu, które daje Polsce przynależność do UE, rząd z ufnością przezwycięży skutki tragedii dla Polski i dla stosunków polsko-rosyjskich _.
_ Financial Times _ dostrzega oznaki _ nowego ocieplenia _ w stosunkach polsko-rosyjskich, wskazując na wyrazy sympatii okazane po katastrofie przez Władimira Putina Donaldowi Tuskowi i wystąpienie prezydenta Dmitrija Miedwiediewa w telewizji, który ogłosił poniedziałek dniem żałoby w Rosji, czego nigdy nie robiono z powodu śmierci zagranicznej głowy państwa.