Po godz. 11 w czwartek Trybunał Konstytucyjny ma wydać orzeczenie w sprawie przepisów kilku ustaw odnoszących się m.in. do Policji i innych służb, w których określone są zasady stosowania przymusu bezpośredniego. Wnioski w tej sprawie złożył w TK prokurator generalny.
Prokuratura Generalna kwestionuje regulacje określające, że szczegółowe warunki użycia środków przymusu bezpośredniego - czyli na przykład pałek, kajdanek, siły fizycznej, paralizatorów - określane są w rozporządzeniach. Według PG te kwestie powinny być regulowane na poziomie ustaw.
"We współczesnych państwach zachodzą sytuacje, które godzą w porządek publiczny, są przestępstwa wymagające ingerencji siłowych. Dlatego służby otrzymały narzędzie w postaci środków przymusu" - mówił przedstawiciel Prokuratury Generalnej prok. Wojciech Sadrakuła. Zaznaczył jednocześnie, że wszelkie ograniczenia prawa do wolności muszą być określane w ustawach i spełniać warunki precyzyjności, konkretności i proporcjonalności. "Rozporządzenie jest tylko w celu wykonania ustawy, nie może jej zmieniać, uzupełniać, a nawet powtarzać" - mówił.
Zgodnie z zapisem konstytucji "każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą; pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie". Tymczasem np. w ustawie o Policji wskazano, że "Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe przypadki oraz warunki i sposoby użycia środków przymusu bezpośredniego".
Do tej pory prokurator generalny skierował do TK kilka oddzielnych wniosków o stwierdzenie niezgodności z konstytucją przepisów, które upoważniają służby do stosowania środków przymusu. Trybunał połączył większość tych wniosków do wspólnego rozpoznania. W czwartek TK zajął się przepisami 13 ustaw i rozporządzeń dotyczących ośmiu podmiotów: Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Żandarmerii Wojskowej, Służby Celnej, Straży Granicznej i Państwowej Straży Łowieckiej.
Przedstawiciel Sejmu poseł Jerzy Kozdroń w głównych punktach zgodził się z argumentacją PG i przyznał, że w kwestiach przymusu bezpośredniego w polskim prawie mamy do czynienia z tzw. wyłącznością ustawową. Ocenił, że za zgodny z ustawą zasadniczą powinien być uznany kwestionowany przez PG przepis Prawa łowieckiego, gdyż mówi on tylko, że strażnicy łowieccy stosują przymus na mocy odpowiednich przepisów o Policji. "Nie wynika jednak z tego odesłania, że chodzi o rozporządzenie" - wskazał.
Przedstawiciel rządu wniósł, aby w przypadku uznania przepisów za niekonstytucyjne, odroczyć o półtora roku utratę mocy ich obowiązywania. Poinformował również, że trwają prace międzyresortowe nad kompleksowym uregulowaniem spraw dotyczących przymusu bezpośredniego.
Na rozpoznanie przed TK oczekują jeszcze podobne wnioski prokuratora generalnego złożone już w bieżącym roku. Odnoszą się one do Służby Więziennej, BOR i służb w zakładach dla nieletnich. (PAP)
mja/ malk/ mow/
