Przepisy dotyczące nowego modelu egzaminu adwokackiego i otwarcia zawodu adwokata dla prawników, którzy nie mają za sobą aplikacji i egzaminu adwokackiego, są zgodne z konstytucją - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny.
Trybunał rozpatrzył wniosek Naczelnej Rady Adwokackiej (NRA), która zaskarżyła zmiany, jakie przyniosła nowelizacja Prawa o adwokaturze z 2009 r. Dotyczyły one m.in. modelu egzaminu adwokackiego, który nie przewiduje części ustnej. Zdaniem NRA brak ten uniemożliwia prawidłową weryfikację umiejętności posiadanych przez przyszłych adwokatów.
"Forma egzaminu dopuszczającego do wykonywania zawodu nie jest określona w konstytucji (...); brak części ustnej i wprowadzenie testu jednokrotnego wyboru oraz ustalenie zakresu sprawdzanych umiejętności to rozstrzygnięcia, które mieszczą się w wykonaniu kompetencji przyznanych ustawodawcy" - uzasadniała orzeczenie sędzia TK Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.
Sędzia dodała, że aktualne regulacje prawne spełniają warunek zapewnienia samorządowi adwokackiemu udziału w przygotowaniu egzaminu zawodowego. "Ponieważ samorządowi zawodowemu zagwarantowano wpływ na zakres, przebieg oraz ocenę wyników przeprowadzanego egzaminu adwokackiego, TK nie dopatrzył się w przepisach regulujących przygotowanie oraz przeprowadzenie tego egzaminu naruszenia konstytucji" - wskazano w uzasadnieniu.
Za zgodne z ustawą zasadniczą TK uznał także m.in. przepisy umożliwiające wpis na listę adwokatów bez aplikacji i egzaminu osób, które posiadają tytuł doktora nauk prawnych lub zdały egzamin sędziowski albo prokuratorski i pracowały co najmniej trzy lata w kancelariach lub spółkach adwokackich czy radcowskich, wykonując czynności wymagające wiedzy prawniczej bezpośrednio związane z udzielaniem pomocy prawnej.
Konstytucyjny - zgodnie z wyrokiem TK - okazał się też przepis, który umożliwia przystąpienie do egzaminu adwokackiego bez odbytej aplikacji prawników mających za sobą pięcioletni okres pracy bezpośrednio związanej ze świadczeniem pomocy prawnej w kancelariach lub spółkach adwokackich czy radcowskich.
Trybunał wskazał, że wykonywanie przez określony w ustawie czas pracy pod kierownictwem adwokata lub radcy prawnego pozwala nabyć doświadczenia praktycznego i kwalifikacji wystarczających do uzyskania wpisu na listę adwokatów lub dopuszczenia do egzaminu adwokackiego. "Osoby te w ramach swej pracy mogą wykonywać czynności wspierające adwokata, czyli np. przygotowywanie pism procesowych, pytań dla świadków i ustalania linii obrony (...); pozwala to nabyć doświadczenie praktyczne, choć zapewne w stopniu, który nie można uznać za optymalny" - zaznaczyła Wronkowska-Jaśkiewicz.
"Trybunał podkreśla też, że doktorzy nauk prawnych, aby spełnić warunek wpisu na listę adwokatów muszą zgodnie z ustawą legitymować się trzyletnim doświadczeniem praktycznym i okres ten jest wystarczający, zwłaszcza jeśli zważy się poświadczone egzaminem doktorskim teoretyczne przygotowanie takich osób" - dodała sędzia.
Z wnioskiem NRA podczas rozprawy przed TK nie zgodziły się Sejm i prokurator generalny. Ich przedstawiciele wnosili o uznanie konstytucyjności zaskarżonych przepisów.
"Droga dostępu do zawodu adwokata została utrzymana w niezmienionej postaci. Adwokatura co do zasady godzi się na otwartość zawodu, naszą jedyną troską było to, aby zagwarantować maksymalnie wysoki poziom osób, które zaczynają wykonywać zawód adwokata" - powiedział dziennikarzom po wyroku TK reprezentujący NRA mec. Szymon Byczko.
Trybunał już dwukrotnie - w listopadzie 2011 r. i marcu 2012 r. - rozpatrywał przepisy dotyczące otwarcia w 2009 r. dostępu do zawodów prawniczych - wówczas zajmował się rozszerzeniem dostępu do zawodów: radcy prawnego i notariusza. W obu tych wyrokach TK orzekł, że otwarcie dostępu do zawodów radcy prawnego i notariusza było zgodne z konstytucją. (PAP)
mja/ bno/ gma/
