Uroczystość z okazji Święta Konstytucji 3 Maja odbyła się w Trybunale Konstytucyjnym. O wartościach polskiej ustawy rządowej z 1791 r., widzianych z ukraińskiej perspektywy, mówił prof. Petro Steciuk, sędzia Sądu Konstytucyjnego Ukrainy.
Prezes Trybunału Konstytucyjnego Andrzej Rzepliński otwierając uroczystość podkreślił szczególną wartość Konstytucji 3 Maja dla polskich zmagań o niepodległość w XIX w. "Gdybyśmy byli pozbawieni tego wiekopomnego aktu, to bylibyśmy o wiele ubożsi w naszych uporczywych staraniach i tych mądrzejszych, i tych mniej mądrych w walce o wolność, i o to, byśmy mogli sami o sobie stanowić i ponosić odpowiedzialność za nasze czyny" - powiedział Rzepliński.
"Upłynęło 222 lata od tego momentu. To masa czasu, ale ciągle jeszcze nie wiemy wszystkiego o tej konstytucji" - mówił prezes trybunału i przedstawił zaproszonym gościom, w tym m.in. marszałkowi Senatu Bogdanowi Borusewiczowi, ideę wykładów, odbywających się od 2000 r. w trybunale z okazji narodowego święta.
Rzepliński zaznaczył, że pierwszym prelegentem był Tadeusz Mazowiecki, premier pierwszego niekomunistycznego rządu Polski po II wojnie światowej. Przypomniał też słowa Mazowieckiego, który w 2000 r. mówił, że "Trybunał Konstytucyjny jest tą instytucją demokratycznego państwa, która zyskała powszechnie uznawany autorytet, bodaj największy spośród innych instytucji odzyskanej demokracji".
Wykłady z okazji Święta Konstytucji 3 maja zainaugurował w Trybunale Konstytucyjnym w 2000 r. ówczesny jego prezes prof. Marek Safjan. Od tego czasu stało się tradycją, że 3 maja w trybunale wykład na temat znaczenia polskiej ustawy zasadniczej z 1791 r. wygłasza zaproszony uczony lub polityk. W tym roku zaszczyt ten przypadł sędziemu Sądu Konstytucyjnego Ukrainy, prof. Petro Steciukowi, który wygłosił wykład pt. "Postrzeganie Ustawy Rządowej z 3 Maja 1791 r. z perspektywy ukraińskiej".
"Powstanie Konstytucji 3 Maja miało nie tylko wielkie znaczenie dla utrwalenia idei konstytucyjnych na terenach Rzeczypospolitej Polskiej, ale sprzyjało także poszerzeniu ogólnodemokratycznych poglądów w sąsiednich krajach. Konstytucja 3 Maja należy do dokumentów, które były u źródeł współczesnego konstytucjonalizmu europejskiego" - mówił w konkluzji wykładu ukraiński sędzia. "Była ona i jest najbardziej jaskrawym odzwierciedleniem poziomu rozwoju myśli polityczno-prawnej w centralnej i wschodniej Europie w okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej" - podkreślił.
Prof. Steciuk, profesor Narodowego Uniwersytetu Kijowskiego im. Tarasa Szewczenki, napisał ponad 100 prac z prawa konstytucyjnego, historii doktryn konstytucyjnych, teorii i praktyki współczesnego konstytucjonalizmu; jest również autorem książki "Pierwsza Konstytucja Polski 1791 - próba analizy prawnej".
Wśród dotychczasowych prelegentów, którzy wygłaszali w Trybunale Konstytucyjnym wykłady z okazji Święta Konstytucji 3 Maja, byli m.in. filozofowie prof. Leszek Kołakowski i prof. Władysław Stróżewski, historycy prof. Norman Davies i prof. Henryk Samsonowicz, a także były prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski. W przyszłym roku - jak zapowiedział prezes Trybunału Andrzej Rzepliński - ukaże się zbiorcza publikacja wszystkich wykładów w związku z 15-leciem całego cyklu.
W Polsce w piątek odbyły się obchody 222. rocznicy Konstytucji 3 Maja. Uchwalona w 1791 r., była drugą konstytucją w świecie - po Konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 r. (PAP)
nno/ gma/
