Parlament Europejski ostatecznie przyjął w środę pakiet przepisów, które mają zwiększyć bezpieczeństwo transportu morskiego, wzmocnić prawa pasażerów i marynarzy, a także zapobiec katastrofom ekologicznym na morzu.
Przedstawiony przez Komisję Europejską w listopadzie 2005 r. trzeci pakiet morski (zwany Erika III) reguluje m.in. zobowiązania państwa bandery i zakres inspekcji w portach państw UE. Wprowadza rygorystyczne przepisy w zakresie przyjmowania zagrożonych statków w porcie schronienia - w każdym kraju decyzje będą podejmowane przez niezależny organ. Poszerza granice odpowiedzialności przewoźników pasażerskich na morzu i obowiązkowego ubezpieczenia pasażerów statków.
Nowe przepisy zwiększają prawa i ochronę pasażerów, wprowadzają obowiązek ubezpieczeń armatorów oraz określają kompetencje tzw. towarzystw klasyfikacyjnych, dokonujących inspekcji i przeglądów statków.
Od 2011 roku statki, które uznane zostaną za najbardziej niebezpieczne, będą wpisywane na czarną listę, a ich kontrole będą bardziej rygorystyczne. Ostatecznie będzie im nawet grozić zakaz zawijania do portów w UE. Surowe inspekcje mają też wyeliminować z europejskich flot najbardziej przestarzałe i niebezpieczne jednostki. Komisja Europejska opracuje bazę danych zawierającą profile ryzyka statków, by identyfikować jednostki, które powinny być poddane inspekcji.
Wreszcie pakiet reguluje szczegóły dochodzeń po wypadkach i katastrofach morskich.
Celem pakietu Erika III jest przede wszystkich uniknięcie środowiskowych i humanitarnych skutków takich katastrof, jak zatonięcie tankowca "Erika" u wybrzeży Francji w 1999 roku (od którego unijne przepisy wzięły nazwę) oraz tankowca "Prestige" w Hiszpanii w 2002 r.
Część krajów członkowskich (z Niemcami i Wielką Brytanią na czele) nie zgadzała się na szeroką legislację unijną w tym zakresie, chcąc zachować kompetencje na poziomie narodowym. Kontrowersje budziła m.in. szeroka odpowiedzialność cywilna armatorów za katastrofy ekologiczne. Ostatecznie pakiet został zaakceptowany z wieloma radykalnymi poprawkami eurodeputowanych.
Jednocześnie jednak w toku ponaddwuletnich prac legislacyjnych przepadły niektóre daleko idące propozycje Komisji Europejskiej: kraje członkowskie nie będą zobowiązane do podpisania wszystkich międzynarodowych konwencji morskich; ograniczono wysokość odszkodowań dla ofiar zanieczyszczenia w wyniku katastrof itd.
UE już wcześniej przyjęła dwa pakiety środków prawnych w zakresie bezpieczeństwa na morzu - zwane Erika I i Erika II. Wzmocniono wtedy między innymi kontrole statków w portach, wprowadzono zakaz transportowania ropy statkami jednokadłubowymi, a także utworzono Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA).
Michał Kot(PAP)
kot/ kar/
