O tym, jak powinny wyglądać konsultacje społeczne aktów prawnych - dyskutowali w czwartek uczestnicy Kongresu Praw Obywatelskich. Punktem wyjścia do dyskusji była ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.
Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, nazywana konstytucją trzeciego sektora, weszła w życie 12 marca. Jej uchwalenie poprzedziły dwa wysłuchania publiczne, konsultacje społeczne ze wszystkimi zainteresowanymi środowiskami, szereg konferencji, posiedzenia sejmowych komisji i podkomisji.
O tym, czy tak właśnie powinny wyglądać społeczne konsultacje, dyskutowali przedstawiciele organizacji i instytucji, które brały udział w pracach nad nowelą.
Ustawa uregulowała m.in. formy współpracy między samorządem a organizacjami, w tym zlecanie im zadań poza konkursem (np. w przypadku klęski żywiołowej). Zwiększyła też nadzór nad tymi organizacjami, wprowadziła ostrzejsze wymogi dla organizacji starających się o status opp.
Uczestnicy panelu zwracali uwagę, że konsultacje ustawy o działalności pożytku publicznego wynikały z jej charakteru. Tym razem, jak podkreślił współprzewodniczący Rady Działalności Pożytku Publicznego Jakub Wygnański ze Stowarzyszenia Klon/Jawor, rząd nie przygotowywał jej "w podziemiu", ale wyszedł naprzeciw oczekiwaniom środowisk, których ustawa będzie bezpośrednio dotyczyć. Zwrócił uwagę, że ok. 90 proc. zmian zawartych w noweli to postulaty środowiska m.in. organizacji samorządowych i samorządów.
Tomasz Schimanek z Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce zaznaczył, że nie wszystkie postulaty zgłaszane przez organizacje pozarządowe zostały zrealizowane, bo - jak podkreślił- w niektórych punktach nawet one nie mówiły jednym głosem.
Dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego w MPiPS Krzysztof Więckiewicz podkreślił, że tak szerokie konsultacje to efekt działalności trzeciego sektora. "To przedstawiciele organizacji pozarządowych mieli niedosyt i zwrócili się z dość stanowczą prośbą o dalsze konsultacje" - powiedział.
Jednak uczestnicy panelu przyznali, że taki tryb uchwalania ustaw to wciąż wyjątek, większość aktów prawnych nie jest poddana takim konsultacjom społecznym.
Zdaniem Wygnańskiego, obecnie obowiązujący model konsultacji jest anachroniczny i bezwzględnie należy go zmienić. Podkreślił, że obywatele powinni mieć możliwość uczestniczenia w pracach legislacyjnych, choć - jak zaznaczył - oczekiwanie, że społeczeństwo obywatelskie wypowie się jednym głosem , jest iluzją.
Konsultacjom społecznym poświęcony był także panel przygotowany przez Fundację Batorego. "Dostęp do projektów aktów prawnych jest trudny. Polskie prawo powstaje w ciszy, przy udziale osób albo bardzo zdeterminowanych, albo różnego rodzaju grup nacisku, często reprezentujących tylko jedną stronę. O kulisach tego procesu dowiadujemy się dopiero, gdy wybucha jakaś afera, np. hazardowa, która tak naprawdę powinna nazywać się - legislacyjna" - mówiła Grażyna Kopińska z Fundacji Batorego.
Kongres Praw Obywatelskich, który rozpoczął się w czwartek, potrwa trzy dni. Na pierwszy dzień zaplanowano jeszcze m.in. dyskusję na temat ustawy medialnej. Na piątek przewidziano panele dyskusyjne dotyczące m.in. prawa do informacji publicznej, kwestii referendów i obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej oraz kontroli społecznej nad wydatkami publicznymi.
Na ostatni dzień Kongresu - sobotę - zaplanowano rozmowy na temat unormowań prawnych dotyczących funkcjonowania internetu. Ponadto uczestnicy paneli poruszą tematy prawa do prywatności i dostępu Polaków do pomocy prawnej.
Wszystkie sesje i spotkania odbywają się w stołecznym kinie Kultura.
Organizację Kongresu koordynuje Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych. Do uczestnictwa w poszczególnych panelach zaproszono przedstawicieli rządu, naukowców, prawników, polityków, dziennikarzy i działaczy społecznych.
Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych powstała w styczniu 2003 r. Jej celem jest m.in. budowanie silnego i wiarygodnego sektora pozarządowego jako niezbędnego elementu istnienia społeczeństwa obywatelskiego. OFOP podejmuje inicjatywy, mające na celu rozwój organizacji członkowskich oraz reprezentowanie ich interesów w sprawach wspólnych dla wszystkich organizacji. Skupia obecnie 85 organizacji i stowarzyszeń.(PAP)
akw/ abr/ mag/
