Bardziej inteligentna i ekologiczna, oparta na wiedzy gospodarka rynkowa - to priorytety nowej strategii pt. "UE 2020", która ma zastąpić obowiązujący do 2010 roku unijny program wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, zwany "Strategią Lizbońską". Komisja Europejska rozpoczęła we wtorek konsultacje w sprawie nowej strategii.
Założenia nowej strategia odzwierciedlają hasła programu przedstawionego przez przewodniczącego KE Jose Manuela Barroso, gdy ubiegał się o reelekcję. Przestawienie na tory opartej na wiedzy gospodarki niskoemisyjnej, czyli przyjaznej środowisku, ma dać gwarancje wzrostu gospodarczego i służyć walce z wykluczeniem społecznym, czyli biedą i nierównym dostępem do dóbr i usług.
"Inteligentna gospodarka i mądre społeczeństwo, oparte na silnych europejskich wartościach, wspierają się nawzajem. Wzrost gospodarczy, zrównoważone finanse publiczne, przeciwdziałanie zmianom klimatu, włączenie społeczne, wzmocnienie potencjału przemysłowego i dynamiczny sektor usług nie wykluczają się wzajemnie, a wręcz przeciwnie: uzupełniają się" - oświadczył Jose Barroso.
"Możemy zwiększyć nasze wpływy w świecie i naszą zdolność do współkształtowania globalizacji, pokazując naszym partnerom, że społeczna gospodarka rynkowa jest zarówno najwydajniejsza, jak i najbardziej sprawiedliwa" - dodał szef KE.
Nowe źródła wzrostu gospodarczego mają pozwolić na stworzenie 4 mln miejsc pracy w miejsce zlikwidowanych z powodu obecnego kryzysu, tak by wrócić do pozytywnego trendu sprzed 2008 r., kiedy to przez 10 lat bezrobocie w Europie spadło z 12 do 7 proc.
Realizacja nowej strategii zależeć będzie od woli politycznej państw członkowskich, czyli tak samo jak w przypadku liczącej już 10 lat Strategii Lizbońskiej, która nie przyniosła spektakularnych rezultatów, gdyż nie wszystkie kraje wypełniły wyznaczone sobie ambitne cele, choćby w podniesieniu zatrudnienia kobiet, wydłużeniu aktywności zawodowej pracowników czy zwiększeniu nakładów na badania.
KE proponuje oparcie nowej strategii na trzech filarach. Pierwszy to oparcie wzrostu na wiedzy, co zakłada poprawę systemu kształcenia w UE "od przedszkoli aż do szkół wyższych", aby zwiększyć produktywność, wspierać najsłabsze grupy społeczne oraz pokonać nierówność i ubóstwo. KE planuje poprawę przepisów promujących innowację i kreatywność (w tym wzmocnienie unijnego systemu ochrony praw własności intelektualnej). Jednolity wspólny rynek w handlu internetowym ma zapewnić konsumentom konkurencyjne ceny, a małym i średnim firmom dostęp do nowych rynków zbytu.
Drugi filar to konkurencyjna i bardziej przyjazna dla środowiska gospodarka. Barroso chce wykorzystać wysokie ceny energii, ograniczenie emisji CO2 i intensywniejszą konkurencję o zasoby surowców do budowy nowej gospodarki europejskiej. Jego zdaniem UE ma szansę na znaczną przewagę konkurencyjną na świecie, inwestując w nowe, ekologiczne technologie, które będą stymulować wzrost gospodarczy, przyczyniać się do tworzenia miejsc pracy i powstawania nowych usług, a jednocześnie pomogą UE walczyć ze zmianami klimatycznymi.
"Niezdolność dostosowania się do realiów XXI wieku oznaczać będzie upadek Europy" - przestrzega KE. Dlatego priorytetem ma być wspieranie innowacji ekologicznych oraz energooszczędnych produktów i systemów, zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, a także inwestowanie w nowoczesne sieci transportowe, energetyczne i szerokopasmowy internet. KE stawia konkretne cele: do początku lat 20. wzrośnie bezpieczeństwo energetyczne oraz spadnie poziom emisji CO2 w odniesieniu do dwóch trzecich produkcji energii elektrycznej.
Trzeci filar to wzmocnienie pozycji obywateli w społeczeństwie. KE uważa, że UE nie będzie cieszyła się dobrobytem, dopóki pracownicy sami nie będą korzystali z dobrodziejstw gospodarki opartej na wiedzy. Dlatego niezbędny jest dostęp do internetu i umiejętność korzystania z niego, mobilność siły roboczej wewnątrz krajów oraz pomiędzy nimi, elastyczny rynek pracy przy zagwarantowaniu bezpieczeństwa socjalnego.
KE czeka na uwagi i propozycje nadsyłane drogą elektroniczną na adres EU2020@ec.europa.eu do 15 stycznia. Na ich podstawie opracuje szczegółową propozycję, którą przedstawi do akceptacji szefom państw i rządów na szczycie w marcu 2010 r. Przyjęte tam "zintegrowane wytyczne" mają potwierdzić priorytety polityczne do realizacji przez UE i kraje członkowskie, zastępując zrewidowane w 2005 r. wytyczne aktualnej Strategii Lizbońskiej. W myśl tzw. otwartej metody koordynacji, na podstawie wspólnych wytycznych każdy kraj określi swoje własne cele na okres pięciu lat w zależności od własnego punktu wyjścia. KE i przywódcy zaś będą na szczytach co roku monitorować postępy.
Michał Kot(PAP)
kot/ icz/ kar/
