Ponad 12 mln złotych będzie kosztowała częściowa renowacja ruin XVII-wiecznego zamku Krzyżtopór w Ujeździe (Świętokrzyskie). We wtorek wójt gminy Iwaniska Marek Staniek i przedstawiciel Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie prof. Andrzej Koss podpisali umowę na realizację przedsięwzięcia.
Pracownicy i studenci warszawskiej ASP najpierw przeprowadzą na terenie budowli badania archeologiczne. W ramach prac konserwatorskich zostanie odnowiona brama wjazdowa do zamku, częściowo dziedziniec oraz sale balowe, w których znajdą się ekspozycje muzealne i galeria. W planach jest też częściowa rekonstrukcja ogrodu różanego przy zamku.
Renowacja ruin jest elementem realizacji przez gminę unijnego projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Projekt "Zamek Krzyżtopór w Ujeździe - markowym produktem turystycznym województwa świętokrzyskiego" przewiduje także promocję turystyczną zamku. Jak powiedział PAP Staniek, przetarg na zorganizowanie promocji będzie ogłoszony w styczniu 2010 roku.
W ramach inwestycji przy zabytkowej budowli mają powstać ścieżki dydaktyczne. Przed zamkiem zostanie zbudowany nowy parking. Całość przedsięwzięcia ma zostać zrealizowana w ciągu dwóch lat.
"Mimo braku profesjonalnej promocji Krzyżtopór to po +Juraparku+ w Bałtowie i Św. Krzyżu trzecie, najczęściej odwiedzane przez turystów miejsce w regionie świętokrzyskim. Chcemy, by zamek stał się miejscem, w którym turyści będą mogli poznać dzieje potęgi XVII-wiecznej Rzeczpospolitej" - powiedział PAP odpowiedzialny za środki unijne z ramienia zarządu województwa Marcin Perz.
Wczesnobarokowy zamek w Ujeździe zbudowano w latach 1626 - 1644 na polecenie magnata Krzysztofa Ossolińskiego. Powstał "palazzo in fortezza" - pałac w fortecy, czyli połączenie domu z siedzibą obronną. Według legendy, zamek został zbudowany na zasadach kalendarza: ma cztery baszty - bo tyle jest pór roku, 12 sal - tyle, ile jest miesięcy w roku, 52 pokoje odpowiadają liczbie tygodni, a 365 okien - liczbie dni.
Nazwa Krzyżtopór pochodzi od krzyża - symbolu religijności fundatora - i toporu, herbu Ossolińskich, wykutych nad głównym wejściem do zamku.
W 1655 roku Krzyżtopór zrabowali Szwedzi, a w ruinę popadł on po konfederacji barskiej w 1770 roku. Do dziś zachowało się ok. 90 proc. murów oraz 10 proc. sklepień pierwotnej budowli, które sukcesywnie zabezpieczano jako trwałą ruinę. Przetrwały także bastiony, fosa i ślady mostów.(PAP)
ban/ hes/ jbr/
