Finansowanie polskiej kultury musi zostać uniezależnione od polityków. Rozdziałem pieniędzy powinny zająć się niezależne instytucje społeczno-środowiskowe - uważają uczestnicy Kongresu Kultury Polskiej rozpoczętego w środę w Krakowie.
"Chodzi o to, żeby to nie państwo, nie minister, polityk czy szef telewizji decydował o tym, jaka powinna być polska kultura" - mówiła na konferencji prasowej Agnieszka Holland.
Z drugiej strony - jak zaznaczyła - państwo nie może czuć się zwolnione z obowiązku finansowania kultury na poziomie, na jakim finansują ją inne kraje Unii Europejskiej. "My finansujemy ją na poziomie trzy-, czterokrotnie niższym" - podkreśliła Holland.
W jej ocenie, tylko w dziedzinie filmowej finansowanie odbywa się za pośrednictwem ciała społeczno-środowiskowego, jakim jest Polski Instytut Sztuki Filmowej. W innych dziedzinach - jak się wyraziła - "to ciągle jest jak za komuny".
"Nie istnieją mechanizmy, jakieś ciała społeczne, które pozwoliłby stworzyć kryteria tego, co jest wartościowe i ważne, a co jest chłamem i tandetą" - oceniła.
Holland zaznaczyła, że dopiero wtedy zadziała wolny rynek i pojawią się prywatni mecenasi, ale nigdy nie da on całkowitego oparcia finansowego dla instytucji kultury. "Nawet w bogatej Ameryce w momencie kryzysu kończą się dotacje prywatne na kulturę" - zaznaczyła.
Dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie Joanna Mytkowska uznała, że polskiej kulturze mogą pomóc tylko rozwiązania systemowe, ale nie wymyśli ich państwo. Jej zdaniem, to na ludziach kultury spoczywa obowiązek zaproponowania takich sposobów finansowania i dystrybucji środków, które pozwolą na merytoryczną organizację instytucji i zapewnią im ciągłość finansowania.
Reżyser teatralny Grzegorz Jarzyna podkreślił potrzebę zwiększenia budżetowej dotacji na kulturę w Polsce. Jego zdaniem, potrzebne są też większe środki na edukację kulturalną dzieci i młodzieży w szkołach.
"Kolejny postulat to zmiana ustawodawstwa dla kultury. Film oparty jest na mieszance pieniędzy publicznych i prywatnych. I ja też, jako artysta teatru, chciałbym w takim systemie uczestniczyć" - oświadczył.(PAP)
rgr/ hes/ mow/
