Zabezpieczenie korony murów, odnowienie bramy wjazdowej oraz adaptację kilku pomieszczeń na potrzeby obsługi ruchu turystycznego, zakłada projekt częściowej renowacji ruin XVII-wiecznego zamku Krzyżtopór w Ujeździe (Świętokrzyskie). Prace potrwają do końca roku.
Jak poinformował w czwartek PAP wójt gminy Iwaniska Marek Staniek, gotowe są już nowe zadaszenia sal i wież Krzyżtoporu. Uzupełniono także ubytki w murach i otworach okiennych - z korony murów mogły spadać kamienne i ceglane odłamki, co było niebezpieczne dla zwiedzających zamek.
Trwają prace przy remoncie pomieszczeń jednego z bastionów - powstanie tu sala kinowa, wystawowa oraz pomieszczenia obsługi ruchu turystycznego. W planach jest renowacja bramy wjazdowej do zamku oraz częściowe odtworzenie dziedzińca i ogrodu różanego.
W ramach inwestycji przy zabytkowej budowli mają powstać ścieżki dydaktyczne.
Usytuowany przed zamkiem i wzniesiony współcześnie budynek, w którym mieszczą się kasy biletowe i kawiarnia, zostanie rozebrany. Przed zabytkiem powstanie nowy parking.
W pierwszym etapie realizacji projektu - w 2010 r. - na terenie budowli prowadzono badania archeologiczne.
Renowacja ruin jest elementem realizacji przez gminę unijnego projektu "Zamek Krzyżtopór w Ujeździe - markowym produktem turystycznym województwa świętokrzyskiego", w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Prace, które potrwają do końca roku, będą kosztowały ponad 12 mln zł.
Pomimo prowadzonych prac, turyści - w ograniczonym zakresie - mogą zwiedzać zamek. Zabytek, który co roku odwiedza ok. 120 tys. osób, jest jedną z największych atrakcji turystycznych województwa świętokrzyskiego.
W ramach promocji turystycznej zamku, w lipcu na jego dziedzińcu będzie rejestrowany telewizyjne show "Kabaretowe wakacje z duchami". Kręcone tu będą także sceny do świętokrzyskiego filmu drogi dla młodzieży, pt. "Gabriel".
Wczesnobarokowy zamek w Ujeździe zbudowano w latach 1626 - 1644 na polecenie magnata Krzysztofa Ossolińskiego. Powstał "palazzo in fortezza" - pałac w fortecy, czyli połączenie domu z siedzibą obronną. Według legendy, zamek został zbudowany na zasadach kalendarza: ma cztery baszty - bo tyle jest pór roku, 12 sal - tyle, ile jest miesięcy w roku, 52 pokoje odpowiadają liczbie tygodni, a 365 okien - liczbie dni.
Nazwa Krzyżtopór pochodzi od krzyża - symbolu religijności fundatora - i toporu, herbu Ossolińskich, wykutych nad głównym wejściem do zamku.
W 1655 roku Krzyżtopór zrabowali Szwedzi, a w ruinę popadł on po konfederacji barskiej w 1770 roku. Do dziś zachowało się ok. 90 proc. murów oraz 10 proc. sklepień pierwotnej budowli, które sukcesywnie zabezpieczano jako trwałą ruinę. Przetrwały także bastiony, fosa i ślady mostów. (PAP)
ban/ abe/
