Czarny obraz sytuacji mniejszości cygańskiej w Unii Europejskiej kreśli w opublikowanym w środę raporcie Komisja Europejska, zauważając, że odpowiedzialne są kraje członkowskie, które nie robią wystarczająco wiele, by to poprawić.
Zdaniem KE miliony mieszkających w UE Romów podlegają ciągłej dyskryminacji, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i instytucjonalnym, a także dotknięte są daleko posuniętym wykluczeniem społecznym.
"Romowie są jedną z największych mniejszości etnicznych w UE, lecz zbyt często Europa o nich zapomina - powiedział unijny komisarz ds. równych szans Vladimir Szpidla. - Zmiana tej sytuacji to wspólne zadanie UE i państw członkowskich. Mamy już narzędzia, by tego dokonać, musimy tylko bardziej efektywnie je wykorzystywać."
KE uważa, że "istnieją solidne ramy środków prawnych, finansowych i w zakresie koordynacji polityki", więc problemem jest nie tyle zła legislacja albo jej brak, ile praktyka, która "nadal pozostawia wiele do życzenia".
KE przekonuje, że jeśli "państwa członkowskie i społeczeństwo obywatelskie połączą siły", mają do dyspozycji narzędzia pozwalające na poprawę sytuacji. KE podkreśla w raporcie, że główna odpowiedzialność za kwestie istotne z punktu widzenia walki z wykluczeniem społecznym Romów (np. edukacja, zdrowie, zatrudnienie, integracja społeczna) należy do państw członkowskich.
"W tych dziedzinach UE może wyłącznie koordynować politykę państw członkowskich i wspierać jej realizację, m.in. za pośrednictwem funduszy strukturalnych" - podkreśla raport.
Podając pozytywne przykłady konkretnych projektów z Rumunii, Słowacji, Bułgarii czy Grecji KE pisze, że w latach 2000-2006 na projekty skierowane do Romów przeznaczono 275 mln euro ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, a kolejny miliard euro wydano na potrzeby grup słabszych społecznie, w tym Cyganów.
Negatywnych przykładów dyskryminacji Romów z poszczególnych krajów UE w raporcie nie ma.
Według raportu rozrzucone po Europie romskie społeczności są dotknięte dużo wyższą stopą bezrobocia i w większym stopniu narażone na utrwaloną z pokolenia na pokolenia biedę niż średnia w ich krajach. Średnia oczekiwana długość życia jest krótsza o 10-15 lat. Problemem jest także m.in. niski odsetek romskich dzieci uczęszczających do szkół.
Szczegółowe dane nie są dostępne, ponieważ - jak tłumaczy KE - w wielu krajach prawo zabrania prowadzenia badań statystycznych pod kątem przynależności do danej grupy etnicznej.
Z unijnego sondażu Eurobarometr wynika, że 77 proc. Europejczyków uważa, iż Romowie zajmują równie niekorzystną pozycję społeczną jak niepełnosprawni (79 proc.).
Michał Kot (PAP)
kot/ mc/
