23.2.Bruksela (PAP) - Na rynku pracy wciąż daje o sobie znać nierówne traktowanie kobiet i mężczyzn - ubolewa Komisja Europejska w opublikowanym w czwartek raporcie. Polska ma jeden z najniższych w Unii Europejskiej wskaźników zatrudnienia kobiet, wynoszący ok. 46 proc.
Komisja Europejska przyznaje, że zmniejsza się różnica między odsetkiem bezrobotnych kobiet a odsetkiem bezrobotnych mężczyzn, choć w większości krajów statystycznie rzecz biorąc są one bardziej narażone na brak pracy. W niektórych krajach (Cypr, Luksemburg, Włochy, Hiszpania, Grecja) różnica w stopie zatrudnienia sięga 20 punktów procentowych. Średnia UE spadła w ostatnich latach z 18 pkt. proc. do 15. Ogółem wskaźnik zatrudnienia kobiet wyniósł w 2004 roku niecałe 56 proc.
Ta poprawa sytuacji wzmogła jednak podział na zawody "męskie" i "kobiece". Co czwarta zatrudniona kobieta pracuje w administracji publicznej, edukacji, służbie zdrowia lub służbach socjalnych. Wśród mężczyzn odsetek ten sięga niecałych 20 procent.
Nierówne traktowanie kobiet i mężczyzn Komisja Europejska dostrzega szczególnie wyraźnie w przedsiębiorczości. O ile zarówno w całej UE, jak i w Polsce jedną trzecią menedżerów różnego szczebla stanowią kobiety, to zajmują już tylko co dziesiąte miejsce w radach nadzorczych wielkich europejskich spółek i zaledwie 3 proc. stanowisk dyrektorów generalnych.
Paradoksalna sytuacja jest w dziedzinie edukacji i badań. W UE 80 proc. kobiet skończyło przynajmniej szkołę średnią, wśród mężczyzn zaś - niecałe trzy czwarte. 59 proc. dyplomów wyższych uczelni odbierają kobiety, a szczegółowe badania wskazują, że na studiach uzyskują one lepsze rezultaty. W miarę kariery naukowej dają się jednak wyprzedzić mężczyznom - kobietom przyznawanych jest 43 proc. doktoratów, ale już tylko 15 proc. samodzielnych stanowisk profesorskich. Na tym tle pozytywnie wyróżnia się Polska, gdzie co piąte tego rodzaju stanowisko zajmuje kobieta. To najlepszy wynik po Łotwie, Finlandii i Portugalii.
Mimo przepisów zakazujących dyskryminacji w pracy ze względu na płeć, nie zmniejsza się znacząco różnica w zarobkach kobiet i mężczyzn, która wynosi 15 proc. Komisja Europejska uznaje to za "nie do zaakceptowania", obarczając winą m.in. istniejące stereotypy. W Polsce ta dysproporcja zmalała w ostatnich latach z 15 do 10 proc.
Badania potwierdzają też, że kobietom trudniej jest pogodzić karierę zawodową z obowiązkami wobec rodziny. Niemal we wszystkich krajach UE wskaźnik zatrudnienia kobiet, które mają dzieci, jest niższy (61 proc. w skali UE) niż kobiet bezdzietnych (75 proc.). Wśród mężczyzn zależność jest odwrotna - 91 proc. mężczyzn, którzy mają dzieci, ma też pracę, wśród mężczyzn bezdzietnych wskaźnik zatrudnienia wynosi niecałe 86 proc.
Autorzy raportu uznali, że o sytuacji kobiet w społeczeństwie świadczy też liczba zajmowanych przez nie miejsc w parlamentach krajowych. Polska jest nieco poniżej unijnej średniej, która wynosi 23 proc. W UE są tutaj duże różnice - od Szwecji, gdzie kobietom przypada blisko połowa mandatów w parlamencie, po Włochy, Węgry i Maltę, gdzie kobiety zajmują zaledwie co dziesiąte miejsce.
Michał Kot (PAP)
mc/
