Władze Szwajcarii poinformowały w środę, że zakończył się proces rehabilitacyjny tzw. sprawiedliwych, czyli osób, które pomagały Żydom uciekającym przed nazistami i które zostały ukarane na mocy przepisów o szwajcarskiej neutralności.
Komisja ds. rehabilitacji prowadziła swe prace od roku 2004 i zrehabilitowała w tym czasie 137 osób, które pomogły Żydom.
"Wszyscy ci ludzie już nie żyją" - powiedział o zrehabilitowanych sekretarz komisji Alexandre Schneebeli. "W większości przypadków ich nazwiska zostały opublikowane. To bardzo ważne dla tych, których sprawa dotyczyła i ich bliskich" - powiedział sekretarz komisji działającej pod kontrolą szwajcarskiego parlamentu.
Dodał, że wiele przypadków nieznanych czy zapomnianych udało się wydobyć na światło dzienne w ciągu minionych ośmiu lat, że udało się "ujawnić ważną kartę w historii kraju napisaną przez ludzi wcześniej nieznanych".
Wśród zrehabilitowanych jest 59 Szwajcarów, 34 Francuzów, 24 Włochów, sześciu Niemców (w tym Alzatczycy), trzech Polaków, jeden Czech, Węgier, Hiszpan i sześciu bezpaństwowców.
Osoby te działały z pobudek humanitarnych, patriotycznych, a niekiedy też za pieniądze oferowane przez uciekinierów.
Według historyków kilkuset Szwajcarów utraciło pracę, zostało skazanych na karę grzywny lub więzienia za pomoc w ucieczce ofiarom nazizmu, w tym Żydom, lub za nielegalne ukrywanie uciekinierów. Ówcześni sędziowie uważali, że takie poczynania są sprzeczne z neutralnością Szwajcarii.
Po roku 1938 Szwajcaria stopniowo zamykała swoje granice w obawie przed zalewem uchodźców. Mimo to w latach II wojny światowej przyjęła około 300 tys. uciekinierów z okupowanych przez nazistów krajów Europy. Niemniej ponad 20 tys., głównie Żydów, wydaliła. Komisja historyków orzekła w roku 2001, że polityka Szwajcarii w latach nazizmu - od r. 1939 do 1945 - była "nadmiernie restrykcyjna".(PAP)
mmp/ mc/
10483137 arch.
