Komisja Europejska ogłosiła we wtorek, że przygotowuje uruchomienie unijnego mechanizmu wsparcia finansowego dla dotkniętych kryzysem Węgier.
"Jesteśmy w trakcie przygotowywania propozycji, którą konsultujemy z krajami członkowskimi" - powiedziała rzeczniczka KE ds. gospodarczych i finansowych Amelia Torres. Podkreśliła, że "co do zasady" zgoda na pomoc już zapadła. Nie podała natomiast wysokości wsparcia - ma być ona ogłoszona dopiero, kiedy decyzja zostanie formalnie podjęta.
Nie chodzi o pieniądze z budżetu UE, gdzie nie ma środków na doraźną pomoc finansową dla krajów członkowskich. Torres sprecyzowała, że zgodnie z unijnym rozporządzeniem z 1988 roku, odpowiednia kwota zostanie pożyczona na rynku finansowym. Korzyść z zastosowania unijnego mechanizmu jest taka, że UE ma o wiele lepsze notowania na rynkach niż Węgry, więc KE łatwiej jest uzyskać dogodne warunki kredytu. Oczywiście Węgry będą musiały zwrócić przyznaną pomoc na ustalonych warunkach.
Po raz ostatni ten mechanizm pomocy został zastosowany w roku 1993, by wesprzeć Włochy.
Węgry potrzebują pomocy, by przywrócić zaufanie inwestorów do swej waluty i obligacji; w ostatnich tygodniach węgierski rynek finansowy przeżywał gwałtowne spadki, gdy zagraniczni inwestorzy wyzbywali się aktywów w obawie o stan systemu bankowego tego kraju i o możliwości obsługi wielkiego zadłużenia zagranicznego.
Już 13 października KE wspólnie z francuskim przewodnictwem w UE zapewniły, że UE "jest gotowa użyć wszelkich pozostających w dyspozycji środków w ramach Traktatu, by wesprzeć gospodarkę Węgier w tym trudnym okresie".
Art. 119 Traktatu głosi, że "w przypadku trudności lub poważnego zagrożenia trudnościami w bilansie płatniczym państwa członkowskiego wynikających bądź z ogólnego zachwiania bilansu płatniczego, bądź z charakteru walut, jakimi dysponuje, zwłaszcza gdy trudności te mogą narazić na niebezpieczeństwo funkcjonowanie wspólnego rynku (...) Komisja wskazuje środki, których przyjęcie zaleca danemu państwu. Jeśli podjęte działanie i środki sugerowane przez Komisję nie okazują się wystarczające do przezwyciężenia trudności lub zagrożeń trudnościami, Komisja zaleca Radzie (...) przyznanie wzajemnej pomocy".
Obecny kryzys finansowy bardzo dotknął węgierską gospodarkę, powodując m.in. gwałtowny spadek kursu forinta. Po osiągnięciu w weekend porozumienia z Międzynarodowym Funduszem Walutowym w sprawie dużego pakietu ratunkowego, sytuacja zaczęła się nieco stabilizować, choć wartość pomocy MFW nie została jeszcze ujawniona. Według analityków, powinno to być co najmniej 10 mld euro.
Według analityków, udzielona Węgrom w trybie doraźnym pomoc MFW nie będzie za darmo - ma zawierać warunek dalszego ograniczenia przez rząd węgierski wydatków publicznych.
Michał Kot (PAP)
kot/ icz/ ro/
