Szef polskiej dyplomacji Radosław Sikorski przedstawi we wtorek w Luksemburgu partnerom z UE pomysł na wzmacnianie regionalnej współpracy z pięcioma wschodnimi sąsiadami UE, bez tworzenia jednak nowej instytucji.
Ujawniły to w poniedziałek źródła dyplomatyczne w Brukseli.
Jak dowiedziała się PAP, pomysł nieoficjalnie był już konsultowany z innymi stolicami UE i Komisją Europejską i nie budzi sprzeciwu. W przeciwieństwie do francuskiego projektu budowania Unii dla Śródziemnomorza, polski pomysł nie przewiduje budowy osobnej nowej struktury czy stworzenia sekretariatu.
Polski projekt ma być formalnie i "na papierze" przedstawiony przez premiera Donalda Tuska na czerwcowym szczycie UE w Brukseli. We wtorek Sikorski po raz pierwszy przedstawi jego zarys na posiedzeniu szefów dyplomacji "27".
Pomysł przewiduje stworzenie forum regionalnej współpracy 27 państw UE z pięcioma sąsiadami wschodnimi: Ukrainą, Mołdawią, Gruzją, Azerbejdżanem i Armenią. Forum ma być wykorzystane do realizacji konkretnych projektów np. w ochronie środowiska czy energii, obejmujących przynajmniej dwa lub trzy kraje z tej piątki. Będzie opierać się na istniejącej Europejskiej Polityce Sąsiedzkiej (EPS), a więc centralną rolę będzie odgrywać w nim Komisja Europejska, a projekty będą współfinansowane ze środków z budżetu UE przewidzianych na EPS.
"Tworzenie instytucji przyniosłoby odwrotny skutek, bo mogłoby tym krajom zamknąć drogę do UE. Podczas gdy dla południowych sąsiadów uczestnictwo w Unii dla Śródziemnomorza to maksimum, jakie mogą osiągnąć, europejscy wschodni sąsiedzi mają prawo ubiegać się o członkostwo" - powiedziały PAP źródła dyplomatyczne.
Ponadto, polski projekt zakłada uczestnictwo w nim tylko sąsiadów wschodnich objętych planami działania EPS, a więc nie Rosji, która sama nie chciała brać udziału w europejskiej polityce sąsiedzkiej. W przypadku tworzenia osobnych instytucji, Moskwa mogłaby jednak zechcieć w nim uczestniczyć, uzyskując jednocześnie prawo weta.
Polska zapowiedziała przedstawienie konkretnych propozycji dotyczących wzmacniania wymiaru wschodniego UE, mających przybliżyć europejską perspektywę dla Ukrainy, po tym jak na szczycie UE w marcu przywódcy zgodzili się na inicjatywę Francji, by wzmacniać współpracę z pozaunijnymi krajami leżącymi w basenie Morza Śródziemnego (tzw. Unia dla Śródziemnomorza).
Jak się dowiedziała PAP, wzmacnianie współpracy UE ze wschodnimi sąsiadami ma być też priorytetem czeskiego przewodnictwa w UE, które rozpocznie się 1 stycznia przyszłego roku.
Inga Czerny (PAP)
icz/ kot/ ap/ jbr/
