W Nowym Jorku powstała koalicja prominentnych amerykańskich chrześcijan, Polaków i Żydów dla uhonorowania Jana Karskiego i przybliżenia Amerykanom postaci legendarnego kuriera polskiego Państwa Podziemnego.
Jan Karski US National Centennial Committee, który ukonstytuował się podczas niedawnego spotkania w konsulacie generalnym RP w Nowym Jorku, zainicjował trzyletnią kampanię, której celem jest doprowadzenie do przyznania Karskiemu (1914-2000) najwyższego cywilnego odznaczenia Stanów Zjednoczonych, Złotego Medalu Kongresu. Wyróżnienie otrzymali dotychczas m.in. Jan Paweł II, Matka Teresa oraz laureat Pokojowej Nagrody Nobla Elie Wiesel.
Komitet widzi też potrzebę spopularyzowania sylwetki profesora i chciałby doprowadzić do tego, by trafił on do amerykańskich programów szkolnych i podręczników. Będą się z tym łączyć działania edukacyjne na temat misji, pracy naukowej i życia Karskiego, a także stosowne wydarzenia kulturalne.
Kampania potrwa trzy lata, aż do 100. rocznicy urodzin Karskiego. Jest uzupełnieniem akcji, którą pod hasłem "Jan Karski - Niedokończona Misja" prowadzi w Muzeum Historii Polski Ewa Wierzyńska, również wchodząca w skład amerykańskiego komitetu.
Fundusz, który ustanowiono, aby sfinansować ambitną akcję, otrzymał pierwsze 10 tysięcy dolarów. Pochodzą od jednego ze studentów profesora na waszyngtońskim, jezuickim Uniwersytecie Georgetown, Roberta Billingsleya. "Gdy tylko wspomnę nazwisko Karskiego, niesie to ze sobą swoistą magię otwierającą wszystkie drzwi" - mówił ofiarodawca, który też jest członkiem komitetu.
Skład komitetu obejmuje wpływowe osoby, jak były rektor prestiżowego Uniwersytetu Georgetown o. Leo O'Donovan, dyrektor wykonawczy Komitetu Amerykańsko-Żydowskiego David Harris, finansista Andrzej Rojek oraz szef Fundacji Kościuszkowskiej Alex Storożyński.
Jak podkreśliła w rozmowie z PAP zasiadająca także w komitecie konsul generalna RP w Nowym Jorku Ewa Junczyk-Ziomecka, nieodzowna jest szeroka akcja w ramach lobbingu, ponieważ przyznanie Złotego Medalu Kongresu wymaga zgody obu izb na Kapitolu.
"Sądzę, że stworzenie trójstronnej koalicji będzie nam jednocześnie pomagało w różnych innych sprawach, w tym zwalczaniu pojawiających się w amerykańskich mediach zwrotów o +polskich obozach koncentracyjnych+, przełamywaniu stereotypów i rozwiązywaniu trudnych dla nas problemów, do czego potrzebujemy wsparcia i lobbingu" - powiedziała konsul.
Listy z poparciem dla 22-osobowego komitetu przysłali prezydent RP Bronisław Komorowski oraz prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Zaprasza ona do stolicy uczestników kampanii, absolwentów Uniwersytetu Georgtown, a specjalnie byłego prezydenta Billa Clintona, który także był uczniem prof. Karskiego.
Jan Karski - naprawdę nazywał się Jan Kozielewski - w czasie II wojny światowej pełnił m.in. misję przekazywania informacji o zagładzie Żydów przywódcom państw alianckich i raportów działaczy podziemnych partii politycznych rządowi polskiemu w Londynie. Był autorem wielu historycznych publikacji, m.in. pracy "Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919-1945". W 1998 roku izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem zgłosił jego kandydaturę do Pokojowej Nagrody Nobla.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ kar/
