Przywódcy unijnych instytucji spotkają się w najbliższy weekend na miniszczycie w portugalskiej Sintrze, by rozmawiać o przyszłości Europy i problemach związanych z przyjęciem nowego unijnego traktatu.
W spotkaniu, którego inicjatorem był przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Barroso, wezmą też udział: szef Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Poettering oraz przywódcy tzw. trojki - trzech państw sprawujących kolejno półroczne przewodnictwo w UE, czyli Niemiec, Portugalii i Słowenii: Angela Merkel, Jose Socrates i Janez Jansza.
Początkowo Barroso planował spotkanie w większym gronie (miał uczestniczyć m.in. prezydent Lech Kaczyński), ale po fali krytycznych komentarzy, zwłaszcza ze strony tych państw, które nie były zaproszone, formuła tego nieformalnego szczytu została zasadniczo zmieniona.
Tym samym przestała być aktualna pierwotna idea spotkania, by w nieformalnej atmosferze przeprowadzić "burzę mózgów" na temat unijnej konstytucji, zwłaszcza z tymi krajami, które mają najwięcej wątpliwości co do obecnego kształtu projektu konstytucji.
W KE nieoficjalnie mówi się, że spotkanie pozwoli na omówienie zgłaszanych dotychczas na dwustronnych spotkaniach "problemów" związanych z nowym traktatem. Wśród nich najczęściej pojawiają się postulaty znacznego ograniczenia dokumentu, przekształcenia go w zwykły traktat - odejścia od nazwy konstytucji, unijnych symboli, jak flaga czy hymn, oraz wzmocnienia roli parlamentów narodowych, co postulują m.in. Czechy, Holandia czy Wielka Brytania.
Postulat "największego kalibru", jak komentuje się w Brukseli, wysunęła Polska. Warszawa domaga się zmiany systemu podejmowania decyzji w Radzie UE w stosunku do tego przyjętego w eurokonstytucji, wskazując na rosnącą zbytnio pozycję Niemiec. Prezydent Lech Kaczyński w opublikowanym w środę wywiadzie dla dziennika "Le Monde" nie wykluczył nawet weta w tej sprawie.
Polska jest osamotniona - deklarowali w ostatnich dniach politycy francuscy czy niemieccy. Wskazywali, że żaden kraj nie wyraził dotąd poparcia dla polskiego tzw. "systemu pierwiastkowego" - nawet podobna co do wielkości Hiszpania czy hipotetyczni sojusznicy, jak Czechy, Holandia i Wielka Brytania.
Dyplomaci sceptycznie komentują, że na szczycie w Sintrze nie dojdzie do przełomu w sprawie traktatu, skoro w Portugalii zabraknie krajów, które zgłaszają najwięcej postulatów. Więcej oczekuje się po planowanym 15 maja w Berlinie wspólnym spotkaniu 27 narodowych szerpów ds. konstytucji.
Podobnie jak przewodniczące UE, Niemcy, Komisja Europejska chce, by nowy traktat, reformujący instytucje UE, został ratyfikowany do wiosny 2009 roku. Obecny traktat konstytucyjny, przyjęty przez 18 krajów, został odrzucony w 2005 roku w referendach przez Francuzów i Holendrów.
Inga Czerny(PAP)
icz/ kot/ kar/
