Walka z bezrobociem wśród młodych Europejczyków ma być głównym tematem szczytu UE, który rozpocznie się w czwartek po południu w Brukseli. Przywódcy będą też rozmawiać o wsparciu dla przedsiębiorców oraz zapoznają się ze stanem prac nad unią bankową.
"Naszym celem w trakcie dwudniowego szczytu będzie uzgodnienie konkretnych działań, by zmniejszyć wysokie bezrobocie w naszych krajach, szczególnie wśród młodych ludzi" - napisał przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy, zapraszając przywódców na czwartkowo-piątkowy szczyt.
Według statystyk w 27 krajach UE bez pracy jest 5,6 miliona młodych ludzi. Najdotkliwiej problem ten dotyka zmagające się z głębokim kryzysem kraje południowoeuropejskie: Grecję, Hiszpanię i Portugalię.
Van Rompuy podkreśla jednak, że walka z bezrobociem jest w pierwszym rzędzie zadaniem krajowych władz, a inicjatywy unijne mogą jedynie uzupełniać i wspierać przeprowadzane w państwach członkowskich reformy strukturalne.
Dlatego na szczycie ma zapaść decyzja o przeznaczeniu w ciągu najbliższych dwóch lat 6 mld euro na specjalny program, służący poprawie sytuacji młodych Europejczyków na rynku pracy. Pieniądze te trafią w pierwszej kolejności do regionów, w których bezrobocie wśród młodzieży przekracza 25 proc.
Kraje, które chcą korzystać z tego programu, powinny wdrożyć do końca tego roku system tzw. gwarancji dla młodych. Dzięki niemu osoby poniżej 25. roku życia będą otrzymywać ofertę pracy, możliwości dalszej edukacji albo szkolenia zawodowego w ciągu czterech miesięcy od chwili utraty pracy albo ukończenia szkoły.
Walce z bezrobociem w większym stopniu niż dotychczas służyć mają też projekty finansowane z funduszy strukturalnych, Europejskiego Funduszu Społecznego, a także programów stypendialnych (jak Erasmus+) czy programów mobilności pracowników (jak EURES).
Na szczycie przywódcy państw UE mają uzgodnić sposoby wspierania małych i średnich przedsiębiorstw, które wskutek kryzysu w wielu krajach wciąż mają problemy z dostępem do kredytów, co hamuje wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy. Poprawa finansowania gospodarki to jedno z priorytetowych zadań dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego, którego kapitał podniesiono niedawno o 10 mld euro.
W piątek, drugiego dnia szczytu UE, przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy ma poinformować o postępach w budowaniu unii bankowej. O ile pierwszy jej element, wspólny nadzór bankowy w Unii został już uzgodniony i zacznie działać w przyszłym roku, to pozostałe filary unii bankowej: system uporządkowanej naprawy i upadłości banków oraz gwarancji depozytów wciąż wywołują spory.
Do wieczora w środę nie było jasne, czy na szczyt gotowe będzie porozumienie polityczne krajów UE w sprawie przedstawionej ponad rok temu przez KE propozycji, dotyczącej naprawy i upadłości banków w UE oraz ochrony depozytów bankowych. Tymczasem w piątek ministrowie finansów krajów UE po wielogodzinnych negocjacjach nie zdołali się porozumieć i spotykają się w tej sprawie ponownie na nadzwyczajnym posiedzeniu w środę, tuż przed szczytem Unii.
Punktem spornym jest zakres swobody krajowych władz, zajmujących się upadłością banków, w dziedzinie obciążania stratami inwestorów, wierzycieli, a w wyjątkowych przypadkach właścicieli dużych depozytów bankowych.
Francja, wspierana przez kilka państw, chce, aby to krajowe władze decydowały, kiedy i kto ponosiłby straty w razie likwidacji lub restrukturyzacji banków. Z kolei Niemcy chcą wspólnych, standardowych zasad dla wszystkich. Media donoszą, że porozumienie w środę jest mało prawdopodobne. Jeśli do niego nie dojdzie, sprawa ponownie wróci pod obrady przywódców w czwartek i piątek. Mają oni podkreślić priorytetowy charakter unii bankowej, a jednym z jej kluczowych elementów jest właśnie wspólny system radzenia sobie z upadającymi bankami.
Szczyt zatwierdzi także decyzje o rozpoczęciu najpóźniej w styczniu 2014 r. negocjacji w sprawie przystąpienia Serbii do UE, a także o otwarciu negocjacji porozumienia o stowarzyszeniu i stabilizacji z Kosowem. Potwierdzi również przystąpienie Łotwy do strefy euro od 1 stycznia 2014 r.
Według unijnych dyplomatów w trakcie planowanego na czwartek spotkania przywódców państw UE z szefem Parlamentu Europejskiego Martinem Schulzem pojawi się zapewne temat nowego wieloletniego budżetu Unii, który wciąż czeka na zatwierdzenie PE. Eurodeputowani postawili rządom kilka warunków wydania zgody na budżet i choć w zeszłym tygodniu negocjatorzy PE i irlandzka prezydencja UE przedstawili propozycję kompromisu, to większość frakcji w europarlamencie ją odrzuciła.
Z Brukseli Anna Widzyk i Julita Żylińska (PAP)
awi/ jzi/ kar/
