Powołanie polskiego stałego rzecznika generalnego w Trybunale Sprawiedliwości UE w Luksemburgu oznacza umocnienie Polski w systemie instytucjonalnym UE - ocenił prof. Maciej Szpunar, który w środę obejmie to stanowisko. Będzie wydawał opinie w sprawach wniesionych do Trybunału.
Szpunar, który jest profesorem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, o swojej nowej pracy opowiedział podczas poniedziałkowej konferencji prasowej w Katowicach. Jak poinformował, na czas pełnienia stanowiska w Luksemburgu zawiesi działalność naukową.
Szpunar powiedział, że o to, by Polska miała stałego rzecznika w Trybunale w Luksemburgu długo walczyły polskie rządy. Już w czasie negocjacji akcesyjnych Polska wskazywała, że w systemie instytucji europejskich nie jest należycie reprezentowana. Zapewnienie o przyznaniu naszemu krajowi stałego rzecznika złożono podczas negocjacji Traktatu Lizbońskiego.
Potem trzeba było przekonać Trybunał do wystąpienia z wnioskiem i niektóre kraje członkowskie, które nie chciały dotrzymać wcześniej złożonej obietnicy. Szpunar, który wcześniej był wiceministrem spraw zagranicznych, został wyłoniony w konkursie ogłoszonym przez rząd. Kluczowe znaczenie miało przesłuchanie profesora przed siedmioosobowym komitetem w Brukseli, który wydał pozytywną opinię na temat tej kandydatury.
"Ja tylko jestem tym, którego spotkał zaszczyt bycia nominowanym do Trybunału Sprawiedliwości, natomiast jest to zasługa rządu polskiego. To świadczy o wzroście znaczenia Polski jako państwa członkowskiego" - powiedział Szpunar.
Profesor zaznaczył, że stoi przed nim duże wyzwanie i wyczerpująca praca. Na co dzień będzie urzędował w biurze w Luksemburgu. Raz w tygodniu będzie brał udział w spotkaniach ogólnych sędziów i rzeczników, na których zapadają decyzje dotyczące wpływających do Trybunału spraw.
Główną rolą Szpunara będzie wydawanie opinii w sprawach wniesionych do Trybunału Sprawiedliwości UE, dzięki czemu będzie pośrednio wpływać na jego orzecznictwo. Po zamknięciu przewodu sądowego, a przed naradą sędziowską, w istotniejszych sprawach Szpunar będzie przygotowywał opinię zawierającą sugestię, jaką decyzję Trybunał ma podjąć. Do tej pory Trybunał miał ośmiu takich rzeczników, z których pięciu to zawsze przedstawiciele największych krajów Unii: Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Włoch. Teraz do tego grona dołączyła Polska.
"Chciałbym sprostać temu zadaniu jak najlepiej, bo przez to także buduje się pozycję Polski w instytucjach unijnych. Jeżeli głos rzecznika jest wysłuchiwany, jeżeli się z tym głosem rzecznika sędziowie liczą, to wiadomo, że to wpływa także pośrednio na prestiż Polski jako państwa członkowskiego i mam nadzieję, że także wydziału prawa i całego uniwersytetu" - zaznaczył.
Działalność trybunału w Luksemburgu jest mniej "spektakularna" niż Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, bo zasadniczo skarg nie wnoszą do niego bezpośrednio obywatele. Rozstrzyga on spory między państwami i instytucjami europejskimi oraz odpowiada na pytania prawne sądów krajowych. Do Trybunału Sprawiedliwości UE rocznie wpływa 700-800 spraw. Szpunar zaznaczył, że skutki rozstrzygnięcia spraw, w których Polska formalnie nie jest stroną, mogą być dla naszego kraju istotne.
Prof. Szpunar złoży ślubowanie w najbliższą środę. Funkcję stałego rzecznika Trybunału Sprawiedliwości UE Szpunar ma pełnić do października 2018 r. Później zastąpi go nowy polski rzecznik na stałą, sześcioletnią kadencję.
Szpunar jest doktorem habilitowanym nauk prawnych, specjalizującym się w prawie europejskim i prawie prywatnym międzynarodowym. Od 1996 roku pracował w Katedrze Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
Od grudnia 2008 roku do kwietnia tego roku Szpunar był wiceministrem spraw zagranicznych. Koordynował wdrażanie prawa UE w Polsce, był odpowiedzialny za wydawanie opinii o zgodności projektów ustawodawczych z prawem UE, reprezentował rząd w Sejmie i Senacie w procedurze ratyfikacji umów międzynarodowych, a także w pracach nad ustawą o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem RP w Unii Europejskiej. (PAP)
kon/ eaw/ mag/
