Dalsza konsolidacja największych spółek energetycznych byłaby niekorzystna, wpłynęłaby negatywnie na rynek obrotu energią oraz mogłaby spowodować wzrost cen - wynika z raportu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
W poniedziałek na konferencji przedstawiciele UOKiK zaprezentowali raport dotyczący polskiego rynku energetycznego, kierunków jego rozwoju i ochrony konsumentów - odbiorców energii. W opinii jego autorów, pozytywne skutki dla rozwoju konkurencji w tym sektorze mogłaby przynieść prywatyzacja wybranych spółek.
Jak poinformowała prezes UOKiK Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel, w ostatnich siedmiu latach Urząd wydał 27 decyzji stwierdzających łamanie prawa antymonopolowego i 13 dotyczących praktyk godzących w interesy konsumentów. Obecnie UOKiK prowadzi 11 postępowań przeciwko firmom energetycznym, przede wszystkim o wykorzystywanie pozycji dominującej na rynku i naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.
"Spółki energetyczne nie ułatwiają życia konsumentom. Nie udzielają im istotnych informacji na temat zasad świadczenia usług, narzucają uciążliwe warunki umów" - wyjaśniła. Jako przykład wykorzystywania silnej pozycji rynkowej wskazała działania spółki EnergiaPro, na którą w ostatnim czasie UOKiK nałożył ponad 250 tys. zł kary.
Zdaniem Krasnodębskiej-Tomkiel, do poprawy sytuacji konsumentów na rynku energetycznym powinna przyczynić się obowiązująca od 11 marca br. nowelizacja Prawa energetycznego; nakłada ona na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek sprzedawania na giełdach towarowych nie mniej niż 15 proc. wytworzonej w ciągu roku energii.
"Wpłynie to na konkurencję cenową między spółkami. Będzie zachęcać odbiorców prądu do zmiany jego sprzedawców" - powiedziała szefowa UOKiK. Obecnie na Towarowej Giełdzie Energii sprzedawane jest ok. 3 proc. energii.
Przedsiębiorcy mają możliwość zmiany dostawcy energii od 2004 r., a konsumenci od 2007 r. Według danych UOKiK, z takiej możliwości dotychczas skorzystało 1 tys. 35 osób prywatnych; prawie 90 proc. Polaków nie wie, jak zmienić dostawcę energii.
Zdaniem Marka Woszczyka z Urzędu Regulacji Energetyki, nowelizacja Prawa energetycznego powinna zwiększyć liczbę zmieniających dostawców energii. "Procedura zmiany jest teraz jednolita w całym kraju i nieodpłatna. Musi też być zrealizowana w ciągu 30 od złożenia wniosku" - wyjaśnił.
Przyznał jednak, że nowela ta nie jest doskonała - m.in. nie wzmacnia odpowiednio pozycji regulatora rynku energetycznego. "Regulator powinien być traktowany jak instytucja zaufania publicznego, ale to wymaga jego silniejszej pozycji personalnej, instytucjonalnej i finansowej" - powiedział.
W opinii Krasnodębskiej-Tomkiel, konsumenci mają trudności z porównywaniem ofert dostawców energii, ponieważ nie mają na ten temat rzetelnych informacji.
Konsumenci mają też problemy z lekturą rachunków za energię, które - w ocenie Urzędu - zawierają zbyt wiele niezrozumiałych opłat tzw. stałych, np. na przesył, porę dnia, dystrybucję energii. UOKiK chce, by firmy energetyczne uprościły przesyłane klientom rachunki. Urząd proponuje m.in. zmniejszenie liczby opłat stałych i przeniesienie ich do opłat zmiennych.
Postuluje także zmianę zasad reklamacji usług dostawy energii. Chodzi o to, by nierozpatrzenie reklamacji we wskazanym w umowie terminie było jednoznaczne z uznaniem jej za uzasadnioną.
Urzędnicy chcą również, by w przypadku podejrzenia o kradzież energii kontrole liczników odbywały się w obecności odbiorcy energii, a gdyby było to niemożliwe - w obecności policji. W innym wypadku kontrola byłaby nieważna. Eksperci Urzędu podkreślają, że w sytuacji, gdy licznik znajduje się poza mieszkaniem konsumenta, a kontrole przeprowadzają sami pracownicy zakładu energetycznego, konsument nie ma "żadnych szans na udowodnienie, że nie miała miejsca kradzież energii elektrycznej".
15 marca przypada Światowy Dzień Konsumenta, obchodzony od 1983 roku. 15 marca 1962 roku ówczesny prezydent USA John F. Kennedy sformułował 4 podstawowe prawa konsumentów: do informacji, do wyboru, do bezpieczeństwa i do reprezentacji. (PAP)
awk/ pad/ gma/
