Szwecja ma jeden z najwyższych na świecie odsetków kobiet w polityce, mimo że nie obowiązuje tam oficjalny parytet. Większość partii politycznych dobrowolnie ustala listy wyborcze tak, aby zagwarantować równowagę płci.
Decyzję o zwiększeniu udziału kobiet w polityce szwedzkie partie podjęły w latach 70., na fali toczącej się wówczas ogólnonarodowej dyskusji o równouprawnieniu w życiu publicznym. W 1971 roku jedynie 17 proc. szwedzkich parlamentarzystów stanowiły kobiety, dziś jest to ponad 47 proc.
Jako pierwsza na ustanowienie w 1972 roku minimalnej liczby kobiet na listach wyborczych na poziomie 40 proc. zdecydowała się Partia Liberalna. Socjaldemokraci w 1993 roku wprowadzili zasadę "co drugie miejsce dla kobiet"; pozostałe partie również przyjęły wytyczne dotyczące minimalnej liczby kobiet na ich listach wyborczych.
Po ostatnich wyborach parlamentarnych w 2006 roku w 349-osobowym Riksdagu zasiada 165 kobiet i 184 mężczyzn. Największą liczbę posłanek - ponad 63 proc. - ma Partia Lewicy, po około 50 proc. mają socjaldemokraci, Partia Liberalna oraz Partia Zielonych, 43 proc. - Umiarkowana Partia Koalicyjna, a po 37 proc. mają Chrześcijańscy Demokraci i Partia Centrum.
Niemal wszystkie szwedzkie partie sądzą, że kobiety nie są dostatecznie reprezentowane w życiu publicznym w krajach Unii Europejskiej, i zobowiązały się podjąć starania, aby zmienić ten stan rzeczy. Partia Zielonych chciałaby wprowadzenia parytetów w całej Unii, a Partia Centrum jest za zasadą, by co drugie nowo powstające przedsiębiorstwo w UE było kierowane przez kobietę.
W Norwegii, Danii i Islandii parytety, podobnie jak w Szwecji, są ustalane przez poszczególne partie polityczne, natomiast w Finlandii nie ma ich w ogóle. We wszystkich tych krajach udział kobiet w parlamentach narodowych jest na poziomie 30-40 proc. Co ciekawe, dwie duńskie partie zdecydowały się niedawno znieść parytety na wniosek swoich posłanek, które uznały, że obecnie takie środki nie są już konieczne.
W Szwecji duża aktywność kobiet w polityce także nie jest już rezultatem samego parytetu, ale przede wszystkim wynika z uwarunkowań kulturowych. Szwedzi w 1980 roku zmienili konstytucję, ustanawiając następczynią tronu najstarszą córkę królewskiej pary, Wiktorię, podczas gdy według tradycji królem powinien zostać jej młodszy brat, Karol Filip.
Warto też wspomnieć, że wysokie stanowisko we władzach regionu sztokholmskiego zajmuje Filippa Reinfeldt, żona obecnego premiera, a żona ministra spraw zagranicznych, Anna Maria Corazza Bildt, dostała się w ostatnich wyborach do europarlamentu.
Małgorzata Żylińska (PAP)
zyl/ ksaj/ mc/ la/ jra/
