W czwartek w Muzeum Narodowym w Szczecinie odbył się wernisaż 9. Bałtyckiego Biennale Sztuki Współczesnej - "Ciemna strona księżyca". Tegoroczna edycja ma zwrócić uwagę na konsekwencje, jakie doświadczenia kolonializmu wywarły na wyobraźnię i tożsamość świata Zachodu.
Organizatorem biennale sztuki współczesnej jest Muzeum Narodowe w Szczecinie. Tegoroczna wystawa jest kontynuacją programu Mare Articum (Morze Sztuk), którego celem jest prezentacja sztuki najnowszej wraz z towarzyszącym jej dyskursem teoretycznym. Bałtyckie Biennale Sztuki Współczesnej realizowane jest w Szczecinie od połowy lat 90.
Dziewiąta edycja biennale jest domknięciem trzech dotychczasowych wystaw skupionych na mechanizmach formowania zbiorowej tożsamości. Były to wystawy: poświęcona polskiemu nacjonalizmowi "Zatrute źródło" (2007 r.), "Bałtyk / Bałkany. Reinscenizując przeszłość" (2008 r.) opisująca postsocjalizm oraz "Dystopijne rzeczywistości / idylliczne łąki" (2009 r.) poświęcona dynamicznie rozwijającej się Europie.
Podczas biennale prezentowany jest m.in. film "Odile i Odette" Yinka Shonibare MBE z Wielkiej Brytanii. Autor zmienia w nim jeden z epizodów baletu "Jezioro Łabędzie" Piotra Czajkowskiego, w którym dwie postaci Odile i Odette nawiązują ze sobą sceniczny dialog. Odile i Odette symbolizują dwie antagonistyczne siły - dobro i zło, które w tradycyjnych realizacjach odgrywane są zazwyczaj przez tę samą primabalerinę. Shonibare zmienia to klasyczne rozwiązanie, proponując relacje pomiędzy dwiema tancerkami - białą i czarną, akcentując dualizm dobra i zła poprzez różnicę rasową.
Można zobaczyć także "Raj utracony" Jana Hafstroma. To cykl akrylowych obrazów namalowanych na płycie MDF. Źródłem inspiracji autora jest zbiór symboli właściwych kulturze zachodniej; sięga on zarówno po motywy znane z kultury popularnej, jak i takie, które należą do kulturowego kanonu. W cyklu obrazów obok motywów mitologicznych, m.in. Ledy z łabędziem czy głowy Meduzy, pojawiają się wątki religijne, jak postać martwego Chrystusa, którym towarzyszy seria obrazów dotykających wątku przemocy i śmierci.
W "Raju utraconym" Hafstrom przywołuje również nazwiska filozofów, pisarzy i artystów, którzy w swojej twórczości podejmowali krytyczny dialog z intelektualnymi i kolonialnymi podstawami zachodniej cywilizacji.
Prezentowane na biennale "Prace z cyklu Morze" Janka Simona to przedstawienie doświadczeń z jego zamorskich podróży do Azji, Afryki i na Karaiby. Simon w swojej twórczości szuka śladów kolonializmu i analizuje przemiany własnej świadomości jakie na nim wywarł. "Droga do portu w Tamatave" i "Zwiedzanie Fortu Amsterdam" są dokumentacjami dylematów podróżnika; filmując przewodnika w zabytkowym forcie - niegdyś punkcie zbiorczym niewolników - czy wynajętego przez siebie człowieka prowadzącego rykszę, Simon pokazuje, jak codzienność postkolonialnego świata weryfikuje wizje niewinnej egzotycznej podróży.
Podczas biennale pokazywane są obrazy, fotografie, filmy i instalacje. Swoje prace prezentują poza wymienionymi autorami również m.in. Belg Thomas Chable, Irene Murphy pochodząca z Irlandii czy Lisl Ponger z Austrii. Polscy artyści, których prace są prezentowane to poza Simonem: Tomasz Kozak i Bartek Otocki.
Prace prezentowane na 9. Bałtyckim Biennale Sztuki Współczesnej będzie można oglądać do 13 stycznia 2013 r.
Organizatorami biennale jest Muzeum Narodowe w Szczecinie i Fundacja Mare Articum. Współorganizatorami są m.in.: Akademia Sztuki w Szczecinie i 13 Muz. Projekt jest współfinansowany z budżetu województwa zachodniopomorskiego, został zrealizowany w ramach programu Mare Articum oraz mecenatu miasta Szczecin nad Muzeum Narodowym w Szczecinie. (PAP)
res/ ls/ jbr/
