System Informacji Schengen nowej generacji będzie gotowy najwcześniej w pierwszym kwartale 2013 roku - oceniają źródła w Komisji Europejskiej, wskazując, że za dotychczasowe opóźnienia winę ponoszą wszyscy po trosze: kraje, KE oraz wykonawcy.
Budowany od lat System Informacyjny Schengen najnowszej generacji (tzw. SIS II) ma ogromne opóźnienia od samego początku i kosztował już około 55 mln euro. Początkowo zakładano, że będzie gotowy w 2007 roku, jeszcze przed wejściem Polski do strefy Schengen, potem termin przesunięto na 2009 rok. Teraz, po ostatniej próbie działania, przyjęto jako nową orientacyjną datę "pierwszy kwartał 2013 roku" - powiedział w poniedziałek pragnący zachować anonimowość, uczestniczący w projekcie urzędnik KE.
Ministrowie spraw wewnętrznych państw UE na posiedzeniu w kwietniu zdecydowali, że mimo opóźnień i problemów technicznych SIS II będzie rozwijany. Decyzję tę podjęli po ostatniej próbie działania tworzonego SIS II, którą eksperci z większości państw UE uznali za udaną. Tylko trzy kraje były przeciwnego zdania: Niemcy, Francja i Austria. "Większość była za i zapadła polityczna decyzja, że budujemy SIS II w oparciu o dotychczasową pracę" - powiedziały źródła w KE. Podjęto decyzję, że system będzie kontynuowany, ale musi mieć zdecydowanie większą pojemność, bo "nie doszacowano udziału nowych państw członkowskich". Następny decydujący test systemu ma odbyć się w 2012 roku.
Początkowo szacowano pojemność SIS II na około 22 mln przesyłanych danych. Tymczasem, tłumaczył ekspert, okazało się, że nie doszacowano nowych krajów członkowskich, które od wejścia do Schengen w 2007 roku wysyłają bardzo dużo informacji w obecnym SIS I. "To nie jest zarzut, ale raczej komplement dla nich" - zastrzegł ekspert. Okazało się, że wraz z nowymi krajami potrzebny jest system o pojemności wystarczającej na 70 mln danych. A ponieważ należy uwzględnić margines na kolejne rozszerzenia Schengen, system będzie budowany na 100 mln przesyłanych danych.
Ta zmiana to tylko jeden z powodów opóźnień w budowie SIS II. "Wszyscy popełnili błędy, w tym Komisja Europejska. Opóźnienia mają jednak charakter techniczny, a nie polityczny" - przyznały źródła KE. Część opóźnień była spowodowana decyzjami o anulowaniu przetargów, które to decyzje były z kolei kwestionowane w sądach i należało czekać aż do wyroków. Przede wszystkim jednak, jak tłumaczy KE, system był na początku rozwijany "bez podstawy prawnej, co mamy osiągnąć na koniec". Potem, gdy kraje formalnie zdecydowały, czego od systemu oczekują, wiele stolic zmieniło wymagania, występując m.in. o wprowadzenie nowych danych. I trzeba było praktycznie zacząć budowę od początku.
Eksperci podkreślają też, że SIS II to przedsięwzięcie pionierskie, największy projekt informatyczny w historii UE i dlatego opóźnienia są nie do uniknięcia.
Polska już w 2009 roku deklarowała gotowość wdrożenia SIS II, o czym zapewniał m.in. wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Witold Drożdż.
System Informacyjny Schengen jest europejską bazą danych poszukiwanych osób i przedmiotów. Każde państwo strefy Schengen wprowadza do tej bazy dane, do których potem dostęp mają służby odpowiedzialne m.in. za ochronę granic, wydawanie wiz - a także policja. SIS I jest przeciążony i niedoskonały. Jego następca - jak planowano - ma zapewnić dostęp do większej liczby danych, w tym danych biometrycznych, a także ma być podłączony do systemu informacji wizowej (tzw. VIS).
System SIS I został uruchomiony w Polsce 1 września 2007 roku. Największymi użytkownikami są policja i straż graniczna. Dostęp do niego mają też m.in. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Biuro Ochrony Rządu i ministerstwa.
Inga Czerny (PAP)
icz/ kot/ az/ ro/
